Απαγορεύονται αθέμιτες εμπορικές πρακτικές

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή κατέληξαν σήμερα σε πολιτική συμφωνία για τη θέσπιση νέων κανόνων που θα εξασφαλίζουν την προστασία του 100% των γεωργών της ΕΕ και της συντριπτικής πλειονότητας των επιχειρήσεων γεωργικών ειδών διατροφής της ΕΕ από πρακτικές που αντιβαίνουν στην καλή πίστη και στα χρηστά συναλλακτικά ήθη.

Η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία θα καλύπτει γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα που διατίθενται στην αγορά μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, απαγορεύοντας για πρώτη φορά μέχρι και 16 αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που επιβάλλονται μονομερώς από έναν εμπορικό εταίρο σε έναν άλλο. Ορισμένες άλλες πρακτικές θα επιτρέπονται μόνο μετά από σαφή και μη επιδεχόμενη αμφισβήτηση εκ των προτέρων συμφωνία μεταξύ των συναλλασσομένων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε τη νομοθετική της πρόταση τον Απρίλιο του 2018, για να εξασφαλίσει μεγαλύτερη εντιμότητα στην αλυσίδα των τροφίμων και ένα ελάχιστο επίπεδο προστασίας σε όλη την ΕΕ. Είναι η πρώτη φορά που θα υπάρξει νομοθεσία σ' αυτόν τον τομέα σε επίπεδο ΕΕ. Το νέο πλαίσιο παρέχει στα κράτη μέλη την εξουσία να εφαρμόζουν τους νέους κανόνες και να επιβάλλουν κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα θα ισχύει για όσους συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων με κύκλο εργασιών 350 εκατ. ευρώ, ενώ κάτω από αυτό το όριο θα παρέχονται διαφοροποιημένα επίπεδα προστασίας. Οι νέοι κανόνες θα καλύπτουν εμπόρους λιανικής, μεταποιητές τροφίμων, εμπόρους χονδρικής, συνεταιρισμούς ή οργανώσεις παραγωγών, ή μεμονωμένους παραγωγούς που θα εμπλέκονται σε οποιαδήποτε από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που διαπιστώνονται.

Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που πρόκειται να απαγορευθούν είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής: εκπρόθεσμες πληρωμές για ευπαθή προϊόντα διατροφής, ακυρώσεις παραγγελιών την τελευταία στιγμή, μονομερείς ή αναδρομικές αλλαγές σε συμβάσεις, εξαναγκασμός του προμηθευτή να πληρώνει για χαλασμένα προϊόντα και άρνηση σύναψης γραπτών συμβάσεων.

Ορισμένες άλλες πρακτικές θα επιτρέπονται μόνο μετά από σαφή και ακριβή εκ των προτέρων συμφωνία μεταξύ των μερών: επιστροφή από τον αγοραστή απούλητων τροφίμων στον προμηθευτή, χρέωση ποσού από τον αγοραστή στον προμηθευτή ως αντάλλαγμα για την εξασφάλιση ή τη διατήρηση μιας συμφωνίας προμήθειας τροφίμων, καταβολή ποσού από τον προμηθευτή για την κάλυψη της εκστρατείας προώθησης, διαφήμισης ή μάρκετινγκ που πραγματοποιεί ο αγοραστής.

Η εφαρμογή των εν λόγω κανόνων δεν θα συνεπάγεται υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης που διεξήγαγε η Επιτροπή πριν υποβάλει την πρόταση, οι οργανώσεις καταναλωτών εκφράστηκαν θετικά για τη ρύθμιση των εν λόγω πρακτικών, οι οποίες έχουν μακροπρόθεσμα αρνητικές συνέπειες για τους καταναλωτές.

Σημαντικό στοιχείο της οδηγίας είναι ότι τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν στην εθνική τους νομοθεσία περιθώριο ανώτερο των 350 εκατ. ευρώ ή να λάβουν περαιτέρω μέτρα, εφόσον το επιθυμούν. Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης ρήτρα αναθεώρησης μετά από 4 έτη, που σημαίνει ότι το νομοθετικό κείμενο θα πρέπει να αξιολογηθεί και ενδεχομένως να αναθεωρηθεί κατά τη διάρκεια της επομένης κοινοβουλευτικής εντολής.

Τα κράτη μέλη θα ορίσουν τις αρχές που θα είναι αρμόδιες για την επιβολή των νέων κανόνων και θα έχουν τη δυνατότητα να επιβάλλουν πρόστιμα και να διενεργούν έρευνες βάσει καταγγελιών. Για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο πιθανών αντιποίνων, μπορεί να ζητείται από τα μέρη που υποβάλλουν καταγγελία να τηρούν τις αρχές εμπιστευτικότητας. Η Επιτροπή θα δημιουργήσει έναν μηχανισμό συντονισμού των αρχών επιβολής, προκειμένου να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Σε συνέχεια της σημερινής συμφωνίας, θα διεξαχθεί ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ώστε να εγκριθεί επίσημα το κείμενο. Μετά την πλήρη έγκρισή του, το νέο νομοθετικό κείμενο θα πρέπει να μεταφερθεί από τα κράτη μέλη στο εθνικό τους δίκαιο.