“Αξιότιμε κ. υπουργέ, κύριοι γενικοί γραμματείς του Υπουργείου, κυρία περιφερειάρχη, κυρίες συντονίστριες, αγαπητές συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι, είμαι συγκινημένη και παράλληλα περήφανη, που σήμερα εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να καταθέσω εμπειρίες και καλές πρακτικές, για το ρόλο της γυναίκας αγρότισσας και συνεταίρας στον τομέα της αγροτικής επιχειρηματικότητας μέσα σε αγροτικούς συνεταιρισμούς αλλά και μέσα σε αμιγώς γυναικείους συνεταιρισμούς.

Εκπροσωπώ εκτός από την ενεργή αγρότισσα μιας ορεινής και δυσπρόσιτης περιοχής, την συνεταίρα και παράλληλα την αιρετή γυναίκα, σε μια συνεταιριστική οργάνωση που αποτελεί θέλω να πιστεύω μια από τις πιο πιλοτικές, υγιείς και καινοτόμες συνεταιριστικές οργανώσεις στην Ελλάδα. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς γνωστός στην Ελλάδα από την εμπορική ονομασία «ΖΑΓΟΡΙΝ» με την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης «Μήλα Ζαγοράς Πηλίου», υπήρξε και υπάρχει  χάρη στην αγωνιστική συμπόρευση μεταξύ των γυναικών και ανδρών της ιστορικής κωμόπολης της Ζαγοράς.

Φέτος η οργάνωση μας κλείνει ένα κύκλο 100 ετών αγροτικής επιχειρηματικότητας με πυλώνα την διαρκή προσφορά και συμμετοχή της Ζαγοριανής αγρότισσας και συνεταίρας, σε μια παράδοση που χτίστηκε με την διπλή προσφορά και στο σπίτι και στο αγρόκτημα. Η γυναίκα της Ζαγοράς καθημερινά δίνει καθημερινά έναν αγώνα σε κάθε μετερίζι όπου και αν συμμετέχει, με ισχυρό συνεταιριστικό υπόβαθρο ακλόνητη συνεταιριστική ιδέα, εμποτισμένη διαχρονικά με την ιδεολογία της συνεργατικότητας.

 Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ένας από τους πρώτους Γυναικείους Αγροτοτουριστικούς  Συνεταιρισμούς ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε στη Ζαγορά. Ένας Γυναικείος Συνεταιρισμός που διαθέτει οργανωμένο ξενοδοχείο σε ένα πλήρως ανακαινισμένο πηλιορείτικο αρχοντικό της Ζαγοράς, με πρατήριο – γλυκοπωλείο και εργαστήριο τελευταίων προδιαγραφών υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο της διατροφής.

Η βαθιά συνεταιριστική ιδέα που υπάρχει στη Ζαγορά, βοήθησε στην ίδρυση και ανάπτυξη του συγκεκριμένου γυναικείου συνεταιρισμού, με τον οποίο στρατηγικά επιλέξαμε να αναπτύξουμε μια νέα εντελώς επιχειρηματική προσπάθεια δικτυώνοντας στην ουσία συνεταιριστικές επιχειρήσεις.

Η δική μας πρακτική στην ανάπτυξη οριζόντιων πολιτικών γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας, προήλθε με τη συνέργεια των γυναικών της Ζαγοράς και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς συνεργάζεται πλέον για την παραγωγή ενός νέου μεταποιητικού προϊόντος από το Π.Ο.Π. φιρίκι της Ζαγοράς Πηλίου παράγοντας ένα «delicatessen» προϊόν που ήδη κυκλοφορεί στην αγορά, προϊόν της σύμπραξης και της συμπόρευσης δυο συνεταιρισμών, όπου η γυναίκα κυριαρχεί ως σταθεροποιητικός και επιχειρηματικός παράγοντας σε εντελώς νέα βάση.

Ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας στο επόμενο διάστημα προχωρά και στην παραγωγή «chips» μήλου από την ποικιλία ρενέδων, μιας παραδοσιακής και ξεχασμένη ποικιλίας μήλου, που όπως είναι κατάλληλη για διαβητικούς χωρίς ζάχαρη, εναρμονισμένη με την νέα τάση της υγιεινής διατροφής.

Από τις σκέψεις μας και τους προκαταρτικούς σχεδιασμούς που ξεπηδούν από την όσμωση και την αρμονική συνύπαρξη των δυο φίλων στην περιοχή μας οδηγούμαστε σε μια νέα  ισότιμη αγροτική επιχειρηματική προοπτική των δύο φύλων, για τη δημιουργία εγκαταστάσεων που θα συνδυαστούν συνεδριακού τύπου υποδομές, εστίες εστίασης και διατροφής αξιοποιώντας εγκαταλειμμένες υποδομές, περιουσιακό στοιχείο των Τουριστικών Ακίνητων Α.Ε. Το εγχείρημα βέβαια δεν μπορεί να είναι απλό και εύκολο, ωστόσο υπάρχει γόνιμο έδαφος για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Ένα άλλο στοιχείο έμπρακτης εμπέδωσης της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας που επικράτησε σταδιακά στους συνεταιρισμούς της Ζαγοράς είναι και η εκλογή μου στο Δ.Σ. της οργάνωσης, καθώς και η εμπιστοσύνη που κερδήθηκε, επιλέγοντας ομόφωνα μια γυναίκα ως Αντιπρόεδρο μιας καθαρά αγροτικής οικονομικής οργάνωσης. Μ' αυτό τον τρόπο μπήκαν οι βάσεις για την πολλαπλή συμμετοχή της Ζαγοριανής γυναίκας, έτσι ώστε αργότερα να συμμετέχει στον προγραμματισμό και στη δημιουργία αγροτικής επιχειρηματικότητας.

 Η γυναίκα αγρότισσα και συνεταίρα για να συμβάλει στην ανάπτυξη της γυναίκειας επιχειρηματικότητας, πρέπει να είναι παρόν στα κέντα λήψης αποφάσεων και σε συλλογικά όργανα που υλοποιούν αντίστοιχα σχεδιασμούς.

Σ' αυτό το σημείο θα πρέπει και οι αντίστοιχοι θεσμικοί φορείς να φροντίσουν να κατοχυρώσουν τη θέση και τη συμμετοχή της γυναίκας σε Διοικητικά Συμβούλια φέρνοντας στο προσκήνιο μια διαβούλευση για την ποσόστωση της συμμετοχής των γυναικών στους αγροτικούς συνεταιρισμούς.

Επίσης οι επιχειρηματικές συμπράξεις μεταξύ αγροτικών συνεταιρισμών και γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών, θα πρέπει να αποτελέσει στο μέλλον ένα ζητούμενο, που πρέπει να αποτυπωθεί σε ευρωπαϊκά και τομεακά προγράμματα δίνοντας κίνητρα στην πράξη,  για την ανάπτυξη της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας.

Μια άλλη πρόταση που πρέπει όμως να έχει θεσμικό νομοθετικό πλαίσιο, αλλά και διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, είναι η πρόκριση προτάσεων που στηρίζονται σε συμπράξεις και συνέργειες γυναικείων συνεταιρισμών, αλλά και μεταξύ αγροτικών συνεταιρισμών και γυναικείων συνεταιρισμών.

Η συμμετοχή επίσης και η ανάπτυξη υποδομών Τ.Π.Ε. (Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών) προσανατολισμένες στη γυναικεία αγροτική επιχειρηματικότητα με έμφαση στην δημιουργία διαδικτυακών εφαρμογών, όχι μόνου πληροφοριακού τύπου αλλά σε επίπεδο διαδικτυακών υπηρεσιών, μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να πραγματοποιήσουν τα πρώτα βήματα τους, να αναζητήσουν οργανωμένα πηγές χρηματοδότησης, υπηρεσίες εξειδικευμένης συμβουλευτικής ή/και κατάρτισης, προκειμένου να διοικήσουν με επιτυχία την επιχείρηση τους ή/και να διευρύνουν το πεδίο της επιχειρηματικής δραστηριότητας τους. Σήμερα αντίστοιχες πρωτοβουλίες  έχουν αναπτυχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του ιστότοπου http://wegate.eu/. Τέτοιες όμως διαδικτυακές πύλες, θα πρέπει να παραμετροποιηθούν κατάλληλα για τις ελληνικές ανάγκες και παράλληλα να υπάρχει η δυνατότητα ανταλλαγής καλών πρακτικών και ενημέρωσης για σχετικές εκδηλώσεις, αλλά και για την εξελικτική πορεία κάθε ευρωπαϊκής πολιτικής που άπτεται της επιχειρηματικότητας.

Μια άλλη πρόταση για την τόνωση της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας θα ήταν η ανάπτυξη Διαγωνισμού Επιβράβευσης της Επιχειρηματικής Καινοτομίας των γυναικών, καθώς και προσπάθειες υλοποίησης ηλεκτρονικών καταστημάτων πώλησης προϊόντων αποτέλεσμα δικτύωσης γυναικείων συνεταιρισμών.

Η επιχειρηματικότητα της γυναίκας στον αγροτικό τομέα μέσα σε ένα συνεταιριστικό περιβάλλον, μπορεί επίσης να οικοδομηθεί σε προϊόντα και επιχειρήσεις όπου η γυναίκα με τις εντονότερες διατροφικές ανησυχίες μπορεί να «εκμεταλλευτεί» και να αξιοποιήσει ίσως και καλύτερα τα δώρα της  γης σε σχέση με τον συνηθισμένο τρόπο, να καινοτομήσει και να διαπρέψει στον αγροτοδιατροφικό και αγροτουριστικό τομέα. Τα κίνητρα όμως για τέτοιου είδους προσπάθειες, συνδέονται ενδεχομένως με κεντρικές συνεργασίες με φορείς υγείας του δημοσίου, αλλά και με εταιρείες διατροφής που έχουν ως βάση τα βότανα και τις υπερτροφές  γνωστές και ως «super foods».

Ολοκληρώνοντας την σύντομη εισήγηση μου θα ήθελα να αναφέρω τα απόσταγμα της μικρής μου εμπειρίας, σε μια αγροτική συνεταιριστική οργάνωση από την πλευρά του μέλους του Δ.Σ. και ειδικότερα από την πλευρά των αυξημένων καθηκόντων μου ως Αντιπρόεδρος της οργάνωσης, σχετικά με τις δυνατότητες των γυναικών ως ισάξιου εταίρου σε μια συνεταιριστική οργάνωση.

Θεωρώ λοιπόν ότι γυναικεία αγροτική επιχειρηματικότητα μπορεί να υπάρξει όχι ως ο αντίποδας στο άλλο φύλλο,  όχι ως φεμινιστική θεώρηση, αλλά ως παράγοντας σταθερότητας, εναλλακτικών στρατηγικών που μπορούν να αναπτυχθούν σε μια οργάνωση ή σε μια περιοχή, καθώς και ως παράγοντας ισορροπιών, δικτύωσης όλων των παραγωγικών δυνάμεων και ευελιξίας στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων ποιοτικών προϊόντων.

Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε να αναπτύξω τις σκέψεις μου σε αυτά τα λίγα λεπτά και να σας προσκαλέσω στην όμορφη Ζαγορά για να σας δείξουμε την αρμονική συνύπαρξη της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας με έναν αμιγώς αγροτικό συνεταιρισμό για το οποίο μιλάει η ιστορία ….”