Η Γερμανίδα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Oύρσουλα φον ντερ Λάιεν τάχθηκε υπέρ του προγραμματισμού τεραστίων επενδύσεων στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της κρίσης του κορωνοϊού.

«Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρώπη. Ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αποδεκτός σε όλα τα κράτη μέλη ως εργαλείο αλληλέγγυας εξισορρόπησης και πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα στην κρίση του κορονοϊού», γράφει η Χριστιανοδημοκράτης (CDU) πρόεδρος της Κομισιόν, σε άρθρο της το οποίο φιλοξενείται στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας «Die Welt».

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκφράζει επίσης την βεβαιότητα ότι «η Ευρώπη σύντομα θα ανακάμψει και πάλι: Τα πολλά δισεκατομμύρια τα οποία πρέπει να επενδυθούν σήμερα για να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη καταστροφή θα ενώσουν γενεές. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να ανανεωθεί το αίσθημα της κοινότητας μεταξύ των εθνών της Ευρώπης.

Εν τω μεταξύ, Χριστιανοδημοκράτες (CDU) πολιτικοί τάσσονται υπέρ των ομολόγων κορονοϊού, σε αντίθεση με την γραμμή του κόμματός τους, σύμφωνα με δημοσίευμα της κυριακάτικης έκδοσης της εφημερίδας Frankfurter Allgemeine.

Το μέλος της προεδρείου του CDU Έλμαρ Μπροκ θεωρεί ότι «τα ευρωπαϊκά ομόλογα είναι αναπόφευκτα» ως μέρος ενός πακέτου βοήθειας προς τις χώρες οι οποίες πλήττονται ιδιαίτερα από τον κορονοϊό, όπως είναι η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι «πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένα και χρονικά περιορισμένα» και πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχει εθνική λύση για μια χώρα, όπως η Γερμανία, η οποία ζει από τις εξαγωγές λύση».

Ο επικεφαλής της Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του CDU, Ρόντεριχ Κίζεβέτερ εξέφρασε μεν τις επιφυλάξεις του για τα κοινά ευρωπαϊκά δάνεια, πρόσθεσε όμως ότι «η Ιταλία ή η Ισπανία πρέπει τώρα να πάρουν χρήματα που δεν θα χρειάζεται να τα επιστρέψουν βραχυπρόθεσμα με υψηλά επιτόκια». Παρέπεμψε δε στο ομόλογο που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για να αντιμετωπίσει την πετρελαϊκή κρίση του 1974: «Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα μοντέλο για σήμερα», τόνισε ο Κίζεβέτερ.

Τέλος, ο -επίσης Χριστιανοδημοκράτης- αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ράινερ Βίλαντ, μίλησε για την παροχή βοήθειας σε χώρες οι οποίες ανυπαίτια βρίσκονται σε κρίση τασσόμενος υπέρ των ομολόγων κορονοϊού, όχι όμως γενικώς υπέρ των ευρωομολόγων : «Δεν θα πρέπει όμως να δοθεί φρέσκο χρήμα για παλιά προβλήματα», όπως είπε στην FAS.

Σε ποια σημεία του σχεδίου συμφωνούν Γερμανία και Γαλλία και πού διαφωνούν

Τα – σημαντικά– σημεία σύγκλισης αλλά και απόκλισης μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας σχετικά με τα εργαλεία διαχείρισης της νέας οικονομικής κρίσης αποτυπώνονται στα non-papers των δύο χωρών ενόψει της κρίσιμης τηλεδιάσκεψης του Eurogroup την προσεχή Τρίτη. Η πιο σημαντική διαφορά αφορά το Ταμείο, με τη δυνατότητα έκδοσης ευρωομολόγων, που έχει προτείνει το Παρίσι για την επόμενη μέρα – το οποίο το Βερολίνο δεν είναι έτοιμο να υιοθετήσει.

Ο ESM

Σύμφωνα με τα έγγραφα, που βρίσκονται στη διάθεση της «Κ», οι δύο χώρες συμφωνούν στη χρήση της προληπτικής πιστωτικής γραμμής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) χωρίς ιδιαίτερα απαιτητικούς όρους – κάτι το οποίο είπαν χθες σε δημόσιες δηλώσεις τους και οι δύο υπουργοί Οικονομικών (Λε Μερ και Σολτζ). Συγκεκριμένα, το γερμανικό non-paper αναφέρει ότι «αν χρειαστεί» θα επιστρατευθεί ο ESM «ως δίχτυ ασφαλείας για τα κράτη-μέλη των οποίων η χρηματοοικονομική ισχύς θα μπορούσε να αμφισβητηθεί». Θα γίνει χρήση όλης της ευελιξίας που παρέχει το καταστατικό του Μηχανισμού «για να αποφύγουμε στον βαθμό του εφικτού την αυστηρή μακροοικονομική αιρεσιμότητα» στην παροχή της πιστωτικής γραμμής. Οι βασικοί όροι θα είναι οι πόροι να εστιάσουν στην άμβλυνση των συνεπειών της πανδημίας. Οι όροι «δεν θα τεθούν ατομικά για κάθε χώρα, αλλά για όλες τις χώρες του ευρώ […], από κοινού και εκ των προτέρων». Η γερμανική πλευρά επιμένει στο 2% του ΑΕΠ της κάθε χώρας ως ανώτατο όριο των προγραμμάτων και σημειώνει ότι η προσφυγή στον ESM «επί της αρχής θα δημιουργούσε πρόσβαση στο πρόγραμμα OMT της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας».

Το γαλλικό έγγραφο αναφέρεται κι αυτό σε «τυποποιημένο μνημόνιο» που «δεν θα δημιουργεί στίγμα για καμία χώρα», με την ανάλυση βιωσιμότητας χρέους να λαμβάνει χώρα στο αρχικό στάδιο που κρίνεται η παροχή της πιστωτικής γραμμής. Το συνολικό μέγεθος «πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο», φτάνοντας «τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης» (περίπου 240 δισ. ευρώ). Η διάρκεια των δανείων «πρέπει να φτάνει ώς τα 10 έτη».

Στήριξη μικρομεσαίων

Σχετικά με την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα, η Γερμανία προτείνει «πόρους εγγύησης πιστώσεων» ώς και 50 δισ. για τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου προγράμματος, πέρα από τις εγγυήσεις του κοινοτικού προϋπολογισμού, η γερμανική πλευρά δηλώνει έτοιμη «να εξετάσει επιπρόσθετες διμερείς εγγυήσεις προς την ΕΤΕπ αν κριθούν αναγκαίες».

Το Παρίσι προτείνει, μέσω ενός ταμείου εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ, να κινητοποιήσει δανειακούς πόρους ύψους 200 και πλέον δισ. ευρώ, για «μικρομεσαίες, μεσαίου μεγέθους και μεγάλες επιχειρήσεις». Το γαλλικό non-paper προσθέτει ότι «μία ανακεφαλαιοποίηση της ΕΤΕπ θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για να αυξηθεί η δύναμη πυρός της».

Η ενίσχυση της απασχόλησης

Τέλος, διαφορετική είναι η προσέγγιση στο ζήτημα της επιδότησης της εργασίας και του προγράμματος SURE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με δάνεια 100 δισ. προς τα κράτη-μέλη για τον σκοπό αυτό. Οι Γερμανοί σημειώνουν ότι θα εξετάσουν το σχέδιο της Επιτροπής με σκοπό «να ληφθεί η απόφαση επ' αυτού κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεδρίας του Συμβουλίου» (σ.σ.: δεύτερο εξάμηνο του 2020). Οι Γάλλοι αναφέρονται σε ένα πρόγραμμα που μοιάζει πολύ με αυτό της Κομισιόν – αλλά κάνουν αναφορά και στη μονιμοποίηση ενός τέτοιου μηχανισμού, βάσει του άρθρου 175 της ΣΛΕΕ (όπου οι πόροι θα χορηγούνται ως μεταβιβάσεις, όχι ως δάνεια).