Η μεγάλη έξοδος των Τούρκων ακαδημαϊκών
Το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου είναι ίσως το μόνο πανεπιστήμιο της Τουρκίας που, μέχρι προσφάτως, δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από τα κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα του κόσμου. Στεγασμένο στα μεγαλοπρεπή κτίρια της παλιάς Ροβερτείου Σχολής, στις πλαγιές του καταπράσινου λόφου του Μπεμπέκ, αντικρίζει κατάματα ένα από τα ομορφότερα κομμάτια του Βοσπόρου. Εχοντας φημισμένους καθηγητές, όπως τον Αμερικανό φυσικό και συγγραφέα Τζον Φρίλι ή τον βραβευμένο οικονομολόγο και πρόεδρο του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών του LSE Σεβκέτ Παμούκ, το πανεπιστήμιο προσελκύει σταθερά τους κορυφαίους μαθητές της χώρας αλλά και μια αξιοσημείωτη διεθνή κοινότητα από την Ευρώπη και την Αμερική. Στα 155 χρόνια λειτουργίας του, το Μπογάζιτσι έχει υπάρξει πυρήνας πνευματικότητας και σύμβολο ακαδημαϊκής ελευθερίας για την Τουρκία. Οι φοιτητές του μελετούν υπό τη σκιά του ιστορικού Κάστρου της Ρούμελης, γι' αυτό και το αποκαλούν χαϊδευτικά «ακαδημαϊκό φρούριο».
Ωστόσο, ο χρόνος που μας πέρασε προσέθεσε στην πολυετή ιστορία του πανεπιστημίου ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο, που κλόνισε πρωτόγνωρα τα φιλελεύθερα θεμέλιά του. Καταλύτης των εξελίξεων ήταν η απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016 και η μετέπειτα κήρυξη κατάστασης εκτάκτου ανάγκης από τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. «Κανείς να μην ανησυχεί για ελευθερίες και δικαιώματα», είχε τονίσει ο πρόεδρος στην τότε ανακοίνωσή του, σημειώνοντας πως οι αλλαγές που θα επέλθουν θα πρέπει να φοβίζουν μόνο τους πραξικοπηματίες.
Στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου η πρώτη αλλαγή ήρθε λίγες μόλις ήμερες μετά το διάγγελμα, κατά τη διάρκεια της εκλογής για τη θέση του πρύτανη. Παρά την υπερπλειοψηφία ψήφου εμπιστοσύνης από το καθηγητικό σώμα, η επί χρόνια πρύτανης δεν έλαβε την τυπική έγκριση από τον Τούρκο πρόεδρο και αναγκάστηκε σε –πρωτοφανή για το ιστορικό της σχολής– παραίτηση. Στη θέση της τοποθετήθηκε δίχως διαδικασία εκλογής ένας νέος πρύτανης, του οποίου αρκετοί συγγενείς αποτελούσαν μέλη του κυβερνώντος κόμματος. Ορισμένοι φοιτητές και ακαδημαϊκοί αντέδρασαν με διαδηλώσεις, κατηγορώντας τη διαδικασία ως αυθαίρετη παρέμβαση στην αυτόνομη λειτουργία του πανεπιστημίου. Αλλοι διατήρησαν μία συγκρατημένη αισιοδοξία. Θεωρούσαν πως, παρά την κρατική παρέμβαση, ο νέος πρύτανης, ως απόφοιτος του πανεπιστημίου, θα παρέμενε πιστός στα συμφέροντα και το πνεύμα του ιδρύματος.
Τα αντανακλαστικά της νέας διοίκησης δοκιμάστηκαν σύντομα με ένα νέο περιστατικό, αυτήν τη φορά πιο παρεμβατικό. Μια επιφανής και αγαπητή ιστορικός, η Νοεμί Λέβι Ακσού, έχασε από το πουθενά την εκπαιδευτική της άδεια, έπειτα από ρητή απόφαση του ανώτατου συμβουλίου εκπαίδευσης. Αιτία ήταν η κήρυξή της ως πιθανής τρομοκράτου – μόνη απόδειξη, η υπογραφή της σε φιλειρηνική επιστολή για το κουρδικό ζήτημα.