Ήταν απόγευμα της Παρασκευής 10 Ιουλίου 2015. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ετοιμάζονταν για το όγδοο Εurogroup σε λιγότερο από ένα μήνα. Εκείνες τις κρίσιμες ώρες, από το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας αποστέλλεται ένα email που θέτει πλέον γραπτώς και επισήμως αυτό που όλοι συζητούσαν μεταξύ τους: την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Αυτές τις μέρες που έχουν αρχίσει να αποκαλύπτονται τα γεγονότα του πρώτου εξαμήνου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ και λύνονται ερωτήματα που βασανίζουν τα τελευταία δύο χρόνια για το τι πραγματικά έγινε τότε, η «Κ« παρουσιάζει το πιο δραματικό Εurogroup για την Ελλάδα. Εκεί που η έξοδός της από το ευρώ δεν ήταν μόνο πιθανότητα αλλά έπαιρνε σάρκα και οστά.

Στην μία σελίδα «non-paper» που έστειλε ο Τόμας Στέφεν, υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, προτείνεται η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ για πέντε έτη. Με βάση την πρόταση, 50 δισ. ευρώ ελληνικής περιουσίας θα μεταφερθούν σε ένα ταμείο στο Λουξεμβούργο που θα ελέγχεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, με σκοπό σταδιακά με τα περιουσιακά αυτά στοιχεία να αποπληρωθεί το ελληνικό χρέος.

«Σοκαρίστηκα όταν το είδα», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ» για το γερμανικό non-paper. «Σκέφτηκα ότι ήταν μέρος μίας στρατηγικής και ήξερα ότι για να το παρουσιάζει ο Σόιμπλε δεν μπορεί να το έχει αποφασίσει μόνος του».

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild, την προηγούμενη εβδομάδα, επιβεβαίωσε αυτό που όλοι θεωρούσαν δεδομένο: πριν έρθει για το κρίσιμο Eurogroup είχε συμφωνήσει με την καγκελάριο της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ και τον τότε υπουργό Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ για να στείλει την πρόταση, παρόλο που εκείνες τις μέρες ο κ. Γκάμπριελ σε δηλώσεις του υποστήριζε το αντίθετο. Αυτό που πλέον είναι σίγουρο είναι πως εκείνη την Παρασκευή οι επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης δεν ήταν μόνο ενήμεροι, αλλά και σύμφωνοι.

Το πρόγραμμα είχε λήξει, το δημοψήφισμα είχε βγάλει το «Οχι» και σε λιγότερο από 10 μέρες έληγε δόση που αδυνατούσε η χώρα να αποπληρώσει. Στους θεσμούς ήταν ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα χρειαζόταν νέο δάνειο και για αυτό εκείνο το Eurogroup ξεκίνησε με τη θετική τους τοποθέτηση, αλλά και ένα περίγραμμα των όρων που θα το συνόδευαν. Μετά την τοποθέτηση αυτή ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, έδωσε τον λόγο και στους 19 υπουργούς Οικονομικών. Ο ένας μετά τον άλλο ήταν αντίθετοι. Δεν θέλουν να δώσουν άλλο δάνειο στη χώρα, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν. Συγκεκριμένα, η συντριπτική πλειοψηφία των 15 ήταν εναντίον με μόλις 4 υπέρ, οι οποίοι δεν ήταν άλλοι από την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γαλλία και την Ιταλία, με τις δύο τελευταίες να δίνουν χλιαρή στήριξη.

Είναι το πρώτο Eurogroup που τη χώρα εκπροσωπεί ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στη θέση του Γιάνη Βαρουφάκη. Σύμφωνα με συμμετέχοντες, οι υπόλοιποι υπουργοί ήταν σαν να «έβγαζαν το άχτι τους» για τα δεκάδες Eurogroup στα οποία είχαν παρευρεθεί με τον πρώην υπουργό Οικονομικών, τα οποία δεν κατέληγαν πουθενά. Συμμετέχων περιγράφει στην «Κ» ότι η συζήτηση έβγαινε εκτός ελέγχου, «καθώς πολλοί υπουργοί μιλούσαν με συναισθηματικούς όρους» και το βασικό θέμα δεν ήταν άλλο από το ότι «δεν υπάρχει καμία εμπιστοσύνη σε αυτή την κυβέρνηση». «Ακόμα και το χέρι του να έκοβε ο Τσακαλώτος μπροστά τους και να τους το έδινε δεν θα τους έφτανε», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ». Ο Ελληνας υπουργός είναι υπομονετικός και δεν προβάλλει αντιστάσεις, παρόλο το τόσο αρνητικό κλίμα.

Κι έτσι, το απόγευμα, κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, διαρρέει στον Τύπο το γερμανικό σχέδιο για την προσωρινή έξοδο από την Ευρωζώνη, που επισήμως διαψεύδεται με όλους τους τρόπους για να μην προκληθεί περισσότερο χάος.

«Μπορεί να καταλήγαμε και στο grexit»

Οσον αφορά τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, εκείνο το Σάββατο το ήθελαν περίπου όλα τα κράτη-μέλη, ενώ αρκετοί υπουργοί ζήτησαν να γίνουν πιο συγκεκριμένες προτάσεις με time table ψήφισης. «Αύριο πρέπει ήδη να ψηφίζονται μερικά πράγματα», λένε υπουργοί στο Eurogroup παρόλο που δεν είχε συμφωνηθεί κάτι, ενδεικτικό της έλλειψης εμπιστοσύνης. Ο επικεφαλής του Eurogroup προσπάθησε να συντάξει μία δήλωση το βράδυ του Εurogroup, η οποία δεν έγινε δεκτή από Γερμανούς, Σλοβάκους και Φινλανδούς. Το Εurogroup το διακόπτει ο πρόεδρός του στη 1 το πρωί χωρίς κάποιο συμπέρασμα. «Ηταν σοφή η κίνηση του Ντάισελμπλουμ να το λήξει εκεί, γιατί αν συνεχίζαμε μπορεί να καταλήγαμε και στο Grexit», λέει συμμετέχων στην «Κ». Εκείνο το βράδυ και μέχρι τα ξημερώματα ο Ολλανδός πολιτικός μαζί με τον Τόμας Βίζερ, τον επικεφαλής του Euroworking Group, ξαναγράφουν όλες τις προτάσεις που έχουν ειπωθεί. Το ταμείο των 50 δισ. στο Λουξεμβούργο και η πενταετής έξοδος από την Ευρωζώνη είναι σε παρένθεση για να συζητηθεί την επομένη από τους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής. Ήταν η πρώτη φορά που έξοδος από το ευρώ υπήρχε επισήμως σε έγγραφο του Eurogroup…