Μπορεί οι βόμβες-βαρέλια να εξακολουθούν να πέφτουν, μπορεί ο κόσμος να εξακολουθεί να τρέμει από τον φόβο, αλλά την ίδια στιγμή, η αβέβαιη «κατάπαυση του πυρός» στη Συρία, γέννησε κάποια ψήγματα ελπίδας. Πολλοί Σύροι βγήκαν στους δρόμους με πλακάτ που ανέγραφαν «η ειρηνική μας επανάσταση συνεχίζεται» και «οι επαναστάσεις είναι ιδέες και οι ιδέες δεν σκοτώνονται». Ομολογουμένως, η κατάπαυση του πυρός δεν πρόκειται να φέρει πίσω τις εκατοντάδες χιλιάδες σκοτωμένους, ούτε θα ξαναχτίσει τα κατεστραμμένα σπίτια. Ομως, αυτή η αντίδραση μοιάζει σαν μία πνοή καθαρού αέρα.

Πριν από πέντε χρόνια, στις 15 Μαρτίου 2011, οι Σύροι συγκεντρώθηκαν για τις πρώτες διαμαρτυρίες της «ημέρας της οργής» και έκτοτε η χώρα υπέφερε τα μύρια όσα. Υπολογίζεται ότι 500.000 άνθρωποι πέθαναν, πολλοί εκ των οποίων άδικα, μόνο και μόνο εξαιτίας της αποσύνθεσης του υγειονομικού συστήματος της Συρίας. Περίπου δύο εκατ. άνθρωποι τραυματίστηκαν. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι απήχθησαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις και «εξαφανίστηκαν». Πολλοί από αυτούς βασανίστηκαν έως θανάτου στις φυλακές. Και βέβαια ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός, περίπου πέντε εκατ. ψυχές, εγκατέλειψαν τη χώρα για την Τουρκία, τον Λίβανο ή άλλα γειτονικά κράτη.

Οπως και να το δει κανείς, αυτό που συνέβη στη Συρία είναι μία πραγματική καταστροφή. Αν τελείωνε ο πόλεμος αύριο, θα χρειαζόταν να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να αποκατασταθεί η χώρα στην κατάσταση που ήταν πριν από πέντε χρόνια.

Είναι σαφές ότι η Ε.Ε. και άλλα κράτη θα πρέπει να διαδραματίσουν έναν πολύ πιο ουσιαστικό ρόλο στην επίλυση της προσφυγικής κρίσης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να βάλουν την Ανθρωπιά πάνω από τις μεθοριακές γραμμές και να μοιραστούν τη χρηματοδότηση και την ευθύνη κατά τρόπο που δεν έχουμε δει μέχρι σήμερα. Θα πρέπει, πρωτίστως, να αναγνωριστεί ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους πρόσφυγες, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες, τελικά θα επιστρέψουν στη Συρία. Η Ευρώπη, λοιπόν, θα πρέπει να βοηθήσει ώστε να βρει κατάλυμα και τροφή αυτός ο μελλοντικός πληθυσμός της Συρίας και ταυτόχρονα να φροντίσει να τον εκπαιδεύσει ώστε να αποκτήσει νέες δεξιότητες.

Η βοήθεια στη Συρία επιβάλλει ότι οι παγκόσμιες δυνάμεις θα επενδύσουν τον διπλωματικό τους κεφάλαιο στις ειρηνευτικές συνομιλίες. Στο επίκεντρο των ειρηνευτικών συνομιλιών πρέπει να έχουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, αφού σε αντίθετη περίπτωση η αιματηρή σύρραξη θα συνεχιστεί, ίσως και να επεκταθεί πέρα από τα σύνορα της Συρίας. Αυτή τη φορά δεν θα πρέπει να ξεγλιστρήσει η ευκαιρία για επίλυση της κρίσης. Ωστόσο, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο δρόμος που θα οδηγήσει σε μία δίκαιη και ελεύθερη Συρία μπορεί να προέλθει μόνο μέσα από την τήρηση των αρχών εκείνων που διαδήλωσαν στην Ντεράα και όλων όσοι θέλησαν να κρατήσουν ζωντανό το πνεύμα της επανάστασης.

Εκατοντάδες γενναίοι Σύροι προσπάθησαν να καταγράψουν τα πάμπολλα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας και πολλοί άφησαν την τελευταία τους πνοή ενώ το έπρατταν. Η καταγραφή των ωμών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η επιμονή στην απόδοση δικαιοσύνης είναι ο μοναδικός τρόπος για να τιμήσουμε τις τρομακτικές θυσίες του συριακού λαού αυτή την εφιαλτική περίοδο. Ακριβώς, όπως και η επανάσταση, η δικαιοσύνη είναι μία ιδέα και τις ιδέες δεν μπορείς να τις σκοτώσεις.