11ο Σ Υ Μ Π Ο Σ Ι Ο Τ Ρ Ι Κ Α Λ Ι Ν Ω Ν Σ Π Ο Υ Δ Ω Ν

Oι εργασίες του 3ημέρου 11ου ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ ΤΡΙΚΑΛΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, αρχίζουν την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 5.15 μ. μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επιμελητηρίου Τρικάλων (οδός Ελ. Βενιζέλου 3 – Τρίκαλα).

Το πρόγραμμα έχει ως εξής:

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017 – ΑΠΟΓΕΥΜΑ

17.15-17.30 ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΕΩΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ – ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
– Σύντομη Ομιλία του Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής καθ. κ. ΜΑΡ. ΚΑΡΑΣΗ

– Χαιρετισμός της Προέδρου του Ιδρύματος Λεωνίδα Μακρή κ. ΣΤΕΦ. ΤΡΙΓΩΝΗ
– Χαιρετισμός του Προέδρου του Επιμελητηρίου Τρικάλων κ. ΒΑΣ. ΓΙΑΓΙΑΚΟΥ
– Χαιρετισμός της Προέδρου του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. κ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΑΠΠΑ-ΠΟΥΛΙΑΝΙΤΗ
– Χαιρετισμός – κήρυξη ενάρξεως εργασιών από τον Περ/χη Θεσσαλίας κ. Κ. ΑΓΟΡΑΣΤΟ

1 η Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Α

Θέμα: Αρχαιολογία
Πρόεδρος: Καθηγητής Μαριάνος Καράσης
17.30-17.45 ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΧΑΤΖΗΑΓΓΕΛΑΚΗΣ, Αρχαιολόγος – Επίτ. Δ/ντής Αρχαιοτήτων,
– Τόσες αρχαιότητες στην Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων;!
17.45-18.00 ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ ΜΑΝΤΖΑΝΑ, Αρχαιολόγος – Δ/ντρια ΕΦΑ Τρικάλων,
– Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του εσωνάρθηκα του καθολικού της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος Μετεώρων.
18.00-18.15 ΣΠΥΡΟΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΟΓΛΟΥ, Αρχαιολόγος,
– Ανασκαφική έρευνα στην πυριτιδαποθήκη του κάστρου Τρικάλων.
18.15-18.30 ΣΟΦΙΑ ΦΑΡΑΖΟΥΜΗ, αρχιτέκτων μηχανικός,
ΔΗΜΗΤΡΑ ΒΛΑΧΑΒΑ, αρχιτέκτων μηχανικός,
– Ασκηταριό Αγίου Νικολάου στον Γάβρο Χασίων. Πρόταση αποκατάστασης.
18.30-18.45 ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΗΤΡΟΝΑΤΣΙΟΣ, συντηρητής έργων τέχνης,
– Παρουσίαση της κατάστασης διατήρησης και προτάσεις συντήρησης του
καθολικού της Ιεράς Μονής Λυμποχόβου.

Διάλειμμα 15΄

19.00-19.15 ΕΛΕΝΗ ΜΠΑΛΑΜΩΤΗ, αρχαιολόγος,
– Το εικονογραφικό πρόγραμμα της Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Ανθούσας Καλαμπάκας του Μετσοβίτη καλλιτέχνη Στέργιου Παπαϊωάννου.
19.15-19.30 ΟΥΡΑΝΙΑ ΜΠΑΛΟΓΙΑΝΝΗ, αρχαιολόγος,
– Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου στην Τζούρτζια Τρικάλων. Ανάλυση ενός εικονογραφικού συνόλου που ακολουθεί τις καλλιτεχνικές τάσεις των Σαμαριναίων ζωγράφων.
19.30-19.45 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΤΑΦΗ, αρχαιολόγος ΕΦΑ Τρικάλων,
– Νέα στοιχεία της αρχαιολογικής έρευνας για τον βυζαντινό ναό της Παναγίας στην Ασπροκκλησιά Τρικάλων.

19.45-20.00 ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ, πολιτικός μηχανικός – MSc,
– Ι. Ναός Αγίου Αθανασίου Καστανιάς Δήμου Καλαμπάκας: Κωδικοποίηση της παθολογίας και πρόταση αποκατάστασης του μνημείου.
20.00-20.15 ΕΛΕΝΗ ΤΣΙΜΠΙΔΑ, αρχαιολόγος,
– Ο Ναός του Αγίου Νικολάου στη Μεγάρχη Τρικάλων. Πρώτες παρατηρήσεις σε ένα άγνωστο σύνολο τοιχογραφιών του 16ου αιώνα.
20.15-20.30 ΔΗΜΗΤΡΑ ΒΛΑΧΑΒΑ, αρχιτέκτων μηχανικός,
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΩΥΣΙΑΔΗΣ, δρ τοπογράφος μηχανικός Τ.Ε.,
– Το αρχοντικό Κυρνάσιου στο Βαρούσι Τρικάλων. Πρόταση τεκμηρίωσης και αποκατάστασης.
20.30-21.00 ΣΥΖΗΤΗΣΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017 – ΠΡΩΙ
2 η Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Α

Θέμα: Φιλολογία – Λαογραφία
Πρόεδρος: Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης
10.30-10.45 ΖΝΤΡΑΒΚΑ ΜΙΧΑΗΛΟΒΑ, ελληνίστρια,
– Οι μεταφράσεις ποιημάτων του Νίκου Παππά και της Ρίτας Μπούμη – Παππά στη Βουλγαρία.
10.45-11.00 VELICHKA SIMONOBA-GROZDEVA, επίκ. καθηγήτρια Νεοελλ. Γλώσσας
του Plovdiv University,
– Τα έργα του Ηλία Κεφάλα στο Εργαστήριο μετάφρασης των φοιτητών Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πλόβντιβ (Φιλιππούπολης)
Βουλγαρίας.
11.00-11.15 ΚΩΝ/ΝΟΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ, πτυχιούχος ιστορίας και αρχαιολογίας ΑΠΘ,
ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, φιλόλογος, MA,
– Οι βαλκανισμοί στο «τρικαλινό» και στο μεγαρικό γλωσσικό ιδίωμα.
11.15-11.30 ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΓΚΕΚΑΣ, συντηρητής έργων τέχνης,
-Το χειρόγραφο Τυπικόν της ερειπωμένης μονής Παντοκράτορος Μετεώρων και η συντήρησή του.

Διάλειμμα 15΄

11.45-12.00 ΘΑΝΑΣΗΣ ΝΑΚΑΣ, ομ. καθηγητής γλωσσολογίας Παν/μίου Αθηνών,
– Ο έντεχνος λόγος του δημοτικού τραγουδιού (μια νέα επίσκεψη στη συλλογή του Θεοδ. Νημά «Δημοτικά τραγούδια της Θεσσαλίας»).
12.00-12.15 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΑΠΠΑΣ, δρ λατινικής φιλολογίας,
– Βασίλης Τσιτσάνης και ρωμαϊκό παρακλαυσίθυρο.
12.15-12.30 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΑΠΤΗΣ, τ. λέκτωρ Παν/μίου Ιωαννίνων,
-Εθιμικές τελετουργίες στην ύστατη ώρα της ζωής στον Ν. Τρικάλων
12.30-13.00 ΣΥΖΗΤΗΣΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017 – ΑΠΟΓΕΥΜΑ
3 η Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Α

Θέμα: Ιστορία
Πρόεδρος: Καθηγητής Θανάσης Νάκας
17.30-17.45 ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ, εκπαιδευτικός,
– Μαθητικά ενθυμήματα και ευτράπελα από την τελευταία εκατονταετία της περιοχής του Ν. Τρικάλων.
17.45-18.00 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ, φιλόλογος – ιστορικός, MSc,
– Παρακολουθώντας την πορεία του Νικολάου Σχοινά στην συνοριακή γραμμή του 1881: Μια διεισδυτική ματιά στα παραμεθόρια χωριά του Ν.
Τρικάλων.
18.00-18.15 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΓΟΡΙΤΣΑΣ, φιλόλογος – δρ ιστορίας,
– «Διά την στενότητα του καιρού του πρώην»: Η επισκοπή Τρίκκης κατά τους 14ο-16ο αιώνες.
18.15-18.30 ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΡΒΕΛΑ, δρ. ιστορίας,
– Στεφανοβίκεια κτήματα: Υπόδειγμα εγκατάστασης προσφύγων σε μεσόγειους οικισμούς.
18.30-18.45 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, εκπαιδευτικός,
– Ανέκδοτες φωτογραφίες και σπάνια ντοκουμέντα από την ιστορία του Ασπροποτάμου.
Διάλειμμα 15΄
19.00-19.15 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΑΠΠΑ-ΠΟΥΛΙΑΝΙΤΗ, διευθύντρια 26ου Δημ. Σχολ. Τρικάλων,
– Η περιοχή Ασπροποτάμου (Αθαμανία, Γαρδίκι, Κρανιά κ.ά.) στο “Οδοιπορικό του '43” του Γιάννη Μπεράτη.
19.15-19.30 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ ΛΟΥΚΑ, πτυχιούχος Βαλκανικών Σπουδών, MSc ,
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΩΥΣΙΑΔΗΣ, δρ τοπογράφος μηχανικός Τ.Ε.,
– Η νομαδική κτηνοτροφία του Ασπροποτάμου. Πρότυπο παράδειγμα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
19.30-19.45 ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΥΡΟΦΥΛΛΙΔΟΥ, φιλόλογος,
– Κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες των Τρικαλινών στην Κοζάνη κατά την μεταπολεμική περίοδο. Η περίπτωση του Χρίστου Παπαστεριάδη.
19.45-20.00 ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΔΟΡΔΑΝΑΣ, επίκ. καθηγητής Παν/μίου Μακεδονίας,
– «Ο στρατός του βασιλιά»: Διακίνηση προσώπων και πληροφοριών από τα Τρίκαλα – Η Θεσσαλία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
20.00-20.30 ΣΥΖΗΤΗΣΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ 5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2017 – ΠΡΩΙ
4 η Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Α
Θέμα: Ιστορία
Πρόεδρος: Καθηγητής Ευστράτιος Δορδανάς
10.30-10.45 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΤΣΙΑΡΗ, αρχιτέκτων – μηχανικός,
– Το διάγραμμα ρυμοτομίας της πόλεως Τρικάλων του 1885 και οι τροποποιήσεις του.
10.45-11.00 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, φιλόλογος,
– Έργα υποδομής και ανάπλασης στον Δήμο Τρικκαίων κατά την πρώτη δεκαπενταετία της λειτουργίας του (1881-1895).
11.00-11.15 ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ, αρχαιολόγος – δρ αρχιτεκτονικής,
– Η οικονομική και διοικητική οργάνωση στο κόλι του Αρδάν, της Πολιάνας και του Κράτζοβου την εποχή του Αλή πασά.

Διάλειμμα 15΄

11.30-11.45 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ, δρ βυζαντινής ιστορίας,
– Κώδικας αρ 76, ήτοι Εκκλησιαστική Ιστορία της Ιεράς Μονής Δουσίκου υπό Δουσικιώτη Χατζηγερασίμου. Τα καθήκοντα των μοναχών τῇ τάξει.
11.45-12.00 ΦΑΝΗ ΛΥΤΑΡΗ, δρ βυζαντινής αρχαιολογίας,
– Αποδείξεις για την ύπαρξη συνεργείων μεταβυζαντινών ζωγράφων στην
Καλαμπάκα και την ευρύτερη περιοχή κατά τον 16ο και αρχές του 17ου αι.
12.00-12.15 ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΗΣ, φιλόλογος – δρ βυζαντινής φιλολογίας,
– Περιπέτειες ίδρυσης των μονών των Μετεώρων και του Δουσίκου μέσα από τις βιογραφίες των κτητόρων τους.
12.15-12.30 ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΝΗΜΑΣ, φιλόλογος – δρ ιστορίας,
– Η συμμετοχή Ασπροποταμιτών αγωνιστών σε μάχες στην Νότια Ελλάδα κατά την Επανάσταση του 1821.
12.30-13.00 ΣΥΖΗΤΗΣΗ
13.00-13.30 Ανασκόπηση- Συμπεράσματα του 11ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών
από τον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής.

Έκθεση Αρχαιολογικής Φωτογραφίας «Μνήμης Ψήγματα» του αρχαιολόγου Λεωνίδα Π. Χατζηαγγελάκη

Αύριο Σάββατο, μετά τις επιστημονικές ανακοινώσεις της 2ας Συνεδρίας του 11ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών, το οποίο πραγματοποιείται στην αίθουσα του Επιμελητηρίου Τρικάλων, στις 12.45 μ. θα γίνει προβολή – παρουσίαση της Έκθεσης Αρχαιολογικής Φωτογραφίας «Μνήμης Ψήγματα», με έμφαση σε μνημεία και χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της Θεσσαλίας, του αρχαιολόγου και επίτιμου Εφόρου Αρχαιοτήτων Λεωνίδα Π. Χατζηαγγελάκη.

Ο Λ. Χατζηαγγελάκης είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μορφωτικού Ιδρύματος της εν λόγω Ένωσης Συντακτών.

Κατά τη διάρκεια της προβολής θα μιλήσει ο ίδιος ο εκθέτης για τον ρόλο της αρχαιολογικής φωτογραφίας ως τεκμηριωτικού υλικού της αρχαιολογικής έρευνας, αλλά και ως καλλιτεχνική έκφραση.

Η φωτογραφική απεικόνιση στην Αρχαιολογία, επισημαίνει ο κ. Λεωνίδας Π. Χατζηαγγελάκης, έχοντας ως υπόβαθρο την καλή γνώση του εξοπλισμού και της τεχνικής, ενισχύει την καθαρά επιστημονική και τεχνική καταγραφή της αρχαιότητας, μα και την αισθητική προσέγγιση της αρχαίας τέχνης.

Από τα αρχικά στάδια ενός αρχαιολογικού προγράμματος σημαντικός στόχος θεωρείται η ενσωμάτωση των ρεαλιστικών απεικονίσεων των αρχιτεκτονικών λειψάνων και των ευρημάτων της ανασκαφής, καθώς οι αρχαιολόγοι ανασκάπτουν στον πραγματικό χώρο και στη συνέχεια ερμηνεύουν δισδιάστατα με εικόνες και σχέδια.

Η έκθεση «Μνήμης Ψήγματα» προσεγγίζει και ανιχνεύει με εικαστική διάσταση ορισμένα μνημεία και χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος από τις τέσσερις περιφερειακές ενότητες της Θεσσαλίας, ήτοι της Λάρισας, των Τρικάλων, της Καρδίτσας και της Μαγνησίας.

Αποτελείται από ενότητες, που μέσα από επιλεγμένες φωτογραφίες μίας περιόδου είκοσι πέντε ετών, αφηγούνται και περιγράφουν την απεικόνιση αρχαιοτήτων μέ-σα από την ανασκαφική διαδικασία, την αποκάλυψη αγαλματιδίων ή άλλων ευρημάτων, την επιγραφική τεκμηρίωση ταύτισης πόλεων, την παρουσίαση κάποιων αρχαίων ναών, την προβολή ορισμένων αρχαίων ευρημάτων, προτείνοντας με μία άλλη ματιά, άλλοτε διακριτικά και άλλοτε με άμεσο και έντονο τρόπο, τη δημιουργική παρουσία του φωτογράφου στον χώρο.

Ενδεικτικά παρουσιάζονται ανασκαφικές απόψεις από αρχαιολογικές θέσεις – από τον Συκεώνα, τους Γόμφους, το Φανάρι, τα Τρίκαλα – από οικόπεδα στις οδού Παγκά-λου, Ζαλοκώστα, Κρυστάλλη, από τη Λάρισα βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία της, τμήματα λειψάνων της οχυρωματικής τεχνικής των πόλεων – Αγρελιά Τρικάλων, Γορίτσα Βόλου, Βελίκα Λάρισας, Γριζάνο Τρικάλων, αρχαίους ναούς από τη Μητρόπολη Καρδίτσας, τον Σωρό Βόλου, το Πύθιο Ελασσόνας, βυζαντινοί ναοί – Πόρτας Παναγιά Πύ-λης, Τιμίου Σταυρού Κρανέας και Κλοκοτού Τρικάλων, νεότερα κτίρια, καθώς επίσης και επιλεγμένα αρχαία ευρήματα.

Στοιχεία που αποτελούν διαχρονικά δείγματα της εποχής τους, από την προϊστορική έως τα νεότερα χρόνια, στον θεσσαλικό χώρο, αποτυπώνοντας πολιτισμικές διαδρομές και συνομιλίες, καταγράφοντας ταυτόχρονα την πληροφορία και την υποκειμενική, συνήθως «πραγματικότητα», καθώς η φωτογραφία πριν από όλα περιγράφει και περικλείει μέσα τη στιγμή τού χρόνου, από τη μη διάρκεια στην ακινησία.