Πέτρινα τοξωτά γεφύρια του Πηλίου και της Όθρυος
Λαϊκή αρχιτεκτονική και φυσικό περιβάλλον

Με τίτλο «Πέτρινα τοξωτά γεφύρια του Πηλίου και της Όθρυος – Λαϊκή αρχιτεκτονική και φυσικό περιβάλλον», κυκλοφορεί από τις «ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ιδιόμελον» η νέα Συλλεκτική Έκδοση – Ημερολόγιο 2020 του φορέα πολιτισμού της Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού, «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος».

Με τη νέα αυτή έκδοση, συνεχίζεται και το 2020 η παράδοση που δημιουργήθηκε με την εμφάνιση συλλεκτικών εκδόσεων – ημερολογίων από το 2015, που υποστήριζε το «Θεματικό Έτος Πολιτισμού», το οποίο από εκείνη τη χρονιά καθιερώθηκε και πλέον συνεχίζεται.

Την πρώτη χρονιά, το 2015, είχε τίτλο: «Μάγνητες και ο Πολιτισμός της Θάλασσας, φωτογραφικές αποτυπώσεις της Ναυτιλίας στη Μαγνησία».

Το 2016 «Μάγνητες και ο Πολιτισμός των Γεύσεων, 8 Γυναικείοι συνεταιρισμοί της Μαγνησίας, μας ταξιδεύουν…»  και το 2017 «Τα βότανα του Πηλίου και της Όθρυος, από τη βοτανική βίβλο Flora Graeca, στο έργο 7 ζωγράφων της Μαγνησίας».

Η έκδοση αυτή έγινε με την συνεργασία της «Γενναδείου Βιβλιοθήκης».

Οι δύο αυτές εκδόσεις υποστήριζαν το θεματικό έτος για τον «Πολιτισμό των Γεύσεων», που λόγω πλήθους δράσεων και εκδηλώσεων, τελικά διήρκησε δύο χρόνια.

Η συλλεκτική έκδοση – ημερολόγιο του 2018 με τίτλο: «Η Ελληνική Λαϊκή Τέχνη, από το παρελθόν στο μέλλον» αφορούσε την παρουσίαση δεκαέξι λαϊκών τεχνιτών και τεχνιτριών της Μαγνησίας, που ακόμη δρουν και παράγουν, ενώ το δεύτερο μέρος της έκδοσης περιελάμβανε φωτογραφικό αφιέρωμα με παραδοσιακά επαγγέλματα του χθες, από το φωτογραφικό φακό του αείμνηστου Δημήτρη Λέτσιου, που ευγενικά παραχώρησε το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Για το 2019 προέβαλε το θέμα: «Οι θησαυροί της Μακρινίτσας. Σπάνια κειμήλια απαράμιλλης θρησκευτικής και καλλιτεχνικής αξίας». Αποτύπωνε την Εκκλησιαστική Λαϊκή Τέχνη μέσα από τα εκθέματα του νέου Μουσείου Βυζαντινής Τέχνης και Πολιτισμού στη Μακρινίτσας Πηλίου.

Για το 2020 το θέμα που θα απασχολήσει τη «Μαγνήτων Κιβωτό», αλλά και τις συνεργασίες της με τους άλλους φορείς, όπως πάντοτε το επιδιώκει, είναι το φυσικό περιβάλλον, και φέρει τον τίτλο, «Μάγνητες & φυσικό περιβάλλον».

Θα αποτελέσει μια ευρύτερη θεματική περιοχή ώστε να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν δράσεις, εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες που στηρίζονται στις παρακάτω έννοιες: Φύση, Πολιτισμός, Ιστορία, Περιβάλλον. Οι έννοιες αυτές θα διατρέχουν συνολικά το σχεδιασμό για το θεματικό έτος 2020.

Επιπρόσθετα πρόκειται για τρεις έννοιες αλληλεξαρτώμενες, οι οποίες τελικά είναι ομάδα εννοιών με ευρύτερη την τέταρτη, αυτής του Περιβάλλοντος, με την διττή υπόσταση που περιλαμβάνει το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Άλλωστε η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι σε άμεση σύνδεση και συνάρτηση την έννοια του χώρου.

Στη Μαγνησία η έννοια του χώρου συνδέεται μεταξύ άλλων με περιοχές ιδιαίτερου κάλους όπως η Όθρυς, το Πήλιο, η Λίμνη Κάρλα, το νησιώτικο σύμπλεγμα των Βορείων Σποράδων και άλλες περιοχές ιδιαίτερου κάλλους.

Μέσα σ' αυτό το πλούσιο περιβάλλον εντάσσονται και ανήκουν οι αρχαιολογικοί χώροι, οι ιστορικοί τόποι, οι Ιερές Μονές, οι Εκκλησίες, τα μνημεία, το Θαλάσσιο πάρκο, οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, τα παραδοσιακά γεφύρια, οι κρήνες και τα προστατευόμενα αρχιτεκτονικά σύνολα  και στον οποίο δημιουργούνται και ανήκουν τα πολιτιστικά τοπία.

Σκοπός της «Μαγνήτων Κιβωτού», με την έκδοση και κυκλοφορία της νέας Συλλεκτικής έκδοσης – Ημερολόγιο 2020, που εντάσσεται στο πλαίσιο του θεματικού έτους «Μάγνητες & φυσικό περιβάλλον», είναι να συνεισφέρει στην καταγραφή, στη διάσωση και στην ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Η επιλογή του θέματος της έκδοσης αλλά και του λογότυπου του θεματικού έτους συνδυάζει το συμβολισμό για το φυσικό περιβάλλον αλλά και τα επιτεύγματα και τη παρέμβαση του ανθρώπου μέσα στη φύση με το παραδοσιακό γεφύρι (συνδυασμός υλικών της φύσης όπως το ξύλο και η πέτρα) με την τέχνη και την τεχνολογία (ιδιαίτερη τεχνική κατασκευής γεφυριού). Επίσης εκτιμάται ότι το παραδοσιακό γεφύρι είναι η σύνδεση ανάμεσα στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον.

Επιλέχτηκαν ορισμένα πέτρινα τοξωτά γεφύρια από το όρος Πήλιο και από το βουνό της Όθρυος. Σίγουρα δεν είναι δυνατόν σε μια τέτοια ειδική έκδοση να παρουσιαστούν όλα τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια. Αυτό το έκανε με μεγάλη αγάπη και ακρίβεια ο ερευνητής – γιατρός Νίκος Χαρατσής το 1992 (πρώτη έκδοση) του βιβλίου «Πέτρινα τοξωτά γεφύρια στο Πήλιο». Για τον λόγο αυτό επιλέχτηκε, κατά την εφετινή παρουσίαση της έκδοσης και τιμήθηκε ο Νίκος Χαρατσής.

Αυτό το βιβλίο αποτέλεσε τον οδηγό για την συγκεκριμένη επιλογή, τα κείμενα και την νέα φωτογράφηση από το συνεργάτη φωτογράφο της «Μαγνήτων Κιβωτού» Βαγγέλη Τσιάμη. Βέβαια πολύτιμη υπήρξε  και η συμβολή της καταγραφής των γεφυριών της Όθρυος από τον ΕΟΣ Αλμυρού όπου στην ιστοσελίδα του φορέα, παρουσιάζεται πλούσιο υλικό με την επιμέλεια του Κων. Ζούπη.

Η Συλλεκτική έκδοση – Ημερολόγιο 2020, παρουσιάστηκε την Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019, στον φιλόξενο χώρο του «Κτιρίου Τσικρίκη» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας  και περιελάμβανε προβολή ολιγόλεπτης ψηφιακής απεικόνισης, από τον Θοδωρή Σδρούλια, αρχιτέκτονα.

Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Φιλιππιτζής και ο Γιώργος Γκράσσος, εκπαιδευτικός, διευθυντής του 14ου Δημοτικού Σχολείου Βόλου, έλαβαν αφορμή από την παρουσιαζόμενη έκδοση να αναφερθούν, σε τεχνικά κυρίως θέματα ο πρώτος  και στις προσπάθειες για την καταγραφή και διάσωση των πέτρινων τοξωτών γεφυριών, στο πλαίσιο δράσεων και εκδηλώσεων των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, προπάντων όμως για τις πολύτιμες συμβουλές και κατευθύνσεις που πρόσφερε για την έκδοση ο δεύτερος.

Η τελική τοποθέτηση – κλείσιμο της εκδήλωσης,  έγινε από τον μητροπολίτη Δημητριάδος & Αλμυρού και πρόεδρο της «Μαγνήτων Κιβωτού» Ιγνάτιο, ο οποίος απένειμε τιμητική διάκριση  στις κόρες του αείμνηστου Νίκου Χαρατσή, Ιφιγένεια και Ελένη, για την πολυετή προσφορά του πατέρα τους στην προστασία του Φυσικού περιβάλλοντος, την καταγραφή και διάσωση των παραδοσιακών καλντεριμιών και των πέτρινων τοξωτών γεφυριών.

Το κεντρικό κείμενο της Συλλεκτικής έκδοσης – Ημερολόγιο του 2020, που σχεδιάστηκε και εκτυπώθηκε στις εγκαταστάσεις των Γραφικών Τεχνών «ΠΑΛΜΟΣ», έχει συγγράψει ο δρ. Αλέξανδρος Καπανιάρης, οργανωτικός γραμματέας της «Μαγνήτων Κιβωτού», την καλλιτεχνική επιμέλεια η Αποστολία Παλάσκα, ενώ την συνολική επιμέλεια της έκδοσης είχε ο γενικός γραμματέας του φορέα, Νίκος Τσούκας.

Για την καταγραφή των παραδοσιακών γεφυριών, το Δ.Σ. της «Μαγνήτων Κιβωτού» αισθάνεται ιδιαίτερη ανάγκη να εξάρει την εξαιρετική, αβίαστη, ποιοτική και πλήρως υποστηρικτική συνεργασία, συνοδεύοντας τον φωτογράφο Βαγγέλη Τσιάμη αλλά και παρέχοντας πολλές πληροφορίες, τους παρακάτω αναφερόμενους συνεργάτες και φίλους της. Το μέλος του Δ.Σ. της «Μαγνήτων Κιβωτού» Κώστα Γκουντάρα, για την καταγραφή των γεφυριών της Όθρυος και συνολικά της περιοχής Αλμυρού, τον Γιάννη Ιατρού, πρόεδρο του Συλλόγου, «Οι Φίλοι Καλντεριμιών του Νοτίου Πηλίου» για τα γεφύρια του Νότιου Πηλίου, τον Γιάννη Κερασιώτη, πρώην πρόεδρος της Κοινότητας Μακρινίτσας, για τα γεφύρια όλης της περιοχής του Κεντρικού Πηλίου.

Για όσους ενδιαφέρονται να την αποκτήσουν, η διάθεση της Συλλεκτικής Έκδοσης – Ημερολόγιο 2020 γίνεται στο Βιβλιοπωλείο της  Μ.Δ. «Ο ΛΥΧΝΟΣ» (Κ. Καρτάλη 160) και σε άλλα επιλεγμένα βιβλιοπωλεία του Βόλου.