Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε χθες να καταχωρίσει την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών με τίτλο «#NewRightsNow – Ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε υπηρεσίες τύπου Uber».

Οι διοργανωτές καλούν την Επιτροπή να επιβάλει την «υποχρέωση στις ψηφιακές πλατφόρμες να καταβάλλουν ένα εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα σε αυτοαπασχολούμενα άτομα που εργάζονται τακτικά για αυτές.» Οι διοργανωτές ισχυρίζονται ότι ένα τέτοιο μέτρο θα «διασφαλίσει και θα σταθεροποιήσει το εισόδημά τους και […] θα αντιμετωπίσει συγκεκριμένα την ανασφάλεια των εργαζομένων σε υπηρεσίες τύπου Uber.

Σύμφωνα με τις Συνθήκες, η ΕΕ μπορεί να αναλάβει νομική δράση για να διευκολύνει την ανάληψη και την άσκηση μη μισθωτών δραστηριοτήτων εκ μέρους των Ευρωπαίων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεώρησε την εν λόγω πρωτοβουλία παραδεκτή από νομικής απόψεως και αποφάσισε να την καταχωρίσει. Σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας, η Επιτροπή δεν ανέλυσε την ουσία της πρωτοβουλίας, παρά μόνο το νομικό παραδεκτό της.

Η πρωτοβουλία αυτή θα καταχωριστεί την 1η Απριλίου 2019, ημερομηνία από την οποία θα αρχίσει διαδικασία διάρκειας ενός έτους κατά την οποία οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας θα συγκεντρώσουν υπογραφές υποστήριξης. Εάν η πρωτοβουλία συγκεντρώσει, μέσα σε ένα έτος, ένα εκατομμύριο δηλώσεις υποστήριξης από τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη μέλη, η Επιτροπή θα την αναλύσει και θα αντιδράσει εντός τριών μηνών. Η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει είτε να δώσει συνέχεια στο αίτημα είτε όχι. Και στις δύο περιπτώσεις, θα πρέπει να αιτιολογήσει το σκεπτικό της.

Οι Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Πολιτών θεσπίστηκαν με τη Συνθήκη της Λισαβόνας ως ένα μέσο για να μπορούν οι πολίτες να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ατζέντας της ΕΕ.

Εγκαινιάστηκαν τον Απρίλιο του 2012, όταν άρχισε να ισχύει ο κανονισμός για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, ο οποίος θέτει σε εφαρμογή τις διατάξεις της Συνθήκης. Το 2017, στο πλαίσιο της ομιλίας του προέδρου Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών με σκοπό να απλουστεύσει ακόμη περισσότερο την πρόσβαση σ' αυτήν. Τον Δεκέμβριο του 2018, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν σχετικά με τη μεταρρύθμιση και οι αναθεωρημένοι κανόνες θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2020.

Αφού καταχωριστεί επίσημα, μια Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών επιτρέπει σε 1 εκατομμύριο πολίτες από τουλάχιστον το ένα τέταρτο των κρατών μελών της ΕΕ να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για νομική πράξη σε τομείς στους οποίους έχει τη σχετική αρμοδιότητα.

Οι προϋποθέσεις για το παραδεκτό μιας πρωτοβουλίας είναι ότι η προτεινόμενη δράση δεν βρίσκεται καταφανώς εκτός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής να υποβάλλει πρόταση για την έκδοση νομικής πράξης, ότι δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική, επιπόλαιη ή κακόβουλη και ότι δεν αντίκειται με προφανή τρόπο στις αξίες της Ένωσης.