Όχι μόνον η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης –αν δηλαδή είναι πριν ή μετά την ψήφιση του πρόσφατου ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου– αλλά και η ημερομηνία διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας διαδραματίζουν ρόλο στον τρόπο υπολογισμού και κατά συνέπεια στο ύψος των νέων συντάξεων για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Εγκύκλιος του ΟΑΕΕ, με την οποία δίνονται διευκρινίσεις για το πώς θα υπολογιστούν οι νέες συντάξεις, διαχωρίζει τις αιτήσεις συνταξιοδότησης σε δύο βασικές κατηγορίες, αυτές που είχαν κατατεθεί μέχρι και τις 12 Μαΐου 2016, ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 4387, και αυτές που κατατίθενται από την έναρξη ισχύος του νόμου (13 Μαΐου 2016) και μετά. Ξεκαθαρίζει ότι στην πρώτη κατηγορία πρέπει να συνυπολογιστεί, κατά περίπτωση, η ημερομηνία διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας ή κατάθεσης επαγγελματικής άδειας για τους αυτοκινητιστές ή επέλευσης ασφαλιστικού κινδύνου για τις συντάξεις αναπηρίας και θανάτου.

Η εγκύκλιος ορίζει ότι με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού θα αντιμετωπίζονται αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας που υποβλήθηκαν το αργότερο έως και τις 12/05/2016, εφόσον οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ έχουν παράλληλα διακόψει τη δραστηριότητά τους (και στην περίπτωση των αυτοκινητιστών έχουν καταθέσει και την επαγγελματική άδεια οδήγησης). Για παράδειγμα, για ασφαλισμένο του ΟΑΕΕ που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στις 05/05/2016 και η διακοπή της δραστηριότητάς του έχει γίνει μέχρι και τις 12/05/2016, ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξής του γίνεται βάσει του προϊσχύοντος καθεστώτος. Αντίθετα, για ασφαλισμένο του ΟΑΕΕ που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στις 05/05/2016 και η διακοπή της δραστηριότητάς του έχει γίνει στις 14/05/2016, ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξής του γίνεται βάσει του νέου καθεστώτος. Μάλιστα, η εγκύκλιος, που υπογράφεται από τον διοικητή του ΟΑΕΕ Χρ. Τσακίρη, ξεκαθαρίζει ότι, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η ασφαλιστική σχέση λήγει στο τέλος του μήνα της διακοπής του επαγγέλματος, για τον υπολογισμό της σύνταξης θα εξετάζεται η πραγματική ημερομηνία διακοπής στην αρμόδια αρχή.

Αντίστροφα, οι περιπτώσεις αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας που υποβάλλονται μετά την ισχύ του νόμου, ήτοι από 13/05/2016 και εξής, θα κρίνονται με τις νέες διατάξεις, ανεξάρτητα αν η διακοπή έγινε πριν από τις 12/05/2016 ή μετά.

Σε περίπτωση επαναχορήγησης της σύνταξης λόγω αναπηρίας μετά την ισχύ του νέου νόμου, ο υπολογισμός της θα γίνει με τις νέες διατάξεις. Σε περίπτωση που υποβληθεί αίτημα μετατροπής σύνταξης αναπηρίας σε σύνταξη γήρατος μετά την ισχύ του Ν. 4387/2016, ο υπολογισμός θα γίνει με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

Αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου ασφαλισμένου, του οποίου ο θάνατος έχει επέλθει μέχρι και τις 12/05/2016 και εφόσον το σχετικό αίτημα υποβληθεί εντός της προβλεπόμενης ανά φορέα ασφάλισης προθεσμίας, κρίνονται βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου. Για παράδειγμα: εάν ο θάνατος ασφαλισμένου συνέβη στις 12/05/2016 και η αίτηση κατατέθηκε την ίδια ημέρα, η συνταξιοδότηση θα ξεκινά από την 01/06/2016, θα κριθεί όμως ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης με το προγενέστερο νομοθετικό πλαίσιο. Αν ο θάνατος συνέβη στις 12/05/2016 και η αίτηση κατατέθηκε στις 12/06/2017, η έναρξη συνταξιοδότησης ξεκινά την 01/07/2016 και κρίνεται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης με το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Αν ο θάνατος του ασφαλισμένου συνέβη στις 13/05/2016, η έναρξη συνταξιοδότησης ξεκινά την 01/06/2016 και κρίνεται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης με το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Ως προγενέστερο καθεστώς νοείται αυτό που ίσχυε έως 31/12/2014, ενώ εξυπακούεται ότι ως αίτηση νοείται η αίτηση με θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα.