Σύμφωνα με τη δέσμευση του προέδρου Γιούνκερ για μια πραγματική Αμυντική Ένωση έως το 2025, η Επιτροπή και η ύπατη εκπρόσωπος παρουσίασαν στις 28/3 ένα σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η διευκόλυνση της μετακίνησης στρατιωτικών δυνάμεων και μέσων είναι καθοριστικής σημασίας για την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών και για την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικότερης, ικανής να αντιδρά άμεσα και συντονισμένης Ένωσης, όπως επισημαίνεται στην κοινή ανακοίνωση σχετικά με τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας στην ΕΕ του Νοεμβρίου 2017 και όπως ζητεί η συνολική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας.

Στο σχέδιο δράσης προσδιορίζεται μια σειρά επιχειρησιακών μέτρων για την αντιμετώπιση των υλικών, διαδικαστικών ή κανονιστικών φραγμών που αποτελούν τροχοπέδη για τη στρατιωτική κινητικότητα. Η στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη της ΕΕ και όλους τους σχετικούς φορείς θα είναι καίριας σημασίας για την υλοποίηση του παρόντος σχεδίου δράσης.

Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Φεντερίκα Μογκερίνι, δήλωσε: «Η προώθηση της ειρήνης και η εγγύηση της ασφάλειας των πολιτών μας είναι οι πρώτες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Διευκολύνοντας τη στρατιωτική κινητικότητας εντός της ΕΕ, μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικότεροι όσον αφορά την πρόληψη κρίσεων, την καλύτερη αξιοποίηση των αποστολών μας και την ταχύτερη αντίδραση στις προκλήσεις όταν ανακύπτουν. Πρόκειται για άλλο ένα βήμα προς την εμβάθυνση της συνεργασίας μας σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και στο πλαίσιο της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας που έχουμε ξεκινήσει επισήμως πρόσφατα, καθώς και με τους εταίρους μας, αρχής γενομένης από το ΝΑΤΟ. Από την πλευρά μας, ως ΕΕ, η συνεργασία παραμένει ο μόνος τρόπος για να είμαστε αποτελεσματικοί στον σημερινό κόσμο.»

Η επίτροπος Μεταφορών Βιολέτα Μπουλτς δήλωσε σχετικά: «Στόχος μας είναι να γίνεται καλύτερη χρήση του δικτύου μεταφορών μας, ώστε να διασφαλίζουμε ότι οι στρατιωτικές ανάγκες λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό έργων υποδομής. Τούτο σημαίνει αποτελεσματικότερη χρήση του δημόσιου χρήματος και καλύτερα εξοπλισμένο μεταφορικό δίκτυο για τη διασφάλιση ταχείας και απρόσκοπτης κινητικότητας σε ολόκληρη την ήπειρο. Πρόκειται για ζήτημα συλλογικής ασφάλειας.»

Το σχέδιο δράσης βασίζεται στον χάρτη πορείας για τη στρατιωτική κινητικότητα που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας. Προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις στους ακόλουθους τομείς:

Στρατιωτικές ανάγκες: Είναι η αφετηρία για μια αποτελεσματική και συντονισμένη προσέγγιση στη στρατιωτική κινητικότητα σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και το Στρατιωτικό Επιτελείο της ΕΕ θα αναπτύξουν στρατιωτικές απαιτήσεις, με τρόπο που να αποτυπώνει τις ανάγκες της ΕΕ και των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών υποδομών που απαιτούνται για την κινητικότητα. Το Συμβούλιο καλείται να εξετάσει και να επικυρώσει τις εν λόγω στρατιωτικές απαιτήσεις έως τα μέσα του 2018.

Υποδομές μεταφορών: Η πολιτική και οι επενδύσεις στον τομέα των υποδομών προσφέρουν ευκαιρίες για περισσότερες συνέργειες μεταξύ των μη στρατιωτικών και των στρατιωτικών αναγκών. Έως το 2019, η Επιτροπή θα προσδιορίσει τα τμήματα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών που είναι κατάλληλα για στρατιωτικές μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων αναβαθμίσεων υφιστάμενων υποδομών (π.χ. το ύψος ή τη φέρουσα ικανότητα των γεφυρών). Θα καταρτιστεί κατάλογος έργων προτεραιότητας. Στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, η Επιτροπή θα λάβει υπόψη την πιθανή πρόσθετη οικονομική στήριξη για τα εν λόγω έργα.

Κανονιστικά και διαδικαστικά ζητήματα: Η Επιτροπή θα εξετάσει επιλογές για τον εξορθολογισμό και την απλούστευση των τελωνειακών διατυπώσεων για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και θα σταθμίσει την ανάγκη εναρμόνισης των κανόνων για τις μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων στον στρατιωτικό τομέα. Παράλληλα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ένα σύστημα αδειοδοτήσεων για τις διασυνοριακές μετακινήσεις.

Η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας θα εργαστούν σε στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη για την αποτελεσματική εφαρμογή των δράσεων αυτών, οι οποίες θα τεθούν σε εφαρμογή με απόλυτο σεβασμό στην κυριαρχία των κρατών μελών επί του εθνικού τους εδάφους και στις εθνικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Θα ληφθεί επίσης μέριμνα για τον συντονισμό με τις προσπάθειες που καταβάλλονται στο πλαίσιο της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας (PESCO), καθώς και με το χωριστό έργο της PESCO για τη στρατιωτική κινητικότητα. Θα συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις και η συνεργασία με το ΝΑΤΟ σε θέματα στρατιωτικής κινητικότητας στο πλαίσιο της εφαρμογής της κοινής δήλωσης ώστε να εξασφαλιστούν συνέργειες και συνεκτικότητα.

Επόμενα βήματα

Το σχέδιο δράσης υποβάλλεται στα κράτη μέλη της ΕΕ προς εξέταση και έγκριση. Οι πρώτες δράσεις αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή εντός των προσεχών μηνών.

Μια πρώτη έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης θα υποβληθεί στα κράτη μέλη έως το καλοκαίρι του 2019.

Ιστορικό

Στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, ο πρόεδρος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ υπογράμμισε την επιτακτική ανάγκη δημιουργίας μιας ολοκληρωμένης Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης έως το 2025.

Η ΕΕ λαμβάνει ήδη τα αναγκαία μέτρα για την ενίσχυση της ετοιμότητάς της και της ικανότητάς της να αντιμετωπίζει κρίσεις, πράγμα που απαιτεί την ομαλή, αποδοτική και αποτελεσματική κυκλοφορία των στρατιωτικών δυνάμεων και μέσων σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής. Το σχέδιο δράσης βασίζεται στην ανακοίνωση της 10ης Νοεμβρίου 2017 σχετικά με την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας έγινε επίσης μέρος των δεσμεύσεων της PESCO, όπως διατυπώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2017, και σε επίπεδο έργων με χωριστό έργο της PESCO. Αποτελεί επίσης έναν από τους σημαντικότερους στόχους που καθορίστηκαν στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης ΕΕ-ΝΑΤΟ.