Ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι κατηγόρησε χθες Κυριακή τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι έχει «πει ψέματα επανειλημμένα για την Πολωνία» και ότι το κάνει «πάντα εσκεμμένα».

«Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν η εξουσία στη Μόσχα αισθάνεται διεθνή πίεση εξαιτίας των μηχανορραφιών της», έκρινε ο Μοραβιέτσκι.

Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού, έκτασης χιλίων και πλέον λέξεων, αναρτήθηκε στον ιστότοπο του γραφείου του καθώς και στους λογαριασμούς των υπηρεσιών του στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης facebook και Twitter, δύο ημέρες αφότου ο ρώσος πρεσβευτής στη Βαρσοβία κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών όπου του επιδόθηκε η «έντονη διαμαρτυρία» της πολωνικής κυβέρνησης για δύο πρόσφατες τοποθετήσεις του προέδρου Πούτιν.

Ο αρχηγός του ρωσικού κράτους κατηγόρησε την προπολεμική Πολωνία για συνέργεια με τη ναζιστική Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ και για αντισημιτισμό.

Στην αντίδρασή του ο Μοραβιέτσκι τόνισε ότι η Ρωσία υπέστη τελευταία αρκετές ήττες: «η απόπειρα [της Μόσχας] να υποτάξει πλήρως τη Λευκορωσία απέτυχε, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση για άλλη μια φορά παρέτεινε την ισχύ των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας».

Επιπλέον, ο πολωνός πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης στα μέτρα που έλαβε η Ουάσινγκτον για να εμποδίσει την ολοκλήρωση του αγωγού αερίου Nord Stream 2 αλλά και στις κυρώσεις σε βάρος των ρώσων αθλητών, στους οποίους επιβλήθηκε τετραετής αποκλεισμός από την διεθνή ομοσπονδία αντιντόπινγκ.

«Θεωρώ αυτά που είπε ο πρόεδρος Πούτιν μια απόπειρα να αποκρύψει αυτά τα προβλήματα. Ο ρώσος ηγέτης γνωρίζει πολύ καλά ότι οι επικρίσεις του δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα — και ότι στην Πολωνία δεν υπάρχουν μνημεία ούτε του Χίτλερ ούτε του Στάλιν».

«Τέτοια μνημεία ανεγέρθηκαν στην επικράτειά μας μόνο από εισβολείς και εγκληματίες — το γερμανικό Τρίτο Ράιχ και τη σοβιετική Ρωσία», συνεχίζει το κείμενο που υπογράφει ο Μοραβιέτσκι.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας αναφερόταν σε δηλώσεις του Πούτιν κατά τις οποίες ο πολωνός πρεσβευτής στο Βερολίνο — ένα «αντισημιτικό γουρούνι», σύμφωνα με τον ρώσο πρόεδρο — είχε υποσχεθεί το 1938 ότι θα ανεγειρόταν ένα «ωραίο μνημείο» προς τιμή του Χίτλερ διότι είχε προτείνει «να σταλούν οι Εβραίοι της Πολωνίας σε αποικίες στην Αφρική».

Λίγο πριν από τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939, η Μόσχα και το Βερολίνο φέρονται να είχαν συμφωνήσει να μοιράσουν την ανατολική Ευρώπη με το μυστικό πρωτόκολλο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, που υπεγράφη την 23η Αυγούστου. Η ΕΣΣΔ επιτέθηκε στην Πολωνία τη 17η Σεπτεμβρίου 1939 και οι Σοβιετικοί κατέλαβαν μεγάλο μέρος της πολωνικής επικράτειας. Η Γερμανία επιτέθηκε στην ΕΣΣΔ την 22α Ιουνίου 1941.

Η σοβιετική εισβολή πυροδοτεί ακόμη εντάσεις μεταξύ Τσεχίας και Ρωσίας

Ο πρόεδρος της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν χαρακτήρισε «απόλυτη αναίδεια» την αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών στον νόμο που ψηφίσθηκε στην Τσεχία, σύμφωνα με τον οποίο η 21η Αυγούστου ανακηρύσσεται Ημέρα Μνήμης των θυμάτων της εισβολής στην Τσεχοσλοβακία το 1968 και της κατοχής που επακολούθησε από τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Σε συνέντευξη του στον διαδικτυακό ιστότοπο Parlamentnilisty, ο Μίλος Ζέμαν δήλωσε ότι ενδέχεται να ακυρώσει την επίσκεψη του στη Μόσχα τον Μάιο του 2020 επ' ευκαιρία της 75ης επετείου της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) μετά την εκτίμηση που διατύπωσε πρόσφατα η Ρωσία και συγκεκριμένα το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών για την εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968.

«Πριν λίγο καιρό αποδέχθηκα την πρόταση του προέδρου Πούτιν να παραστώ στους εορτασμούς (στην Μόσχα) της 75ης επετείου της Νίκης… αλλά τώρα σκέφτομαι, να πάω ή να μην πάω εκεί γενικά, ή τουλάχιστον να κάνω κάτι άλλο, να πάω εκεί και να πω στους Ρώσους «τι θα λέγατε να γυρίσετε την σελίδα (της ιστορίας σας) και να σταματήσετε να μνημονεύετε αυτή την επέτειο (της Νίκης);», δήλωσε ο Ζέμαν.

Την αντίδραση του Τσέχου προέδρου προκάλεσε η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών της 18ης Δεκεμβρίου, στην οποία αναφέρεται ότι ο πρόσφατα ψηφισθείς νόμος στην Τσεχία, που ανακηρύσσει την 21η Αυγούστου ως Ημέρα Μνήμης των θυμάτων της εισβολής και της κατοχής της Τσεχοσλοβακίας που επακολούθησε από τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1968, είναι αμφίβολο αν θα συμβάλλει στην επιτυχή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Στην ίδια ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών επισημαίνεται ότι με «μεγάλη απογοήτευση» μάθαμε για τον νόμο που ψηφίσθηκε, καθώς μια τέτοια προσέγγιση αντιτίθεται στις συμφωνίες του 1993, με τις οποίες οι πλευρές διακήρυξαν την επιθυμία τους «να θέσουν τέλος στο ολοκληρωτικό παρελθόν».

Ο Ζέμαν, ο οποίος είχε υπογράψει τον νόμο στις 13 Δεκεμβρίου, χαρακτήρισε την αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών «απόλυτη αναίδεια».

Η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, είχε προκαλέσει και την έντονη αντίδραση του τσέχικου υπουργείου Εξωτερικών. Ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Τόμας Πετρζίτσεκ στις 19 Δεκεμβρίου δήλωσε ότι η Δημοκρατία της Τσεχίας είναι κυρίαρχο κράτος και έχει δικαίωμα να τιμά την μνήμη εκείνων που σκοτώθηκαν κατά την επίθεση των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, ενώ προτίθεται στις αρχές Ιανουαρίου του 2020 να συναντηθεί με τον Ρώσο πρεσβευτή στην Τσεχία Αλεξάντρ Ζμεγιέφσκι.

Τσέχοι ιστορικοί θεωρούν ότι κατά την περίοδο της παραμονής των σοβιετικών στρατευμάτων στο έδαφος της Τσεχοσλοβακίας από τον Αύγουστο του 1968 έως τον Ιούνιο του 1991, σε διάφορα περιστατικά έχασαν την ζωή τους 406 Τσεχοσλοβάκοι πολίτες. Ρώσοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι μόνο κατά τον πρώτο μήνα της εισβολής έχασαν την ζωή τους 12 σοβιετικοί στρατιώτες.