Οι διατάξεις με άμεση επίδραση στην καθημερινή ζωή των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού

Με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στις 20 Φλεβάρη «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις», η Κυβέρνηση έρχεται να λύσει προβλήματα που σχετίζονται με την μακρόχρονη οικονομική κρίση και να αποδείξει τον κοινωνικό της προσανατολισμό, με μέτρα που ικανοποιούν την λαϊκή απαίτηση για κοινωνική προστασία των ευάλωτων ομάδων, που διορθώνουν αδικίες του παρελθόντος, ανοικοδομούν το κοινωνικό κράτος, δημιουργούν ριζικές τομές στην λειτουργία των κοινωνικών υπηρεσιών, ενισχύουν την λειτουργικότητα, την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα του δημόσιου συστήματος υγείας, καλύπτουν υγειονομικά ανασφάλιστους πολίτες και ευπαθείς ομάδες

.

Η Κυβέρνηση ήδη από τον προϋπολογισμό του 2016 προσπάθησε να πετύχει δημοσιονομικό χώρο για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και της δημόσιας υγείας και έρχεται τώρα να υλοποιήσει ισοδύναμα που αντιμετωπίζουν αυτές τις ανισότητες, ενισχύουν την δημόσια περίθαλψη και το κοινωνικό κράτος προς όφελος και ανακούφιση μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων που χτυπήθηκε από την κρίση.

Παρά λοιπόν την προσπάθεια που έγινε από την αντιπολίτευση να μην κατέβει το νομοσχέδιο αυτό, τελικά και ήρθε στη Βουλή και ψηφίστηκε, πηγαίνοντας ένα βήμα μπροστά την προσπάθεια της κυβέρνησης να ανακόψει την κοινωνική απορρύθμιση που συνέβη τα τελευταία χρόνια.

Ας σταθούμε, όμως, κυρίως στις διατάξεις εκείνες που έχουν άμεση επίδραση στην καθημερινή ζωή των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Σχετικά με τις ρυθμίσεις αρμοδιότητας του υπουργείου υγείας

Εισάγεται ένα πλέγμα ρυθμίσεων για την καθολική υγειονομική κάλυψη του πληθυσμού και την ισότιμη φροντίδα όλων στον ευαίσθητο και ζωτικό χώρο της υγείας. Διασφαλίζεται πια η πλήρης και ελεύθερη πρόσβαση σε περίπου 2,5 εκατομμύρια ανασφάλιστους. Με τον τρόπο αυτό υλοποιείται μια κορυφαία πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης για ισότιμη και καθολική φροντίδα των ανασφάλιστων ανθρώπων αντιμετωπίζοντας τις τεράστιες υγειονομικές και κοινωνικές ανισότητες που προκάλεσε η λιτότητα και η από-ασφάλιση στην αγορά εργασίας.

Πρόσβαση μόνο με χρήση ΑΜΚΑ

Ειδικότερα, με την χρήση μόνο του ΑΜΚΑ, χωρίς προϋπόθεση ύπαρξης βιβλιαρίου ανασφάλιστου, χωρίς δικαιολογητικά, χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, φραγμούς και έγκριση από τριμελείς επιτροπές, και χωρίς να υπάρχει πια η υποχρέωση των ασφαλισμένων, που υπήρχε επί κυβέρνησης ΝΔ, για δήλωση αποδοχής χρέους και μεταφορά της οφειλής για τη νοσηλεία τους στις ΔΟΥ, διασφαλίζεται:

-η ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλους τους τύπους δημόσιων δομών Υγείας, ακόμη και στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία (εξαιρούνται μόνο τα Στρατιωτικά που ενδεχομένως θα ενταχθούν σε δεύτερη φάση).

-η συνταγογράφιση-φαρμακευτική κάλυψη από συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ ιδιωτικά φαρμακεία, ενώ τα φάρμακα υψηλού κόστους θα χορηγούνται μόνο από τα φαρμακεία των νοσοκομείων και του ΕΟΠΥΥ.
-η εργαστηριακή παρακολούθηση σε δημόσιες δομές υγείας.

Oι δικαιούχοι της ρύθμισης

• οι ανασφάλιστοι και τα μέλη των οικογενειών τους (δηλαδή οι άμεσα ή έμμεσα ΜΗ ασφαλισμένοι Έλληνες ή ομογενείς ή πολίτες ΕΕ και λοιπών τρίτων χωρών με νομιμοποιητικά έγγραφα παραμονής και μέλη οικογενειών.

• Ανεξάρτητα αν έχουν ή όχι νομιμοποιητικά μπορούν να έχουν πρόσβαση οι παρακάτω: οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως ΑμεΑ, έγκυες, άτομα με 67% και πάνω με νοσήματα δυσίατα ή χρόνια ή ανίατα ή σπάνια που χρειάζονται συνεχή περίθαλψη. Ανήλικοι έως 18, γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, άτομα με αναπηρία φιλοξενούμενα σε κοινωνικές δομές όπως Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας, Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης ή Στέγες Αυτόνομης Διαβίωσης ή άλλα ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, άτομα φιλοξενούμενα σε μονάδες ψυχικής υγείας, θεραπευτικές δομές, κρατούμενοι φυλακών, φιλοξενούμενοι σε ιδρύματα αγωγής ανηλίκων και σε στέγες φιλοξενίας ανηλίκων των εταιρειών ανηλίκων (ΝΠΔΔ) και οι τελούντες σε καθεστώς διοικητικής κράτησης. Δικαιούχοι διεθνούς προστασίας (αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και δικαιούχοι επικουρικής προστασίας). Άτομα που διαμένουν με καθεστώς παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Οι αιτούντες διεθνούς προστασίας μέχρις ότου η απόφαση επί του αιτήματος καταστεί τελεσίδικη.

• Για τους εγγεγραμμένους στα μητρώα ασφαλιστικών ταμείων της χώρας και τα μέλη των οικογενειών τους οι οποίοι έχουν απολέσει τις ασφαλιστικές τους καλύψεις λόγω οφειλών και δεν δικαιούνται παροχών υγείας. Γι' αυτούς θα εκδοθεί ΚΥΑ που θα καθορίζει τον τρόπο διασφάλισης της πρόσβασης στις δημόσιες δομές υγείας.

• Οι όροι και οι προϋποθέσεις της πρόσβασης στην νοσηλευτική και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η απαιτούμενη διοικητική διαδικασία, η τήρηση ηλεκτρονικών μητρώων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια θα οριστούν με ΚΥΑ των Υπουργών Υγείας, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικονομικών.

Με τον νόμο που ψηφίστηκε:

 Ιδρύεται η Λίστα Χειρουργείου, όσον αφορά τη διαχείριση των χειρουργικών περιστατικών τα οποία βέβαια δεν είναι επείγοντα.
Θα αξιολογείται από ειδικευμένους ιατρούς των ΤΕΠ, των Τακτικών Εξωτερικών Ιατρείων και των Νοσηλευτικών Τμημάτων των παραπάνω φορέων, καθώς και των Μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας η σοβαρότητα των ασθενειών και η δυνατότητα αναμονής και θα δίνεται άμεση ενημέρωση στον ασθενή της ημερομηνίας επέμβασης. Έτσι αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της αδιαφάνειας, του ανέλεγκτου και της ανισότητας που επικρατεί στα Νοσοκομεία αναφορικά με την προτεραιότητα των ασθενών στις χειρουργικές επεμβάσεις και η ημερομηνία επέμβασης παύει να αποτελεί αντικείμενο συνδιαλλαγής ανάμεσα σε ασθενή και θεράποντα γιατρό!

 Δημιουργείται Γραφείο Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ασθενών μέσα στα Νοσοκομεία και Ειδικό Γραφείο μέσα στο ίδιο το Υπουργείο.
Τα γραφεία αυτά θα λειτουργούν σε κάθε νοσοκομείο της χώρας και θα έχουν ως αρμοδιότητα – μεταξύ άλλων – τη συλλογή και τη διεκπεραίωση καταγγελιών για φαινόμενα διαφθοράς στο σύστημα υγείας.

 Διευκολύνεται η στελέχωση των απομακρυσμένων και παραμεθόριων αγροτικών ιατρείων, κέντρων υγείας και νοσοκομείων με την καθιέρωση τόσο οικονομικών κινήτρων όσο και ενισχυμένης μοριοδότησης ως προς την υπηρεσιακή ανέλιξη όσων γιατρών και υγειονομικών υπηρετήσουν σε αυτά.

 Δίνεται δυνατότητα στους Δήμους να επιχορηγούν τις δημόσιες δομές υγείας για την κάλυψη των έκτακτων λειτουργικών αναγκών τους.
Δηλαδή παρέχεται στους Δήμους η δυνατότητα επιχορήγησης από τους προϋπολογισμούς τους των δημόσιων δομών υγείας για την κάλυψη των έκτακτων λειτουργικών αναγκών τους (όπως κυρίως ιατρικό υλικό, ιατρικά μηχανήματα, επισκευές, καύσιμα) προς άμεσο όφελος των πολιτών. Διευκρινίζεται ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση έρχεται να καλύψει αίτημα πολλών φορέων της αυτοδιοίκησης και ότι σε καμία περίπτωση δεν υποχρεώνει αλλά διευκολύνει τους δήμους που επιθυμούν, αν θέλουν και μπορούν, να επιχορηγήσουν τις δημόσιες δομές υγείας οι οποίες βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων τους. Η κυβέρνηση εγγυάται την περίθαλψη του πληθυσμού, απλά σε αυτές τις συνθήκες δέχεται τη βοήθεια όλων.

 Δίνεται δυνατότητα στο προσωπικό των ΟΤΑ και του Πυροσβεστικού Σώματος να οδηγεί τα ασθενοφόρα των Κέντρων Υγείας
Έτσι εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία των Κέντρων Υγείας. Διευκρινίζεται δε ότι το προσωπικό αυτό θα πρέπει να διαθέτει επαγγελματική άδεια οδήγησης και να έχει εκπαιδευτεί ταχύρυθμα σε βασικές γνώσεις παροχής πρώτων βοηθειών, και επίσης ότι η διακομιδή των ασθενών θα γίνεται πάντα με την συνοδεία υγειονομικού προσωπικού από το αντίστοιχο κέντρο υγείας.
Σχετικά με τις ρυθμίσεις αρμοδιότητας του υπουργείου εργασίας, κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής αλληλεγγύης

 Δημιουργούνται σε κάθε Δήμο τα Κέντρα Κοινότητας, που είναι δομές κοινωφελούς χαρακτήρα και ανθρωπιστικού προορισμού, μέσω των οποίων ενισχύεται η ενεργός συμμετοχή των Δήμων στην εφαρμογή της κοινωνικής προστασίας σε τοπικό επίπεδο.

• Τώρα πια οι πολίτες που έχουν ανάγκη θα μπορούν να διασυνδέονται με ΟΛΑ τα κοινωνικά προγράμματα και υπηρεσίες

• Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται είναι: ενημέρωση, καθοδήγηση για την διαδικασία ένταξης σε προγράμματα κοινωνικής ένταξης ή κατάρτισης, νομική βοήθεια σε σχέση με τις παρεχόμενες δυνατότητες στο πλαίσιο της κοινωνικής προστασίας, επαγγελματικός προσανατολισμός, μαθησιακή στήριξη, ψυχοκοινωνική στήριξη σε παιδιά, ανάπτυξη δικτύου εθελοντισμού, συγκέντρωση αγαθών κα. Με την δρομολόγηση των διαδικασιών πρόσβασης σε κάθε προνοιακή δομή της χώρας ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός, μέσω των Κέντρων Κοινότητας που θα λειτουργούν στου δήμους, η τοπική αυτοδιοίκηση με την παρούσα ρύθμιση αποκτά μια κοινωνική διάσταση άκρως ουσιαστική προς όφελος των κοινωνικά αδύναμων πολιτών. Σημειώνεται επίσης πως τα Κέντρα Κοινότητας θα ενσωματώσουν ήδη υπάρχουσες δομές για εξειδικευμένες κατηγορίες πληθυσμού (πχ Ρομά, μετανάστες κα).

• Ωφελούμενοι είναι πολίτες που κατοικούν στον τόπο λειτουργίας των ως άνω Δομών, και κατά προτεραιότητα οι ωφελούμενοι του Προγράμματος «Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα», καθώς και άτομα και οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, μετανάστες, άτομα με αναπηρία, Ρομά και γενικότερα ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως περιγράφονται στο «Εθνικό Στρατηγικό πλαίσιο για την Κοινωνική Ένταξη». Αναλόγως των ιδιαίτερων τοπικών αναγκών και περιστάσεων, η δράση κάθε Κέντρου Κοινότητας δύναται να οριοθετείται προς όφελος μιας ή περισσότερων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται οι υπόλοιπες.

• Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θα καθοριστούν οι λειτουργικές και κτιριακές προδιαγραφές των Κέντρων Κοινότητας, η στελέχωση και η διαδικασία ελέγχου αυτών, οι πόροι, εθνικοί ή κοινοτικοί, χρηματοδότησης, καθώς και κάθε άλλο λεπτομερειακό ή τεχνικό ζήτημα.

Rυθμίσεις αρμοδιότητας του υπουργείου εσωτερικών και διοικητικής ανασυγκρότησης

 Πολύ σημαντική για την ανακούφιση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού είναι η ρύθμιση που προβλέπει την διεύρυνση της δυνατότητας των Δήμων να μειώσουν ή να απαλλάξουν από τα δημοτικά τέλη επιπλέον κατηγορίες από τις ήδη προβλεπόμενες.

Δηλαδή μέχρι τώρα προβλέπονταν από τον Κώδικα Νόμων και Κοινοτήτων ότι οι Δήμοι μπορούν να κάνουν μειώσεις ή απαλλαγές δημοτικών τελών μόνο για άπορους, άτομα με αναπηρίες και πολυτέκνους. Με το νομοσχέδιο αυτό τροποποιείται το σχετικό άρθρο και προστίθενται και άλλες κοινωνικές ομάδες όπως οι τρίτεκνοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι δικαιούχοι των μέτρων της ανθρωπιστικής κρίσης.

Πρόκειται για σημαντική ρύθμιση που ενισχύει τη δυνατότητα των Δήμων να ασκούν κοινωνική/τιμολογιακή πολιτική προς όφελος των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Μάλιστα, για να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνει κατάχρηση της ευχέρειας αυτής, για πρώτη φορά δίνεται στους Δήμους η δυνατότητα να θεσπίζουν και εισοδηματικά κριτήρια στην χορήγηση της ανωτέρω απαλλαγής ή μείωσης, ώστε να είναι βέβαιο ότι θα επωφεληθούν πράγματι οι συμπολίτες μας που το έχουν περισσότερο ανάγκη.