Της λαϊκής ζωγράφου – τεχνίτριας Ελένης Κουϊκούμη – Κερασιώτη

Με την έκθεση, γνωριμίας και παρουσίασης των περίφημων Ψευτοπαράθυρων των Πηλιορείτικων Αρχοντικών της λαϊκής ζωγράφου – τεχνίτριας Ελένης Κουϊκούμη – Κερασιώτη, που έχει τίτλο: «ΨΕΥΤΟΠΑΡΑΘΥΡΑ ΠΗΛΙΟΡΕΙΤΙΚΩΝ ΑΡΧΟΝΤΙΚΩΝ», ολοκληρώνονται οι δράσεις και οι εκδηλώσεις στο πλαίσιο του «Θεματικού έτους Πολιτισμού 2018 – 19», του φορέα Πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού, «Μαγνήτων Κιβωτού, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος», με τίτλο «Μαγνήτων Τέχνες Λαϊκές».Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2019, ώρα 18.00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας, στη Μακρινίτσα Πηλίου, με την συνδιοργάνωση της Παιδαγωγικής Ομάδας του Κέντρου.

Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι το αξιόλογο έργο της Ελένης Κουϊκούμη – Κερασιώτη, που από το 1995 κατέχει τη λαϊκή τέχνη κατασκευής Φεγγιτών, Ροζετών και Ψευτοπαράθυρων με δάσκαλο και εμπνευστή τον θείο της Σπύρο Κουϊκούμη, αναδεικνύεται ολοκληρωμένο, για μια ακόμη φορά στον τόπου όπου βρίσκονται φιλοτεχνημένα και τα περισσότερα έργα της, στη Μακρινίτσα, γενέτειρά της και τόπος μόνιμης κατοικίας της.

Η έκθεση θα είναι επισκέψιμη καθόλη την περίοδο των εορτών και θα διαρκέσει έως την Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2020, κάθε ημέρα, από τις 10.00 – 18:00.

Ο αείμνηστος Μακρινιτσιώτης Μένιος Μουρτζόπουλος, το τεράστιο αυτό πνεύμα της περιοχής μας, έγραφε στον πρόλογό του στο βιβλίο του Σπύρου Κουϊκούμη, «Φεγγίτες και Ψευτοπαράθυρα», Βόλος 1995.

-«Οι «φεγγίτες» φωτιστικές θυρίδες, που έμπαιναν πάνω από τα παράθυρα των ανωγείων στα Αμπελακιώτικα, αρχικά, και κατόπιν στα Πηλιορείτικα οικοδομήματα του 18ου και του 19ου αιώνα, άμεση, έστω και ταπεινή, συγγενείς των Βιεννέζικων βιτρό και μακρινοί απόγονοι των Αραβικών υαλωμάτων και ποιο πέρα των Βυζαντινών ανάλογων, είναι γνωστό πως εκπλήρωναν αρχικά λειτουργική ανάγκη: Εξασφάλιζαν φωτισμό, όταν στα κάτω από αυτούς παράθυρα κλείνονταν τα ξύλινα παραθυρόφυλλα.
Άμα τα κύρια αυτάς παράθυρα απόκτησαν και παραθυρόφυλλα με τζάμια, οι φεγγίτες έχασαν το λειτουργικό προορισμό τους και επειδή είχαν γίνει απαραίτητα μορφικά στοιχεία του οικοδομήματος, αντικαταστάθηκαν με ψεύτικους φεγγίτες, ζωγραφιστούς πάνω στον εξωτερικό τοίχο, τα λεγόμενα «Ψευτοπαράθυρα».

Η χαριτωμένη αυτή κληρονομιά κινδύνεψε να χαθεί ολοκληρωτικά από την παλαίωση και εγκατάλειψη των αρχοντικών, κυρίως όμως από τους καταστροφικούς σεισμούς της Μαγνησίας του 1955, που αφάνισαν το σύνολο σχεδόν των παραδοσιακών οικοδομημάτων του Πηλίου και της Μαγνησίας.

Ο κίνδυνος του αφανισμού, ξύπνησε στην ψυχή του, πρώτου διδάξαντος, Σπύρου Κουϊκούμη, βλαστού της παράδοσης του Πηλίου και ειδικότερα της Μακρινίτσας, εναγώνιο ενδιαφέρον για τα τελευταία υπολείμματα των φεγγιτών και των Ψευτοπαράθυρων ιδίως της Μακρινίτσας και του Άνω Βόλου».

Η Ελένη Κουϊκούμη, ανιψιά του αείμνηστου κοινοτάρχη, για πολλά χρόνια, της Μακρινίτσας, Σπύρου Κουϊκούμη, μαθήτευσε κοντά του και έλαβε από αυτόν όλη του την ευαισθησία για την διαφύλαξη και προστασία της Λαϊκής μας παράδοσης, αλλά και την καλλιτεχνία και το μεράκι του.

Την Ελένη Κουϊκούμη, μπορεί και να την συναντήσεις πάνω σε σκαλωσιά σε μεγάλα ύψη να τοποθετεί τα αντικείμενα της εργασίας της, να φιλοτεχνεί ταβάνια και τζάκια σε ανακαινίσεις Πηλιορείτικων Αρχοντικών, είναι όμως δυνατό και να την συναντήσει κανείς ανάμεσα σε μπογιές, καθρεφτάκια κόντρα πλακέ και χρωματιστά τζαμάκια. Τούτο διότι μετέφερε την χάρη του ψευτοπαράθυρου και μέσα στο σπίτι, θέτοντας μέσα στο πλαίσιο του ψευτοπαράθυρου, εκεί που στον αληθινό φεγγίτη ήταν το τζάμι της θυρίδας, ένα καθρέφτη.
Έτσι έχουμε μπροστά μας μια περίπτωση γνήσιας επιβίωσης, αλλά, μαζί, και δυναμικής αναβίωσης ενός χαριτωμένου λαϊκού μορφώματος και μάλιστα με διεύρυνση της χρηστικότητάς του.

Όπως προαναφέρθηκε, με την εκδήλωση αυτή ολοκληρώνεται το πλαίσιο των διετών εκδηλώσεων με τίτλο, «Μαγνήτων Τέχνες λαϊκές» και είναι
αφιερωμένη στη μνήμη του Σπύρου Κουϊκούμη. Θα την προλογίσει δε η Θάλεια Μακρή-Σκοτινιώτη, αρχιτέκτονας και τοπογράφος μηχανικός, η οποία γνωρίζει καλύτερα από όλους την αξία αυτής της Λαϊκής τέχνης, δεδομένου ότι έχει ζήσει κοντά σε όλες τις στιγμές της διάσωσης και διατήρησης Ψευτοπαράθυρων από την εποχή του αείμνηστου πατέρα της, Κίτσου Μακρή, που πρώτος ευαισθητοποιήθηκε και σε αυτό το στοιχείο της Λαϊκής Τέχνης του Πηλίου. Μάλιστα θα προβάλει και ψηφιοποιημένες εικόνες, παλαιότερων και νεότερων εργασιών διάσωσης και κατασκευής Ψευτοπαράθυρων.