Αποτελέσματα της πρόδρομης καταγραφής των Δευτερογενών Φαινομένων του Σεισμού (Καταπτώσεις -Διαρρήξεις – Ρευστοποιήσεις Εδαφών).

Αμέσως μετά την εκδήλωση του καταστροφικού σεισμού μεγέθους 6.3R την Τετάρτη, 3 Μαρτίου 2021 και ώρα 12:16' στην περιοχή Ελασσόνας – Τυρνάβου, ενεργοποιήθηκε η Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης σε καταστροφικά φαινόμενα που συνδέονται με γεωλογικά αίτια, στο πλαίσιο του θεσμικού ρόλου της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.).

Σε συνεργασία με την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ), την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Δήμο Ελασσόνας, κλιμάκιο επιστημόνων της Αρχής αποτελούμενο από την δρ. Γαρυφαλιά Κωνσταντοπούλου, γεωλόγο προϊσταμένη του Τμήματος Τεχνικής Γεωλογίας (ΤΕΓΕ) της Διεύθυνση Γενικής Και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας (ΔΙ.Γ.Ε.Γ.) και τον δρ. Δημήτριο Γαλανάκη, γεωλόγο, προϊστάμενο του Τμήματος Τεχνολογικών Κινδύνων (ΤΕΚ) της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικών και Τεχνολογικών Κινδύνων (ΔΦΥΤΕΚ) μετέβη στην περιοχή της Θεσσαλίας την επόμενη ημέρα του καταστροφικού φαινομένου.

Αντικείμενο των αυτοψιών που υλοποίησε το κλιμάκιο σε συνεργασία με τους προαναφερόμενους φορείς ήταν, αφενός η εξέταση δευτερογενών φαινομένων του σεισμού (κατολισθήσεις, καταπτώσεις κ.λπ.) καθώς και η εκτίμηση της επικινδυνότητας και των επιπτώσεών τους σε οικισμούς και υποδομές και πρόταση άμεσων μέτρων προστασίας και αποκατάστασης και αφετέρου η διενέργεια μακροσεισμικών παρατηρήσεων.

Το κλιμάκιο της Ε.Α.Γ.Μ.Ε. αφού εξέτασε, μετά από υπόδειξη της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ελασσόνας, θέσεις αυξημένου κινδύνου σε καταπτώσεις βράχων, κυρίως σε τμήμα της νέας εθνικής οδού Τυρνάβου Ελασσόνας, καθώς και στο χωριό Δομένικο, πρότεινε μέτρα, ανάλογα τη θέση.

Αναλυτικά:

·         Στη θέση Μελούνα, νέα εθνική οδός Λάρισας-Ελασσόνας παρατηρήθηκαν καταπτώσεις κατακερματισμένων και έντονα τεκτονισμένων μαρμάρων από ύψη πρανούς μεταξύ 5-30 μέτρων λόγω του σεισμικού γεγονότος. Οι βραχομάζες που αποσπάστηκαν δεν δημιούργησαν πρόβλημα στο οδικό δίκτυο αφού τα μέτρα προστασίας λειτούργησαν ικανοποιητικά και δεν αποκλείσθηκε η εθνική οδός (Εικ.1).

·         Στο χωριό Δομένικο του Δήμου Ελασσόνας και παραπλεύρως της Βυζαντινής εκκλησίας των Αγ. Αναργύρων, παρατηρήθηκε αποκόλληση ενός ογκόλιθου πέντε κυβικών περίπου από τη μάζα του γνευσιοσχιστόλιθου, ο οποίος ογκόλιθος βρίσκεται σε ασταθή ισορροπία και υπάρχει κίνδυνος κύλισης προς τα κατάντι (Εικ. 2).

Προτάθηκε ως αντιμετώπιση ο κερματισμός του ογκόλιθου με μηχανικά μέσα και η ασφαλής απομάκρυνσή του αφού υπάρχει εύκολη πρόσβαση.

·         Επαρχιακή Οδός από Γέφυρα Τιταρήσιου προς Βλαχογιάννι: Παρατηρούνται εφελκυστικές ρωγμές στο οδόστρωμα από τη θέση της γέφυρας και σε μήκος δρόμου 2χλμ περίπου με κατεύθυνση προς το χωριό Βλαχογιάννι. Η διάβαση μέσω της γέφυρας, η οποία δεν παρουσιάζει ορατή βλάβη, έχει απαγορευτεί προσωρινά για προληπτικούς λόγους (Εικ. 3).

Αντίστοιχα έχει απαγορευτεί η διέλευση μέσω της γέφυρας του ποταμού Τιταρήσιου προς το χωριό Δαμάσι. Και στις δύο θέσεις οι παρατηρούμενες ρωγμές εκδηλώνονται στα υλικά των επιχωμάτων.

·         Φαινόμενα εδαφικών διαρρήξεων και Ρευστοποίησης εδάφους στην ευρύτερη περιοχή Βλαχογιάννι–Πραιτώριο-Βαρκός. Στην περιοχή αυτή εμφανίζονται σεισμικές διαρρήξεις με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ που εντοπίζονται μέσα στις καλλιέργειες και στο οδικό δίκτυο της περιοχής. Σε απόσταση 500μ βόρεια του οικισμού Βαρκό παρατηρήθηκε διεύρυνση εδαφικών διαρρήξεων που είναι παράλληλες προς το σεισμικό ρήγμα (Εικ.4) με ταυτόχρονη εκδήλωση φαινομένων ρευστοποίησης σε μια ευρεία ζώνη (Εικ.5).

·         Η κύρια επίπτωση του ισχυρού σεισμού, ήταν οι εκτεταμένες ζημιές στο οικιστικό περιβάλλον, που εκδηλώθηκαν με ρωγμές, αλλά και μερική ή και ολική κατάρρευση μεγάλου αριθμού οικιών (περισσότερες από 1000), σε όλους τους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής και κυρίως στα χωριά Δαμάσι, Δαμασούλι, Μεσοχώρι, Βλαχογιάννι, Πραιτώρι, Αμούρι κλπ. (Εικ. 6).