Η ΕΕ κίνησε σήμερα τη διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στην προσωρινή αναστολή της προτιμησιακής πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ την οποία απολαμβάνει η Καμπότζη στο πλαίσιο του καθεστώτος «Όλα εκτός από όπλα» (ΟΕΟ). Οι προτιμήσεις στο πλαίσιο του καθεστώτος ΟΕΟ μπορούν να αρθούν αν η δικαιούχος χώρα παραβιάζει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και δικαιώματα των εργαζομένων.

Η κίνηση της διαδικασίας προσωρινής αναστολής δεν συνεπάγεται άμεση άρση των δασμολογικών προτιμήσεων, η οποία αποτελεί την ύστατη λύση. Αντιθέτως, αποτελεί την αφετηρία μιας περιόδου εντατικής παρακολούθησης και συνεργασίας. Στόχος της δράσης της Επιτροπής παραμένει η βελτίωση της κατάστασης για τον τοπικό πληθυσμό.

Ύστερα από μια περίοδο στενής παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένων μιας διερευνητικής αποστολής στην Καμπότζη τον Ιούλιο του 2018 και επακόλουθων διμερών συναντήσεων ανωτάτου επιπέδου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν στοιχεία για σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων των εργαζομένων στην Καμπότζη, ιδίως όσον αφορά τα δικαιώματα πολιτικής συμμετοχής και τις ελευθερίες του συνέρχεσθαι, της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι. Τα ευρήματα αυτά προστίθενται στις ανησυχίες που από καιρό διατηρεί η ΕΕ σχετικά με την ελλειμματικότητα των εργασιακών δικαιωμάτων και τις διαφορές που σχετίζονται με τις γαίες που έχουν παραχωρηθεί για οικονομική εκμετάλλευση στη χώρα.

Η σημερινή απόφαση θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 12 Φεβρουαρίου, κινώντας μια διαδικασία η οποία έχει ως στόχο να οδηγήσει στην ευθυγράμμιση της Καμπότζης προς τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τις κύριες συμβάσεις του ΟΗΕ και της ΔΟΕ:

— μια εξάμηνη περίοδο εντατικής παρακολούθησης και συνεργασίας με τις αρχές της Καμπότζης·

— ακολουθούμενη από μια τρίμηνη περίοδο για την εκπόνηση από την ΕΕ έκθεσης στη βάση των ευρημάτων της·

— ύστερα από συνολικά δώδεκα μήνες, η Επιτροπή θα ολοκληρώσει τη διαδικασία με την τελική απόφασή της για το αν θα ανασταλούν ή όχι οι δασμολογικές προτιμήσεις· κατά το στάδιο αυτό η Επιτροπή θα αποφασίσει επίσης την έκταση και τη διάρκεια της αναστολής. Αν αποφασιστεί η αναστολή, θα τεθεί σε ισχύ ύστερα από μια επιπλέον εξάμηνη περίοδο.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Μογκερίνι και η Επίτροπος κ. Μάλμστρομ δρομολόγησαν τις εσωτερικές διεργασίες για την κίνηση της εν λόγω διαδικασίας στις 4 Οκτωβρίου 2018. Τα κράτη μέλη ενέκριναν την πρόταση της Επιτροπής για κίνηση της διαδικασίας αναστολής των δασμολογικών προτιμήσεων στα τέλη Ιανουαρίου 2019.

Το καθεστώς «Όλα εκτός από όπλα» αποτελεί σκέλος του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ, το οποίο επιτρέπει στις ευάλωτες αναπτυσσόμενες χώρες να καταβάλλουν χαμηλότερους ή μηδενικούς δασμούς για τις εξαγωγές τους προς την ΕΕ, γεγονός που παρέχει στις εν λόγω χώρες ζωτικής σημασίας πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ και συνεισφέρει στην ανάπτυξή τους.

Το καθεστώς ΟΕΟ παραχωρεί μονομερώς στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, όπως αυτές ορίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη, αδασμολόγητη και χωρίς ποσοστώσεις πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για όλα τα προϊόντα (εκτός από τα όπλα και τα πυρομαχικά). Ο κανονισμός ΣΓΠ προβλέπει ότι οι εμπορικές προτιμήσεις μπορούν να αναστέλλονται σε περίπτωση «σοβαρής και συστηματικής παραβίασης των αρχών» που προβλέπονται στις συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των εργαζομένων οι οποίες απαριθμούνται στο παράρτημα VIII του εν λόγω κανονισμού.

Οι εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και υποδημάτων, παρασκευασμένων τροφίμων και φυτικών προϊόντων (ρύζι) και ποδηλάτων αντιπροσώπευαν το 2018 το 97 % των συνολικών εξαγωγών της Καμπότζης προς την ΕΕ. Από τις συνολικές εξαγωγές αξίας 4,9 δισ. ευρώ, το 99 % (4.8 δισ. ευρώ) ήταν επιλέξιμο για προτιμησιακούς δασμούς του καθεστώτος ΟΕΟ.