Αποτελεσματικότητα των πολιτικών & διπλωματικών προσπαθειών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει σήμερα έκθεση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων με τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες στην οποία αξιολογούνται οι εξελίξεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων επτά μηνών και παρουσιάζεται η εκτίμηση της Επιτροπής σχετικά με την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού αμοιβαιότητας.

Ο αριθμός των περιπτώσεων μη αμοιβαιότητας έχει μειωθεί σημαντικά κατά τα τελευταία δυόμισι έτη. Προσφάτως, επιτεύχθηκε πλήρης αμοιβαιότητα στον τομέα των θεωρήσεων με τον Καναδά, ο οποίος προέβη σε άρση της υποχρέωσης θεώρησης για τους πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας από την 1η Δεκεμβρίου 2017. Αφού επιτεύχθηκαν ήδη ανάλογα αποτελέσματα με την Αυστραλία, το Μπρουνέι και την Ιαπωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη τρίτη χώρα στον κατάλογο απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης της ΕΕ που δεν παρέχει πρόσβαση στο έδαφός της χωρίς θεώρηση για τους πολίτες όλων των κρατών μελών της ΕΕ.

Ο επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε τα εξής: «Η επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων με τον Καναδά αποδεικνύει ότι οι προσπάθειές μας σε διπλωματικό επίπεδο και η συνεχής προσήλωση στον στόχο μας αποδίδουν καρπούς. Μαζί με τα πέντε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, θα συνεχίσουμε την ίδια πορεία και με τις Ηνωμένες Πολιτείες και είμαστε αποφασισμένοι να πράξουμε ό, τι είναι δυνατόν για να επιτύχουμε τον στόχο της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Απαιτείται άμεσα πρόοδος και αναμένουμε από τους εταίρους μας στις ΗΠΑ να συνεργαστούν στενά μαζί μας για την επιτάχυνση της προόδου.»

Πλήρης αμοιβαιότητα στον τομέα των θεωρήσεων με τον Καναδά

Από την 1η Δεκεμβρίου 2017 επιτεύχθηκε πλήρης αμοιβαιότητα με τον Καναδά, με την άρση των απαιτήσεων θεώρησης για όλους τους πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Η απόφαση του Καναδά είναι αποτέλεσμα εντατικών διπλωματικών προσπαθειών και συνεχούς συνεργασίας σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά, καθώς και των εν λόγω δύο κρατών μελών. Ο Καναδάς είχε ήδη προβεί σε μερική άρση της υποχρέωσης θεώρησης για τους πολίτες της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας τον Μάιο του 2017 και είχε δεσμευτεί να άρει πλήρως τις σχετικές απαιτήσεις από την 1η Δεκεμβρίου 2017.

Συνεχίζεται η συνεργασία με τις ΗΠΑ

Κατά τους τελευταίους επτά μήνες, εντάθηκαν οι επαφές με τις ΗΠΑ σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο. Η Επιτροπή ηγείται μιας διαδικασίας προσανατολισμένης στα αποτελέσματα για την ένταξη πέντε κρατών μελών της ΕΕ (της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Κύπρου, της Πολωνίας και της Ρουμανίας) στο πρόγραμμα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης των ΗΠΑ. Προς το παρόν, η Επιτροπή δεν έχει την πρόθεση να εκδώσει κατ' εξουσιοδότηση πράξη για την προσωρινή αναστολή της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες των ΗΠΑ, επειδή θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αντιπαραγωγικό, αλλά η θέση αυτή μπορεί να επανεξεταστεί υπό το φως των μελλοντικών εξελίξεων.

 Τον Ιούνιο, ο επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος και η Elaine C. Duke,υφυπουργός του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, εξέδωσαν κοινή δήλωση στην οποία και οι δύο πλευρές δεσμεύθηκαν να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΕ-ΗΠΑ που πραγματοποιήθηκε στις 17 Νοεμβρίου, οι δύο πλευρές υπογράμμισαν την πρόοδο που σημειώθηκε σε συζητήσεις συνεργασίας και ανέλαβαν τη δέσμευση να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους.

Τον Σεπτέμβριο, πραγματοποιήθηκαν τεχνικές συζητήσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των Ηνωμένων Πολιτειών και των πέντε ενδιαφερομένων κρατών μελών για να επανεξεταστεί η κατάσταση σχετικά με τις υπόλοιπες απαιτήσεις του προγράμματος απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης. Κατά τους προσεχείς μήνες, ξεκινώντας από σύνοδο ανώτερων αξιωματούχων ΕΕ-ΗΠΑ τον Φεβρουάριο, η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τα πέντε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, θα συνεχίσει τις σχετικές επαφές με τις ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα.

Η διαδικασία αυτή αναμένεται να καταλήξει στην ανάπτυξη εντατικής και συγκεκριμένης δράσης από όλες τις πλευρές.

Ο μηχανισμός αμοιβαιότητας αποδίδει καρπούς

Η σημερινή έκθεση εξετάζει τη συνολική αποτελεσματικότητα του μηχανισμού αμοιβαιότητας θεωρήσεων, σύμφωνα με τη δέσμευση της Επιτροπής να υποβάλει σχετική αξιολόγηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2018. Ο αριθμός των περιπτώσεων μη αμοιβαιότητας έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία δυόμισι έτη, με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να είναι η μόνη τρίτη χώρα στον κατάλογο απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης της ΕΕ που δεν παρέχει πρόσβαση στο έδαφός της χωρίς θεώρηση για τους πολίτες όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο μηχανισμός αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων αποδείχθηκε ότι αποτελεί αποτελεσματικό εργαλείο που συντελεί στην πρόοδο για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων με τρίτες χώρες για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Επομένως, στο παρόν στάδιο, η Επιτροπή δεν προτίθεται να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την αναθεώρηση του μηχανισμού. Αντίθετα, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεχίσει τη διπλωματική προσέγγισή της για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας στον τομέα των θεωρήσεων για όλα τα κράτη μέλη.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή δεσμεύεται να συνεργαστεί στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την πορεία των εργασιών. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη για την επίτευξη πλήρους αμοιβαιότητας όσον αφορά την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης. Η σύνοδος των ανώτερων αξιωματούχων στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων στις 27-28 Φεβρουαρίου 2018 και η υπουργική σύνοδος στον τομέα της δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων ΕΕ-ΗΠΑ τον Μάιο του 2018 θα αποτελέσουν ευκαιρία για την περαιτέρω επιτάχυνση της προόδου. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις περαιτέρω εξελίξεις το αργότερο έως το φθινόπωρο του 2018.

Ιστορικό

Θεμελιώδης αρχή της πολιτικής θεωρήσεων της ΕΕ είναι να εξασφαλιστεί ότι οι τρίτες χώρες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης χορηγούν ανάλογη απαλλαγή για τους πολίτες όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Για την ενίσχυση αυτού του στόχου, συστήθηκε μηχανισμός αμοιβαιότητας θεωρήσεων.

Στο πλαίσιο του εν λόγω μηχανισμού, ο οποίος απαιτεί από την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη της τις συνέπειες της αναστολής της απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης για τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της, η Επιτροπή έχει ήδη εκδώσει τρεις εκθέσεις για την αξιολόγηση της κατάστασης: στις 10 Οκτωβρίου 2014, στις 22 Απριλίου 2015 και στις 5 Νοεμβρίου 2015, καθώς και τρεις ανακοινώσεις τον Απρίλιο, τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο του 2016, τον Μάιο του 2017 και τον Δεκέμβριο του 2017.

Σύμφωνα με το άρθρο 1β του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 του Συμβουλίου, έως τις 10 Ιανουαρίου 2018 η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού αμοιβαιότητας και, εφόσον απαιτείται, να υποβάλει νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση του κανονισμού.