Ο Ιάπωνας Τακαάκι Καγίτα και ο Καναδός Αρθουρ ΜακΝτόναλντ μοιράζονται το Νομπέλ Φυσικής για το 2015, όπως ανακοινώθηκε χθες από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, που απονέμει την ανώτατη τιμητική διάκριση. Οι δύο επιστήμονες βραβεύτηκαν για την «ιστορική», όπως χαρακτηρίζεται στη σχετική ανακοίνωση, ανακάλυψή τους που αφορά το νετρίνο, ένα από τα πιο διαδεδομένα στη Φύση, αλλά και πιο σκοτεινά, για τους ερευνητές, σωματίδια που συγκροτούν το Σύμπαν.

Η ύπαρξη του νετρίνο (μικρούτσικο και ουδέτερο, στα ιταλικά) προτάθηκε, ως θεωρητική υπόθεση εργασίας, από τον σπουδαίο Αυστριακό φυσικό Βόλφγκανγκ Πάουλι το 1930, προκειμένου να έρθουν σε συμφωνία με τους νόμους διατήρησης της ορμής και της ενέργειας ορισμένα «αλλόκοτα» φαινόμενα του μικρόκοσμου, που είχαν παρατηρηθεί εκείνα τα χρόνια (ραδιενεργός εκπομπή ηλεκτρονίων από ατομικούς πυρήνες). Αργότερα, η ύπαρξή του επιβεβαιώθηκε στο εργαστήριο.

Δεν ήταν κάτι το εύκολο: παρότι το νετρίνο είναι το δεύτερο εν αφθονία σωματίδιο του Σύμπαντος (μετά το φωτόνιο, το ελάχιστο «κβάντο» του φωτός και γενικά της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας), είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνευθεί γιατί δεν διαθέτει ηλεκτρικό φορτίο και αλληλεπιδρά ελάχιστα με την υπόλοιπη ύλη. Αυτός είναι ο λόγος που, παρότι κάθε δευτερόλεπτο τρισεκατομμύρια νετρίνο διαπερνούν το σώμα μας, δεν αισθανόμαστε το παραμικρό. Για τον ίδιο λόγο, οι επιστήμονες είναι αναγκασμένοι να μελετούν αυτά τα ασύλληπτα σωματίδια σε μεγάλες εγκαταστάσεις, γεμάτες νερό, είτε στα βάθη των θαλασσών, είτε κάτω από βουνά, είτε σε παλιά ορυχεία. Εχοντας αποκλείσει την ύπαρξη άλλων σωματίων, όπως τα φωτόνια, σ' αυτά τα βάθη, οι επιστήμονες μπορούν να «συλλάβουν», πού και πού, κάποιο νετρίνο που θα αλληλεπιδράσει με κάποιο άτομο, προκαλώντας μια χαρακτηριστική λάμψη.

Οι ειδικοί θεωρούσαν μέχρι πρόσφατα ότι το νετρίνο δεν διαθέτει ούτε μάζα, γεγονός που το κάνει ακόμη περισσότερο «αναίσθητο». Ολα αυτά άλλαξαν, όμως, στα τέλη της δεκαετίας του 1990-αρχές της δεκαετίας του 2000, χάρη στις έρευνες πολλών επιστημόνων σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν οι δύο νέοι Νομπελίστες.

Πηγή: kathimerini.gr