Σημάδια βελτίωσης – ανάγκη κάλυψης ψηφιακού χάσματος

Ο δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) για το 2017 δείχνει ότι η EE σημειώνει πρόοδο αλλά το χάσμα εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλο μεταξύ των προηγμένων ψηφιακά χωρών και των χωρών με τις χαμηλότερες επιδόσεις. Χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες και επενδύσεις για την πλήρη αξιοποίηση της ψηφιακής ενιαίας αγοράς.

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα για το 2017 του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), ενός εργαλείου που παρουσιάζει τις επιδόσεις των 28 κρατών μελών σε ένα μεγάλο φάσμα τομέων, από τη συνδεσιμότητα και τις ψηφιακές δεξιότητες μέχρι την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και των δημόσιων υπηρεσιών.

Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Άντρους Άνσιπ, αρμόδιος για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, δήλωσε σχετικά: «Η Ευρώπη καθίσταται σταδιακά περισσότερο ψηφιακή αλλά πολλές χώρες πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους. Όλα τα κράτη μέλη πρέπει να επενδύσουν περισσότερα για να επωφεληθούν πλήρως από την ψηφιακή ενιαία αγορά. Δεν θέλουμε μια ψηφιακή Ευρώπη δύο ταχυτήτων. Πρέπει να συνεργαστούμε ώστε να καταστήσουμε την ΕΕ ηγέτη της παγκόσμιας ψηφιακής σκηνής.»

Συνολικά, η ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο και βελτίωσε τις ψηφιακές της επιδόσεις κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με πέρυσι [1]), ωστόσο, η πρόοδος θα μπορούσε να είναι ταχύτερη και η εικόνα ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών (το ψηφιακό χάσμα μεταξύ της πρώτης και της τελευταίας χώρας είναι 37 εκατοστιαίες μονάδες, σε σύγκριση με 36 το 2014). Η Δανία, η Φινλανδία, η Σουηδία και οι Κάτω Χώρες προηγούνται φέτος ως προς τον δείκτη DESI και έπονται το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία, η Εσθονία και η Αυστρία. Οι τρεις ψηφιακοί πρωταθλητές της ΕΕ είναι και οι παγκόσμιοι πρωταθλητές και προηγούνται της Νότιας Κορέας, της Ιαπωνίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Σλοβακία και η Σλοβενία είναι οι χώρες της ΕΕ που έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο. Παρά τις κάποιες βελτιώσεις, αρκετά κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων η Πολωνία, η Κροατία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, εξακολουθούν να υστερούν όσον αφορά το ψηφιακό τους περιβάλλον σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Μεμονωμένα προφίλ χωρών διατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή.

Σύμφωνα με τον DESI 2017, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 26η θέση. Συνολικά, η Ελλάδα δεν σημείωσε μεγάλη πρόοδο σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Ως θετικό εκλαμβάνεται το γεγονός ότι οι πολίτες της χρησιμοποιούν πιο ενεργά το διαδίκτυο για βιντεοκλήσεις και online περιεχόμενο. Ωστόσο, το χαμηλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων μπορεί να δράσει ως τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας.

Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία για Ελλάδα εδώ: https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/scoreboard/greece

Η Επιτροπή παρουσίασε όλες τις κύριες πρωτοβουλίες που αποτελούν μέρος της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν αυτές τις προτάσεις το συντομότερο δυνατό ώστε η Ευρώπη να μπορέσει να αξιοποιήσει στο έπακρο τις ψηφιακές δυνατότητες.

Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα του DESI, η Επιτροπή θα παρουσιάσει τον Μάιο την ενδιάμεση αναθεώρηση της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά, που θα καθορίζει τομείς για τους οποίους πρέπει να γίνουν περισσότερες προσπάθειες ή νομοθετικές προτάσεις με σκοπό την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων.

Ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) δείχνει τα εξής:

Η συνδεσιμότητα βελτιώθηκε, αλλά δεν αρκεί για να καλύψει τις μελλοντικές ανάγκες.

Το 76% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών μπορεί να έχει πρόσβαση σε ευρυζωνική σύνδεση υψηλής ταχύτητας (τουλάχιστον 30 Mbps) και σε ορισμένα κράτη μέλη σημαντικό ποσοστό αυτών των νοικοκυριών μπορεί ήδη να έχει πρόσβαση σε δίκτυα ικανά να παρέχουν ταχύτητες 100 Mbps ή και παραπάνω. Πάνω από το 25% των νοικοκυριών διαθέτει συνδρομή για ευρυζωνικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας.
Οι συνδρομές για κινητά δεδομένα αυξάνονται: από 58 συνδρομητές ανά 100 άτομα το 2013, έφθασαν τους 84 το 2016.
Οι κινητές υπηρεσίες 4G καλύπτουν το 84% του πληθυσμού της ΕΕ.

Όλα αυτά δεν αρκούν όμως για να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες για ταχύτητα, ποιότητα και αξιοπιστία των συνδέσεων στο μέλλον. Η κυκλοφορία στο διαδίκτυο αυξάνεται κατά 20% ετησίως και κατά 40% και πλέον ετησίως στα κινητά δίκτυα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συζητούν αυτή τη στιγμή τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ για τις τηλεπικοινωνίες και την προώθηση των επενδύσεων σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας ώστε να καλυφθούν οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες συνδεσιμότητας των Ευρωπαίων, καθώς και οι στρατηγικοί στόχοι για μια κοινωνία των gigabit το 2025. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εκπλήρωση των στόχων σχετικά με την εκχώρηση εναρμονισμένου ραδιοφάσματος, το οποίο σήμερα περιλαμβάνει τη ζώνη 700 Mhz, ώστε μέχρι το 2020 να έχει επεκταθεί ευρέως η επόμενη γενιά δικτύων επικοινωνίας (5G). Ο συντονισμός του ραδιοφάσματος στην ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση ασύρματης κάλυψης και νέων διασυνοριακών υπηρεσιών. Επιπλέον, οι δήμοι σε όλη την Ευρώπη σύντομα θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση χρηματοδότησης για να προσφέρουν δωρεάν ασύρματη πρόσβαση (wi-fi) στους δημόσιους χώρους τους, στο πλαίσιο του προγράμματος της Επιτροπής «WiFi4EU».

Η ΕΕ διαθέτει σήμερα περισσότερους ειδικούς ψηφιακής τεχνολογίας αλλά το ψηφιακό χάσμα παραμένει.

Η ΕΕ έχει σήμερα περισσότερους αποφοίτους στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών απ' ό,τι παλαιότερα (19 απόφοιτοι ανά 1000 άτομα ηλικίας γύρω στα 20).
Υπάρχουν περισσότεροι ειδικοί ΤΠΕ στο εργατικό δυναμικό της (3,5% το 2015 έναντι 3,2% το 2012).
Ωστόσο, οι μισοί σχεδόν Ευρωπαίοι (44%) εξακολουθούν να υστερούν σε βασικές ψηφιακές δεξιότητες όπως η χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η επεξεργασία εργαλείων ή η εγκατάσταση νέων συσκευών.

Ο Συνασπισμός για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και Θέσεις Εργασίας, που δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 στο πλαίσιο του Θεματολογίου Δεξιοτήτων για την Ευρώπη, εργάζεται για την εκπόνηση μιας μεγάλης δεξαμενής ψηφιακών ταλέντων και διασφαλίζει ότι τα άτομα και το εργατικό δυναμικό στην Ευρώπη διαθέτουν επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες.

Οι Ευρωπαίοι γίνονται όλο και περισσότερο ψηφιακοί.

Το 79% των Ευρωπαίων συνδέεται με το διαδίκτυο τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, που σημαίνει αύξηση κατά 3 εκατοστιαίες μονάδες το 2016:

o το 78% των χρηστών του διαδικτύου το χρησιμοποιεί για να παίξει ή να τηλεφορτώσει μουσική, ταινίες, εικόνες ή παιχνίδια·

o το 70% των Ευρωπαίων χρηστών του διαδικτύου διαβάζει τις ειδήσεις ηλεκτρονικά (64% το 2013)·

o το 63% κάνει χρήση των κοινωνικών δικτύων (57% το 2013)·

o το 66% πραγματοποιεί ηλεκτρονικές αγορές (61% το 2013)·

o το 59 % χρησιμοποιεί ηλεκτρονικές τραπεζικές υπηρεσίες (56% το 2013).

o το 39 % πραγματοποιεί τηλεφωνικές κλήσεις μέσω διαδικτύου (33 % το 2013).

Στο πλαίσιο της στρατηγικής για μια ψηφιακή ενιαία αγορά, η Επιτροπή εργάζεται για να αυξηθεί η εμπιστοσύνη προς τον κόσμο του διαδικτύου. Οι νέοι κανόνες της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων θα τεθούν σε ισχύ τον Μάιο του 2018 και θα συνοδεύονται από νέους κανόνες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Η Επιτροπή εργάζεται επίσης για να αυξηθεί η διαθεσιμότητα διασυνοριακού περιεχομένου στο διαδίκτυο. Μάλιστα, από τις αρχές του 2018, οι Ευρωπαίοι θα μπορούν να απολαμβάνουν τις ταινίες, τη μουσική, τα παιχνίδια βίντεο και τη συνδρομή σε ηλεκτρονικά βιβλία που επιθυμούν, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται εντός της ΕΕ. Η Επιτροπή πρότεινε επίσης να διευκολυνθεί για τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς η διάθεση προγραμμάτων μέσω διαδικτύου σε άλλα κράτη.

Οι επιχειρήσεις είναι πιο ψηφιακές, το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξάνεται αλλά με αργό ρυθμό.

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υιοθετούν όλο και περισσότερο ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η χρήση επιχειρηματικού λογισμικού για την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών (από 26% το 2013 στο 36% των επιχειρήσεων το 2015) ή η αποστολή ηλεκτρονικών τιμολογίων (από 10% το 2013 στο 18% το 2016).
Το ηλεκτρονικό εμπόριο από ΜΜΕ αυξήθηκε επίσης ελαφρά (από 14% το 2013 σε 17% των ΜΜΕ το 2016). Ωστόσο, λιγότερες από τις μισές από αυτές τις επιχειρήσεις πραγματοποιούν πωλήσεις σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

Το 2016, η Επιτροπή πρότεινε νέους κανόνες για την τόνωση του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι οποίοι συνίστανται στην αντιμετώπιση του γεωγραφικού αποκλεισμού, στην καθιέρωση φθηνότερης και αποτελεσματικότερης παράδοσης διασυνοριακών δεμάτων και στην αύξηση της εμπιστοσύνης των πελατών χάρη στην καλύτερη προστασία και την επιβολή της νομοθεσίας. Πρότεινε επίσης την απλούστευση του φορολογικού περιβάλλοντος όσον αφορά τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) για τις επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΕ. Οι πρωτοβουλίες αυτές, αφού εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη, θα διευκολύνουν τις διασυνοριακές αγοραπωλησίες τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις επιχειρήσεις.

Οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούν περισσότερες ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες.

Το 34% των χρηστών διαδικτύου υπέβαλε αιτήσεις σε ηλεκτρονική μορφή στη δημόσια διοίκηση αντί για έντυπες αιτήσεις (από 27% το 2013).

Περισσότερες και συνεχώς πιο περίπλοκες υπηρεσίες διατίθενται στο διαδίκτυο, για παράδειγμα, όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο μπορούν να ενημερώνουν ηλεκτρονικά τις αρχές για την αλλαγή διεύθυνσης, τη γέννηση παιδιού και άλλα σημαντικά θέματα. Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η Επιτροπή θα θέσει σε λειτουργία μια ενιαία ψηφιακή πύλη η οποία θα παρέχει εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες για την ενιαία αγορά, μια πρωτοβουλία για την περαιτέρω ψηφιοποίηση του εταιρικού δικαίου και της εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς και ένα επικαιροποιημένο Ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας.