Ενίσχυση του οργανισμού eu–LISA

Σήμερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε την τελική του συμφωνία για τη θέσπιση ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου (ETIAS), καθώς και για την ενίσχυση της εντολής του eu–LISA, του οργανισμού της ΕΕ για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης.

Οι νομοθετικές προτάσεις για το σύστημα ETIAS και τον οργανισμό eu–LISA, που υπέβαλε η Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2016 και τον Ιούνιο του 2017 αντίστοιχα, χαρακτηρίστηκαν ως πολιτικές προτεραιότητες στην κοινή δήλωση για τις νομοθετικές προτεραιότητες της ΕΕ για το 2018-2019.

Ο επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος και ο επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας Τζούλιαν Κινγκ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη σημερινή έγκριση.

Ο επίτροπος  Αβραμόπουλος δήλωσε: «Κατά την έναρξη της θητείας της παρούσας Επιτροπής αναλάβαμε τη δέσμευση για τη δημιουργία μιας Ευρώπης που προστατεύει – και σήμερα, κάνουμε ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ένας ισχυρότερος οργανισμός eu–LISA θα αποτελέσει το νευραλγικό κέντρο των συστημάτων πληροφοριών για τα σύνορα, τη μετανάστευση και την ασφάλεια, και το νέο σύστημα ETIAS θα διασφαλίσει ότι δεν θα έχουμε πλέον κενό πληροφόρησης όσον αφορά τους ταξιδιώτες που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης.

Όλοι όσοι δημιουργούν μεταναστευτικό κίνδυνο ή κίνδυνο για την ασφάλεια θα εντοπίζονται πριν ακόμη ταξιδέψουν προς τα σύνορα της ΕΕ, ενώ τα ταξίδια των καλόπιστων ταξιδιωτών θα διευκολυνθούν. Θέλω να ευχαριστήσω αμφοτέρους τους εισηγητές για την καθοριστική συμβολή τους και τη δέσμευσή τους για την οικοδόμηση μιας ασφαλέστερης Ένωσης για τους πολίτες μας.»

Ο επίτροπος Κινγκ δήλωσε: «Οι αστυνομικοί και οι συνοριοφύλακες πρέπει να έχουν τα κατάλληλα εργαλεία για να κάνουν τη δουλειά τους – να μεριμνούν για την ασφάλεια τόσο των πολιτών όσο και των συνόρων μας. Το ETIAS θα πραγματοποιεί προκαταρκτικό έλεγχο των επισκεπτών οι οποίοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης, ώστε να προλαμβάνονται ενδεχόμενα προβλήματα ασφάλειας, ενώ χάρη στην ενίσχυση του οργανισμού eu–LISA θα έχουμε τη δυνατότητα να εκσυγχρονίσουμε τα ευρωπαϊκά συστήματα για την επιβολή του νόμου και τη διαχείριση των συνόρων.»

Η άδεια του ETIAS δεν συνιστά θεώρηση. Μόλις το σύστημα αρχίσει να λειτουργεί, θα διενεργεί προαναχωρησιακούς ελέγχους ασφάλειας για τον εντοπισμό κινδύνων ασφάλειας και μεταναστευτικών κινδύνων που θέτουν οι ταξιδιώτες οι οποίοι επωφελούνται από πρόσβαση στον χώρο Σένγκεν χωρίς υποχρέωση θεώρησης. Κατά την άφιξή τους στα σύνορα της ΕΕ, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να έχουν έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο και άδεια του ETIAS.

• Φθηνή, απλή και γρήγορη: όλοι οι ταξιδιώτες χωρίς υποχρέωση θεώρησης, θα πρέπει να ζητούν άδεια ETIAS πριν από την επίσκεψή τους στον χώρο Σένγκεν. Η συμπλήρωση της ηλεκτρονικής αίτησης δεν θα διαρκεί περισσότερο από 10 λεπτά και θα δίνεται αυτόματη έγκριση σε περισσότερες από το 95 % των περιπτώσεων.
• Οι ταξιδιώτες θα πρέπει να καταβάλλουν εφάπαξ τέλος 7 ευρώ (για άτομα ηλικίας μεταξύ 18 και 70 ετών) και η άδεια που θα εκδίδεται θα ισχύει για τρία έτη.
• Διασταύρωση των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ: το σύστημα ETIAS θα διασταυρώνει δεδομένα από ταξιδιώτες που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης με τα δεδομένα των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τα σύνορα, την ασφάλεια και τη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένων του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS), του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS), του Eurodac και των βάσεων δεδομένων της Ευρωπόλ και της Ιντερπόλ. Εάν τα διασταυρούμενα δεδομένα αντιστοιχούν στις βάσεις δεδομένων της ΕΕ, η αίτηση θα υποβάλλεται σε χειροκίνητη επαλήθευση από την κεντρική μονάδα ETIAS, την οποία διαχειρίζεται ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
• Σαφείς κανόνες για την άρνηση εισόδου: σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης χορήγησης αδείας, η οικεία εθνική αρχή θα πρέπει να ενημερώνει τον αιτούντα σχετικά με την απόφαση, ή να ζητά πρόσθετες πληροφορίες εντός 96 ωρών. Εάν παρασχεθούν πρόσθετες πληροφορίες, η εθνική αρχή οφείλει να λάβει απόφαση εντός τεσσάρων εβδομάδων από την αρχική ημερομηνία της αίτησης. Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, οι αιτούντες έχουν πάντοτε δικαίωμα προσφυγής.

Η αναβάθμιση του eu–LISA, του οργανισμού της ΕΕ για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, θα δώσει στον εν λόγω οργανισμό τη δυνατότητα και τα εργαλεία που χρειάζεται για να εξασφαλίζει την κεντρική λειτουργική διαχείριση των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τη μετανάστευση, την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων.

• Ανάπτυξη νέων συστημάτων: ο ενισχυμένος eu–LISA θα διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη διατήρηση νέων συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τη μετανάστευση, την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων, ειδικότερα: του συστήματος εισόδου/εξόδου (EES) και του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου (ETIAS).
• Αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων: ο οργανισμός θα είναι επίσης σε καλύτερη θέση να συντηρεί και να διαχειρίζεται τα υφιστάμενα συστήματα, όπως το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν (SIS), το σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS) και το Eurodac, για τα οποία είναι ήδη αρμόδιος
• Διασφάλιση της διαλειτουργικότητας: ο ενισχυμένος οργανισμός θα είναι υπεύθυνος για τη διάδοση τεχνικών λύσεων που θα εγγυώνται την αποτελεσματική αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ και την εύκολη επιτόπια πρόσβαση σε αυτά από τους αστυνομικούς και τους συνοριοφύλακες.

 Επόμενα στάδια

Και τα δύο αυτά κείμενα θα πρέπει τέλος να εγκριθούν από το Συμβούλιο. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ο εκ περιτροπής πρόεδρος του Συμβουλίου θα υπογράψουν τις σχετικές νομοθετικές πράξεις.

Οι κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευση τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUR–Lex), γεγονός που θα δώσει στον eu–LISA τη δυνατότητα να ξεκινήσει τη δημιουργία του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου (ETIAS) και να καταστήσει λειτουργικό από το νέο σύστημα πληροφοριών στα τέλη του 2021.

 Ιστορικό

Στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2016, ο πρόεδρος Γιούνκερ υπογράμμισε τη σημασία που έχει η κάλυψη των υφιστάμενων ελλείψεων σε θέματα διαχείρισης δεδομένων και βελτίωσης της διαλειτουργικότητας των υφιστάμενων συστημάτων πληροφοριών.

Ανακοίνωσε επίσης ότι η Επιτροπή θα προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου – ενός αυτοματοποιημένου συστήματος για τη διενέργεια προκαταρκτικών ελέγχων για την ασφάλεια και την παράτυπη μετανάστευση, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, και για τη χορήγηση αδειών σε ταξιδιώτες που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης για να ταξιδεύουν στον χώρο Σένγκεν.

Γι΄αυτό τον σκοπό, η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετικές προτάσεις για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου τον Νοέμβριο του 2016 και για την ενίσχυση της εντολής του eu–LISA, του οργανισμού της ΕΕ για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, τον Ιούνιο του 2017. Και οι δύο προτάσεις χαρακτηρίστηκαν ως πολιτικές προτεραιότητες στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης για το 2018-2019.

Με τη σημερινή ψηφοφορία στην ολομέλεια εγκρίνονται τα κείμενα των πολιτικών συμφωνιών που επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο τριμερούς διαλόγου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η πολιτική συμφωνία για το ETIAS επιτεύχθηκε στις 25 Απριλίου και για τον eu–LISAστις 24 Μαΐου· οι δηλώσεις της Επιτροπής και για τα δύο αυτά θέματα είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο.