Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

Εσείς, λοιπόν, πόσα τρόφιμα πετάξατε σήμερα;

Κάθε Έλληνας πετάει στα σκουπίδια κάθε χρόνο 200 κιλά τρόφιμα – 196 κιλά για την ακρίβεια. Οι νέοι πετάνε πιο πολλά. Οι μεγαλύτεροι, λιγότερα. Αλλά το αποτέλεσμα για την χώρα είναι ένα: Η Ελλάδα είναι 4η στη σπατάλη τροφής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και -παρεμπιπτόντως- είμαστε και 5η στην παχυσαρκία ενηλίκων.

Τι πετάμε;

– Μαγειρεμένα φαγητά που περίσσεψαν

– Φρούτα και λαχανικά που μαράθηκαν

– Γαλακτώματά και ζυμαρικά που έληξαν

– Μπαγιάτικο ψωμί

Χειρότεροι από εμάς είναι μόνο οι Βούλγαροι, οι Δανοί και οι Σλοβένοι. Ενώ ταυτόχρονα περίπου 1 δις άνθρωποι στον κόσμο υποσιτίζονται.

Στην Ελλάδα -της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης- που έχουμε ακόμη ανθρώπους που αγωνιούν για το αν θα έχουν αύριο φαγητό, οι πρωτοβουλίες της πολιτείας για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων είναι ελάχιστες.

Η WWF και η Συμμαχία για την μείωση σπατάλης τροφίμων, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης για την σπατάλη τροφίμων, δημοσιοποίησαν τα μέτρα που πρέπει επιτέλους να πάρουμε:

– Αλλαγές στη σήμανση των προϊόντων

– Υποχρεωτική μέτρηση των απορριμμάτων στις επιχειρήσεις τροφίμων

– Διευκολύνσεις για την διάθεση προϊόντων που λήγουν…

Είναι μέτρα που ήδη έχουν παρθεί υποδειγματικά σε Φιλανδία και Εσθονία!

Αλλά υπάρχει και η ατομική ευθύνη. Και δεν εννοώ μόνο να μην πετάμε το χθεσινό φαγητό. Περίπου -προσέξτε- περίπου το 20% των Ελλήνων δεν καταναλώνει την επόμενη μέρα το φαγητό που περίσσεψε.

Εννοώ ότι πρέπει να αλλάξουμε διατροφικές συνήθεις. Και να προστατευθούμε από ασθένειες και πανδημίες. Γιατί τα συνδέω; Οι επιστήμονες τα συνδέουν: κάποιες τροφές μας προφυλάσσουν, κάποιες τροφές μας κάνουν πιο ευάλωτους.

Διεθνείς Οργανισμοί αλλά και ερευνητικά κέντρα συμφωνούν ότι η εισβολή στο περιβάλλον, για να ικανοποιηθούν οι διαρκώς αυξανόμενες διατροφικές μας συνήθειες, θα φέρει νέες πανδημίες.

Υπάρχει δηλαδή μια στενή διασύνδεση της υγείας, των οικοσυστημάτων και των καταναλωτικών προτύπων.

Σας θυμίζω τις διατροφικές συστάσεις του ΠΟΥ μόλις ξέσπασε η πανδημία:

– Μειώστε αλάτι, ζάχαρη, λιπαρά

– Φάτε φρέσκα λαχανικά και φρούτα

– Πιείτε πολύ νερό

– Καταναλώστε περισσότερες φυτικές ίνες, αυγά και ξηρούς καρπούς

– Μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ

Πριν μερικά χρόνια στην Ελλάδα πολλοί γέλασαν με την πρόταση να αλλάξουμε το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων σε υπουργείο Παιδείας και Μεσογειακής Διατροφής. Τώρα ίσως πρέπει να το ξανασκεφθούμε. Τώρα που αρχίζει στα σοβαρά η πανδημία…

Εκτός αν νομίζουμε ότι Μεσογειακή Διατροφή είναι μόνο να προσθέτουμε μπόλικο λάδι από το χωριό, παντού και να τελειώνουμε το γεύμα μας, το δείπνο μας, ακόμη και το γλυκό μας, με ένα πιάτο φρούτα.

Η Μεσογειακή Διατροφή όμως που υμνούν η παγκόσμια κοινότητα είναι η διατροφή των παππούδων μας και όχι η δική μας.

Πολλά χόρτα, λαχανικά και φρούτα.

Αρωματικά φυτά και ψάρια

Λίγα κρέατα, γάλατα και τυριά

Και μόνο 1-2 ποτήρια κόκκινο κρασί ημερησίως.

Και λιγότερη σπατάλη. Τρώω τοπικά εποχιακά προϊόντα, τροφές που παράγονται με σεβασμό στο περιβάλλον και κυρίως σε εκτατικές καλλιέργειες (οι πιο  απαιτητικοί μπορείτε να γκουκλάρετε «Στρατηγική από το Αγρόκτημα στο πιάτο». Θα βρείτε όλες τις απαντήσεις).

Βέβαια δεν αρκεί να κάνουμε το σωστό μόνο στο δικό μας τραπέζι. Μετά, είναι οι αποφάσεις του κράτους. Όπως μου έλεγε παλιότερα ένας υπουργός Γεωργίας, που βγήκε γρήγορα στην πολιτική ανεργία, «Οι Έλληνες αγωνιούμε πότε θα αρχίσουν οι γεωτρήσεις για να βγάλουμε πετρέλαιο και να σωθούμε. Ας πούμε λοιπόν ότι το βρίσκουμε, το εξορύσσουμε, το μεταφέρουμε, το διυλίζουμε… Ξέρεις πόσο θα κερδίσουμε; Δέκα με 20 δολάρια το βαρέλι. Το παγωμένο τσάι όμως κάνει 200 δολάρια το βαρέλι. Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τα «πετρέλαια» που έχουμε πάνω στη γη μας. Μέντα, χαμομήλι, δυόσμος, λουίζα, τσάι του βουνού…

Ο καθηγητής -και για λίγο υπουργός- επέμενε ότι η γεωργία και η κτηνοτροφία θα μας σώσει. Όπως έσωσε τους πατεράδες μας μετά τον Εμφύλιο και τους παππούδες μας μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

Προς το παρόν, βέβαια, η ελληνική γεωργία και η ελληνική κτηνοτροφία είναι αποδεκατισμένες. Κάποτε είχαμε ένα εκατομμύριο γελάδια και τώρα ζήτημα είναι αν έχουμε 150.000. Και εισάγουμε κρέατα και γαλακτοκομικά αξίας 3 δισ. ευρώ.

Όση βιολογική ρίγανη και αν παραγάγουμε μπορούμε να την εξάγουμε. Όπως και ρόδια και λάδι και μέλι. Ο κατάλογος είναι μεγάλος.

Ίσως είμαστε η μόνη χώρα της Ευρώπης, όπου το κράτος και η Εκκλησία κρατούν «κλειστές» εκτάσεις, εκατομμυρίων στρεμμάτων.

Ενώ στην Ισπανία για παράδειγμα τα γουρούνια τρώνε βελανίδια στα δάση και τα αιγοπρόβατα τρέφονται βιολογικά σε οριοθετημένες πλαγιές.

Τι λέτε, λοιπόν, πάμε για ένα υπουργείο Μεσογειακής Διατροφής;

Για να προστατευθούμε

Και να προστατεύσουμε

Για να μειώσουμε τη σπατάλη

Γιατί – μικρή λεπτομέρεια – τα δικαιώματα στο νερό, τον αέρα, την ενέργεια, τη θάλασσα, τα ψάρια, τα πουλιά, τα λουλούδια και τελικά, την τροφή, πρέπει να εξασφαλιστούν και για τους επόμενους.