Στο πλαίσιο της ανάληψης Εμβληματικών Πρωτοβουλιών, από τον τομέα Έρευνας και Καινοτομίας του ΥΠΠΕΘ, για οριζόντιες ερευνητικές δράσεις σε αναδυόμενους επιστημονικούς τομείς  με ισχυρή κοινωνική απήχηση, συστήθηκε πρόσφατα στον τομέα της Αγροδιατροφής, Εθνικό Δίκτυο με την ονομασία «Οι δρόμοι της Ελιάς».

Πρόκειται για μια πρωτοποριακή δράση για τα ελληνικά δεδομένα που αφορά την ανάπτυξη και βελτιστοποίηση των προϊόντων ελιάς και ελαιόλαδου και των μεθόδων παραγωγής τους. Στόχος είναι η ανάδειξη των μοναδικών και υψηλών ποιοτικών χαρακτηριστικών των ελληνικών ποικιλιών και του ελαιόλαδου, διαμορφώνοντας έτσι ένα στρατηγικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και για την ενίσχυση της εξωστρέφειας τους ως ‘εθνικά προϊόντα'.

Συγκεκριμένα, το Εθνικό Δίκτυο «Οι δρόμοι της Ελιάς», χρησιμοποιώντας γονιδιωματικές και προηγμένες διαγνωστικές τεχνολογίες, σκοπό έχει την ιχνηλάτηση, ανάδειξη, ταυτοποίηση, πιστοποίηση των ποικιλιών της ελιάς και τη βελτίωση των διαδικασιών παραγωγής βρώσιμης ελιάς και ελαιολάδου. Το Δίκτυο αρχικά θα εστιάσει στη γονιδιωματική ανάλυση, η οποία με τη χρήση της βιοπληροφορικής θα καταστήσει  εφικτό τον χαρακτηρισμό και την ταξινόμηση του γενετικού υλικού της ελληνικής ελιάς.

Απώτερος στόχος της δράσης είναι η διάσωση και διατήρηση σημαντικών κλώνων, η γενετική τους βελτίωση μέσα από τη μελέτη ανθεκτικών κλώνων σε ασθένειες, ξηρασία και κλιματική αλλαγή.

Σε επόμενο στάδιο θα γίνει η περιγραφή και  η κατοχύρωση ταυτοποιημένου γενετικού υλικού και ελληνικών ποικιλιών στον επίσημο ευρωπαϊκό κατάλογο.

Με γνώμονα τη συνεργασία όλων των ερευνητικών φορέων και την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και των υποδομών, στο Εθνικό Δίκτυο συμμετέχουν ερευνητικοί φορείς από όλη την Ελλάδα, όπως το ΕΚΠΑ, το ΑΠΘ, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας, τα Πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλίας, το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων, το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το ΤΕΙ Κρήτης και το ΕΛΓΟ Δήμητρα.

Επιστημονικός συντονιστής της δράσης θα είναι ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ Αθανάσιος Μολασιώτης. Τα  υποέργα της δράσης θα ασχοληθούν με τη γενετική της ελιάς (συντονιστής το ΕΛΓΟ Δήμητρα – Δρ. Ιωάννης Γανόπουλος), τα προϊόντα της ελιάς (συντονιστής ο ΕΦΕΤ – Δρ. Φραγκίσκος Γαΐτης) και τη φυτοπροστασία (συντονιστής το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας – Δρ. Ιωάννης Βόντας).

Για την εμβληματική αυτή πρωτοβουλία ο Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης δήλωσε:

«Όταν η Πολιτεία προσπαθεί να στηρίξει την Κοινωνία να σταθεί όρθια μέσα σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, θα πρέπει να είναι διακριτό το αποτύπωμα της Έρευνας στην προσπάθεια αυτή.

Η σημερινή εμβληματική πρωτοβουλία, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, εστιάζει στην εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών στην Αγροδιατροφή με έμφαση την ελιά και τα προϊόντα της προκειμένου να αναδειχθούν τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά των ελληνικών αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές και να τους προσδώσουν σημαντική προστιθέμενη αξία.»