Ξεκάθαρο μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση έστειλε χθες, το Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι θα προχωρήσει στη χορήγηση αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας.

Μάλιστα, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποφάσισε να επαναφέρει στην κανονική τάξη τους επικεφαλής των δύο, έως χθες, σχισματικών Εκκλησιών, τον κλήρο αλλά και τον λαό που τους ακολουθεί στην Ουκρανία – γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την ανακήρυξη νέας αυτοκέφαλης Εκκλησίας στη χώρα. Την ίδια στιγμή βέβαια, σκληραίνει τη στάση του και το Πατριαρχείο της Μόσχας, που αντιδρά στην απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ενδεικτικό είναι ότι ο εκπρόσωπος Τύπου μίλησε για σχίσμα.

Ειδικότερα, χθες οι δύο έξαρχοι –ο αρχιεπίσκοπος Παμφίλου κ. Δανιήλ εξ Αμερικής, και ο επίσκοπος Edmonton κ. Ιλαρίωνας εκ Καναδά– ολοκλήρωσαν την ενημέρωση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου για τις συναντήσεις που είχαν με εκκλησιαστικούς και πολιτικούς παράγοντες στην Ουκρανία, από τις αρχές Σεπτεμβρίου όταν μετέβησαν στη χώρα. Κατόπιν, η Ιερά Σύνοδος ολοκλήρωσε τις εργασίες της ανακοινώνοντας ότι «το ιερό σώμα ασχολήθηκε ιδιαιτέρως και επί μακρόν με το εκκλησιαστικό θέμα της Ουκρανίας, παρόντων και των εξάρχων και αποφάσισε να ανανεώσει την ήδη ειλημμένη απόφαση το Οικουμενικό Πατριαρχείο να προχωρήσει στην χορήγηση αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Oυκρανίας».

Η Ιερά Σύνοδος ανακοίνωσε επίσης ότι «στο πλαίσιο των προνομίων του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως όπως δέχεται αιτήματα αρχιερέων και άλλων κληρικών από αυτοκέφαλες Εκκλησίες, δέχεται τις σχετικές αιτήσεις του Φιλάρετου Ντενισένκο και του Μακαρίου Μαλετίτς, οι οποίοι βρέθηκαν σε σχίσμα όχι για δογματικούς λόγους, και αποφασίζει να τους αποκαταστήσει εις τον αρχιερατικό ή ιερατικό βαθμό τους, και τους πιστούς τους εις εκκλησιαστική κοινωνία».

Πρόκειται για τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Μαλετίτς, της λεγόμενης «Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας», ενώ ο σχισματικός Πατριάρχης Φιλάρετος είχε καταθέσει έκκληση στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να θεωρήσει άκυρο το ανάθεμα, υποστηρίζοντας ότι το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν είχε τηρήσει την ορθή κανονική διαδικασία και έλαβε αυθαίρετα την απόφασή του.

Μετά τις ανακοινώσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το Πατριαρχείο Μόσχας αντέδρασε με οξύτητα, ανακοινώνοντας την πλήρη διακοπή των εκκλησιαστικών σχέσεων (διακοπή της ευχαριστιακής κοινωνίας) με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Και το 1993-1996 όταν είχε κατατεθεί αίτημα από την Εσθονική Εκκλησία για την αυτονόμησή της από το Πατριαρχείο Μόσχας, το οποίο έγινε δεκτό από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και πάλι η Μόσχα έπαψε να μνημονεύει τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αλλά για τρεις μήνες.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Πατριαρχείου Μόσχας π. Αλέξανδρος Βολκόφ ανέφερε (πρακτορείο TASS) ότι «το Οικουμενικό Πατριαρχείο με την απόφασή του να επαναφέρει τον Πατριάρχη Φιλάρετο, νομιμοποιεί το σχίσμα, κάτι που θα προκαλέσει ανεπανόρθωτες συνέπειες για την παγκόσμια ορθοδοξία. Η Κωνσταντινούπολη με τις ενέργειές της ξεπέρασε τις κόκκινες γραμμές και παραβιάζει την ενότητα της παγκόσμιας ορθοδοξίας».

Τέλος, στη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου δεν ελήφθη απόφαση για την αλλαγή της ηγεσίας της Αρχιεπισκοπής Αμερικής.