Η Αίγυπτος καταδικάζει το Τουρκολυβικό μνημόνιο

Η Τουρκία και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης υπέγραψαν συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, καθώς και ακόμη μια για την επέκταση της συνεργασίας τους στην ασφάλεια και τον στρατιωτικό τομέα, ανακοίνωσε σήμερα η τουρκική κυβέρνηση.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για τη συμφωνία. Το πρακτορείο Reuters επισημαίνει πως μπορεί να περιπλέξει περαιτέρω τις διενέξεις σχετικά με την εκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε .συμφωνησαν πριν από δύο εβδομάδες οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας επειδή παραβιάζει την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου πραγματοποιώντας γεωτρήσεις στα ανοικτά των κυπριακών ακτών.

Το Reuters σημειώνει πως η διένεξη αντιπαραθέτει την Τουρκία με διάφορες χώρες της ανατολικής Μεσογείου που έχουν συμφωνήσει στην οριοθέτηση των θαλάσσιων και των οικονομικών ζωνών τους με την Ελλάδα και την Κύπρο, με αποτέλεσμα η Άγκυρα να αναζητεί συμμάχους στην περιοχή.

Οι νέες συμφωνίες υπεγράφησαν στη διάρκεια συνάντησης χθες, Τετάρτη, στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα στον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και τον Φάγεζ αλ-Σάρατζ,τον επικεφαλής της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη την οποία υποστηρίζει η Άγκυρα εναντίον μιας αντίπαλης στρατιωτικής δύναμης που έχει τη βάση της στην ανατολική Λιβύη.

«Η συμφωνία (ασφαλείας) καθιερώνει εκπαιδευτική συνεργασία, διαρθρώνει το νομικό πλαίσιο και ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας», ανέφερε σε μήνυμά του στο Twitter o διευθυντής επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν.

«Θα συνεχίσουμε επίσης να υποστηρίζουμε μια πολιτική λύση για την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής, σταθερής και ευημερούσας Λιβύης», πρόσθεσε.

Σε δήλωση που εκδόθηκε από το γραφείο του Αλτούν αναφέρεται πως οι δύο χώρες υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης για τον «καθορισμό θαλάσσιων δικαιοδοσιών», που αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των δύο χωρών βάσει του διεθνούς δικαίου.

Η Λιβύη είναι από το 2014 διαιρεμένη σε αντίπαλα στρατιωτικά και πολιτικά στρατόπεδα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πρωτεύουσα Τρίπολη και στην ανατολική Λιβύη. Η κυβέρνηση Σάρατζ βρίσκεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις με επικεφαλής τον Χαλίφα Χάφταρ που έχουν την έδρα τους στην ανατολική Λιβύη.

Ο Χάφταρ ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των λιβυκών πετρελαιοπηγών και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, όμως τα πετρελαϊκά έσοδα ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα στην Τρίπολη. Οι δύο αντίπαλες στρατιωτικές συμμαχίες αντιπαρατίθενται επίσης στα περίχωρα της πρωτεύουσας.
Τον Ιούνιο, ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του Χάφταρ ανακοίνωσε πως διέκοψε όλες τις σχέσεις με την Τουρκία και πως όλες οι τουρκικές εμπορικές πτήσεις ή τα τουρκικά πλοία που προσπαθούν να φθάσουν στη Λιβύη θα αντιμετωπίζονται ως εχθρικά.

Σύμφωνα με διπλωμάτες, η Άγκυρα έχει προμηθεύσει τον Σάρατζ με μη επανδρωμένα αεροπλάνα και με φορτηγά, ενώ ο LNA δέχεται υποστήριξη από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.

Η Αίγυπτος καταδικάζει το Τουρκολυβικό μνημόνιο

Χωρίς νομική βάση χαρακτήρισε το αιγυπτιακό Υπουργείο Εξωτερικών τα δύο μνημόνια κατανόησης και συνεργασίας που υπέγραψαν η Τουρκία και η Λιβύη.

«Τα δύο μνημόνια συμφωνίας δεν έχουν κανένα νομικό αποτέλεσμα, δεν μπορούν να αναγνωρισθούν επισήμως υπό το φως του άρθρου 8 της Συμφωνίας Skhirat, το οποίο ορίζει ότι η (λιβυκή) κυβέρνηση ή το υπουργικό συμβούλιο (και όχι ο πρωθυπουργός της) έχουν την εξουσία να υπογράφουν διεθνείς συμφωνίες», δήλωσε συγκεκριμένα το Αιγυπτιακό Υπουργείο Εξωτερικών.

«Είναι γνωστό ότι στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο της Λιβύης δεν υπάρχουν υπουργοί και εκπροσώπηση διάφορων περιφερειών της Λιβύης και έτσι ο ρόλος του πρωθυπουργού είναι περιορισμένος, και η σύναψη συμφωνιών με άλλες χώρες θεωρείται κατάφωρη παραβίαση της συμφωνίας Skhirat» επισημαίνει το υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωσή του.

«Αυτές οι δύο συμφωνίες δεν μπορούν να έχουν κανένα αντίκτυπο στα δικαιώματα των χωρών της Μεσογείου ή των θαλάσσιων συνόρων στην περιοχή της Μεσογείου”, πρόσθεσε το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών.

Το Κάιρο κάλεσε τη Διεθνή Κοινότητα να αντιταχθεί σε αυτήν την «αρνητική κίνηση» που έρχεται σε μία κρίσιμη στιγμή, εν μέσω διεθνών προσπαθειών για να υπάρξει μία συνολική λύση της κρίσης στη Λιβύη κατά τρόπο που να προστατεύεται η ενότητα της χώρας και να αποκαθίστανται οι εθνικοί θεσμοί της.

Τέλος, το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου εξέφρασε την ανησυχία της xώρας του Νείλου για το πώς τέτοιες συμφωνίες θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις στις διεξαγόμενες συνομιλίες για τη Λιβύη, στο Βερολίνο.

Ν. Δένδιας: Τελείως αδόκιμη η συζήτηση για τουρκική ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης

«Τελείως αδόκιμη» χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, κάθε συζήτηση για καθορισμό τουρκικής αποκλειστικής ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, στον απόηχο της συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών.

«Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, γιατί αντιβαίνει κάτι το οποίο ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ότι ανάμεσα στις δυο χώρες υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης», εξήγησε ο κ. Δένδιας, μετά τη συνάντησή του με τον Ολλανδό ομόλογό του, Στεφ Μπλοκ. Ενημέρωσε, τέλος, ότι η χώρα είναι έτοιμη να αποστείλει πρέσβη στη Λιβύη, όταν οι συνθήκες επιτρέψουν την παραμονή του εκεί.

Οι δύο άνδρες συμφώνησαν στην ανάγκη μιας δίκαιης κατανομής των βαρών σε ότι αφορά στο μεταναστευτικό και προσφυγικό, αλλά και η Τουρκία να μην εργαλειοποιεί το θέμα.

«Όπως η Ελλάδα εξαντλεί κάθε δυνατότητα για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι και οι εταίροι μας – και θα μου επιτρέψετε να υπογραμμίσω, όλοι οι εταίροι μας- χρειάζεται να αναλάβουν τις ευθύνες που αναλογούν στον καθένα», σημείωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε. «Γι αυτό η Ελλάδα υποστηρίζει την αναθεώρηση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου προς την κατεύθυνση της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής των ευθυνών» επανέλαβε και πρόσθεσε: «Η Τουρκία δε μπορεί να παραβαίνει τα συμπεφωνημένα και δε μπορεί να εργαλειοποεί το μεταναστευτικό. Δε μπορεί να χρησιμοποιεί τις μεταναστευτικές ροές ως μέσο άσκησης πίεσης προς την ΕΕ».

Σημείωσε, επίσης, πως Ελλάδα και Ολλανδία αναγνωρίζουν την ανάγκη να στηριχθεί η Τουρκία, ώστε να αντιμετωπίσει τη μεγάλη πρόκληση του μεταναστευτικού, αλλά περιμένουν «ανάλογη υπευθυνότητα από την πλευρά της ως προς την εφαρμογή των συμφωνηθέντων απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες».

Από την πλευρά του ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών τόνισε πως «θα πρέπει να συγχαρούμε την Τουρκία για τον ρόλο που έχει διαδραματίσει. Ήδη έχει πάρα πολύ μεγάλη κοινότητα προσφύγων». Τόνισε, ωστόσο, πως «θα πρέπει να είμαστε και σαφείς ξεκάθαροι προς την Τουρκία, να της εξηγήσουμε ότι πρέπει να τηρεί τα συμπεφωνημένα. Έχει μια συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και περιμένουμε από την Τουρκία να κάνει τα όσα έχει συμφωνήσει».

Αναφέρθηκε ακόμη στην επείγουσα ανάγκη για ένα νέο και αποτελεσματικό κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και την ανάγκη να επενδύσει η Ευρώπη στις χώρες προέλευσης, ώστε οι άνθρωποι οι οποίοι της εγκατέλειψαν να μείνουν στις χώρες τους.

«Είναι αναγκαία η δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών» είπε ο κ. Μπλοκ -ο οποίος αναμένεται να επισκεφθεί τη Λέσβο- για να υπογραμμίσει: «Εκτιμούμε ιδιαίτερα τις προσπάθειες της Ελλάδος να βελτιώσει τις υπηρεσίες υποδοχής, να επιταχύνει τις διαδικασίες ασύλου, να ενδυναμώσει την προστασία των συνόρων και βεβαίως να επιταχύνει τις επιστροφές».

Σχολιάζοντας την επιστολή της Τουρκίας προς τα Ηνωμένα Έθνη, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως το υπουργείο έχει ήδη εκδώσει σχετική ανακοίνωση, χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς «παντελώς απαράδεκτους» και ενημέρωσε πως «η Ελλάδα θα απαντήσει σε αυτούς τους ισχυρισμούς με αναλυτική απάντηση την οποία θα στείλουμε στα Ηνωμένα Έθνη, σε όλα τα κράτη της Γενικής Συνέλευσης και σε όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Σε ότι αφορά τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Ολλανδίας, ο κ. Δένδιας τόνισε ότι «η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας και το νέο θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή έχουν καταστήσει τη χώρα σημαντικό επενδυτικό προορισμό».

«Μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα χρησιμοποιώντας τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, αλλά και τις ολλανδικές καλές πρακτικές στον τομέα της οικονομικής διπλωματίας επί των οποίων θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε» είπε ο κ. Δένδιας και έκανε ειδική μνεία στην πρωτοβουλία της Ολλανδίας Orange Grove, η οποία ωφελεί τις νεοφυείς ελληνικές επιχειρήσεις.

«Προ ολίγων ετών, η Ελλάδα βρέθηκε στο χείλος μιας σοβαρής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης και έκτοτε χρειάστηκε να προχωρήσει σε πολλές θυσίες που έπρεπε να κάνει μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού. Σήμερα κανείς μπορεί να δει ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης», επεσήμανε ο κ. Μπλοκ. «Βλέπουμε την Ελλάδα ως έναν παίκτη στην περιοχή με σημαντικό ρόλο να εκπληρώσει», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι εξετάζονται σημαντικές πτυχές συνεργασίας της οικονομικής διπλωματίας.

Οι δύο άνδρες συζήτησαν ακόμη για την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, μετά το πρόσφατο ταξίδι του κ. Δένδια στη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία.

«Πρόκειται για δύο χώρες που περιμένουν στο κατώφλι της κοινής μας οικογένειας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ευρωπαϊκή τους προοπτική, όπως και η ευρωπαϊκή προοπτική των άλλων χωρών της περιοχής, πρέπει να ενθαρρυνθεί» είπε ο κ. Δένδιας και επισήμανε: «΄Aκουσα με προσοχή τις απόψεις του συναδέλφου μου -διερευνώντας τρόπους για να διαμορφωθούν συνθήκες εντός της ΕΕ- ώστε να μπορέσουν οι δύο αυτές χώρες να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα, με αυστηρή φυσικά προϋπόθεση την εκπλήρωση των κριτηρίων ως προς τη μεταρρυθμιστική τους πορεία».

Στη συνάντηση συζητήθηκαν επίσης οι εξελίξεις στο Κυπριακό και τις ελληνοτουρικές σχέσεις, με τον κ. Δένδια να χαρακτηρίζει την τριμερή στο Βερολίνο «ένα θετικό βήμα, όπου επιβεβαιώθηκε η δέσμευση για τη λύση στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ηνωμένων Εθνών».

«Προσβλέπουμε στη συνέχιση των προσπαθειών του γενικού γραμματέα των ΗΕ», είπε ο κ. Δένδιας. Αναφέρθηκε, όμως, στον κρίσιμο ρόλο της Τουρκίας στο θέμα και στις παράνομες ενέργειες στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας, που έχει καταδικάσει η ΕΕ.