Οι διασώστες ανέσυραν επιπλέον επιζώντες από τα ερείπια την Κυριακή, έξι ημέρες έπειτα από έναν από τους χειρότερους σεισμούς που έπληξαν την Τουρκία και τη Συρία, καθώς οι τουρκικές αρχές προσπαθούν να διατηρήσουν την τάξη στη ζώνη της καταστροφής και έχουν ξεκινήσει νομικές ενέργειες για τις καταρρεύσεις κτιρίων.

Με τις πιθανότητες να βρεθούν περισσότεροι επιζώντες να λιγοστεύουν όλο και περισσότερο, ο απολογισμός και στις δύο χώρες από τον σεισμό της Δευτέρας και τους μεγάλους μετασεισμούς έφτασε τις 33.179 (29.605 στην Τουρκία, 3.574 στη Συρία), ενώ φαίνεται ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Οι εκτοπισμένοι κάτοικοι στην τουρκική πόλη Καχραμανμαράς, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, είπαν ότι είχαν στήσει σκηνές όσο πιο κοντά μπορούσαν στα κατεστραμμένα σπίτια τους σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τη λεηλασία.

Αντιμετωπίζοντας ερωτήματα σχετικά με την ανταπόκρισή του στον σεισμό καθώς προετοιμάζεται για τις εθνικές εκλογές που αναμένεται να είναι οι πιο δύσκολες των δύο δεκαετιών στην εξουσία, ο Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε να ξεκινήσει την ανοικοδόμηση εντός εβδομάδων.

Στη Συρία, η καταστροφή έπληξε περισσότερο τα βορειοδυτικά που ελέγχονται από τους αντάρτες, αφήνοντας πολλούς άστεγους για δεύτερη φορά αφού εκτοπίστηκαν από τον υπερδεκαετή εμφύλιο πόλεμο, αν και η περιοχή έχει λάβει μικρή βοήθεια σε σύγκριση με περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση.

«Μέχρι στιγμής έχουμε απογοητεύσει τους ανθρώπους στη βορειοδυτική Συρία», έγραψε στο Twitter ο επικεφαλής αρωγής των Ηνωμένων Εθνών Μάρτιν Γκρίφιθς από τα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, όπου μόνο μία συνοριακή διάβαση είναι ανοιχτή για τις προμήθειες του ΟΗΕ. «Δικαίως αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι», είπε ο Γκρίφιθς, προσθέτοντας ότι επικεντρώθηκε στο να αντιμετωπίσει γρήγορα το πρόβλημα.

Στη νοτιοανατολική επαρχία Χατάι της Τουρκίας, ομάδα διάσωσης από τη Ρουμανία ανέσυρε έναν 35χρονο άνδρα ονόματι Μουσταφά κάτω από ένα σωρό από συντρίμμια, περίπου 149 ώρες αφότου θάφτηκε από τον σεισμό, όπως μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο CNN Turk.

«Η υγεία του είναι καλή, μιλούσε», είπε ένας από τους διασώστες. «Ελεγε: “Βγάλτε με γρήγορα από εδώ, έχω κλειστοφοβία”».

Θυμός και απογοήτευση

Πολλοί στην Τουρκία εκφράζουν την απογοήτευσή τους που οι επιχειρήσεις διάσωσης προχώρησαν οδυνηρά αργά και ότι χάθηκε πολύτιμος χρόνος κατά τη διάρκεια του στενού χρονικού «παραθύρου» για την εύρεση ανθρώπων ζωντανών κάτω από τα συντρίμμια.

Αλλοι, ιδιαίτερα στη νότια επαρχία Χατάι κοντά στα συριακά σύνορα, λένε ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας καθυστέρησε να παράσχει βοήθεια στην περιοχή που επλήγη περισσότερο, για πολιτικούς και θρησκευτικούς λόγους.

Στο Αντιγιαμάν, στη νοτιοανατολική Τουρκία, η Ελίφ Μπουσρά Οζτούρκ περίμενε έξω από τα συντρίμμια ενός κτιρίου το Σάββατο όπου είχαν παγιδευτεί ο θείος και η θεία της –πιστεύεται ότι ήταν νεκροί– και όπου είχαν ήδη βρεθεί τα πτώματα δύο εξαδέλφων της.

«Για τρεις μέρες περίμενα έξω για βοήθεια. Δεν ήρθε κανείς. Υπήρχαν τόσο λίγες ομάδες διάσωσης, που μπορούσαν να επέμβουν μόνο σε μέρη που ήταν σίγουροι ότι υπήρχαν άνθρωποι ζωντανοί», είπε.

Στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα, ο Αμπντουλάχ Τας, 66 ετών, είπε ότι κοιμόταν μέσα σε ένα αυτοκίνητο κοντά στο κτίριο όπου ήταν θαμμένοι ο γιος, η νύφη και τα τέσσερα εγγόνια του. Είπε ότι οι διασώστες έφτασαν για πρώτη φορά τέσσερις ημέρες μετά το χτύπημα του σεισμού. Το Associated Press δεν μπόρεσε να επαληθεύσει τον ισχυρισμό του.

«Τι ωφελεί αυτό για τους ανθρώπους κάτω από τα συντρίμμια;» αναρωτήθηκε.

Το αίσθημα ότι δεν γίνονται αρκετά για την απελευθέρωση των θαμμένων μελών των οικογενειών των ανθρώπων έχει επικρατήσει και σε άλλες πληγείσες περιοχές. Στην αρχαία πόλη Αντάκια, συντετριμμένοι πολίτες στάθηκαν πίσω από την ταινία της αστυνομίας το Σάββατο για να παρακολουθήσουν τις μπουλντόζες να ισοπεδώνουν μια πολυώροφη πολυτελή πολυκατοικία που είχε καταρρεύσει μερικώς.

Πάνω από 1.000 κάτοικοι βρίσκονταν στο 12ώροφο κτίριο όταν σημειώθηκε ο σεισμός, σύμφωνα με μέλη της οικογένειας που παρακολουθούσαν την προσπάθεια να ανασυρθούν τυχόν επιζώντες. Εκατοντάδες ήταν ακόμα μέσα, είπαν, αλλά παραπονέθηκαν ότι η προσπάθεια απελευθέρωσής τους ήταν αργή και ανόητη.

«Αυτό είναι θηριωδία, δεν ξέρω τι να πω», είπε η Μπεντιχά Κανμάζ, 60 ετών, της οποίας ο γιος και ο 7 μηνών εγγονός της έχουν ήδη ανασυρθεί νεκροί από το κτίριο –αγκαλιασμένοι– και της οποίας η νύφη ήταν ακόμη μέσα.

«Ανοίγουμε σακούλες για να δούμε αν βρίσκονται μέσα δικοί μας, ελέγχουμε αν είναι τα παιδιά μας. Ελέγχουμε ακόμα και τις σορούς που είναι διαμελισμένες», είπε για την ίδια και άλλα βαθιά πληγωμένα μέλη της οικογένειάς της.

Η Κανμάζ κατηγόρησε την κυβέρνηση για την καθυστερημένη αντίδραση και κατηγόρησε την εθνική υπηρεσία διάσωσης ότι απέτυχε να κάνει αρκετά για να ανασύρει ανθρώπους ζωντανούς.

Αυτή και άλλοι στην Αντάκια εξέφρασαν την πεποίθηση ότι η παρουσία μιας μεγάλης μειονότητας αλεβιτών –μια ισλαμική παράδοση της Ανατολίας που διαφέρει από το σουνιτικό και σιιτικό ισλάμ και τους αλαουίτες στη Συρία– τους είχε καταστήσει δευτερεύουσα προτεραιότητα για την κυβέρνηση, επειδή παραδοσιακά λίγοι αλεβίτες ψηφίζουν το κυβερνών κόμμα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, δεν υπήρχαν αποδείξεις ότι η περιοχή αγνοήθηκε για θρησκευτικούς λόγους.

Ο Ερντογάν είπε την Τετάρτη ότι οι προσπάθειες συνεχίζονται στις 10 επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό και χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς για μη βοήθεια από κρατικούς θεσμούς –όπως ο στρατός– «ψέματα, ψεύτικες συκοφαντίες». Εχει, ωστόσο, αναγνωρίσει ελλείψεις. Αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι προσπάθειες διάσωσης στο Χατάι περιπλέκονταν αρχικά από την καταστροφή του διαδρόμου του τοπικού αεροδρομίου και τις κακές συνθήκες του οδικού δικτύου.

Ωστόσο, ο θυμός για την έκταση της καταστροφής δεν περιορίζεται στους πληγέντες. Οι τουρκικές αρχές κρατούν ή εκδίδουν εντάλματα κράτησης για δεκάδες άτομα που φέρεται να συμμετείχαν στην κατασκευή κτιρίων που κατέρρευσαν και ο υπουργός Δικαιοσύνης έχει δεσμευτεί να τιμωρήσει οποιονδήποτε υπεύθυνο.

Η Κανμάζ κατηγόρησε την αμέλεια του κατασκευαστή της πολυκατοικίας όπου είχε σκοτωθεί η οικογένειά της.

«Αν μπορούσα να τυλίξω τα χέρια μου γύρω από τον λαιμό του εργολάβου… θα τον έσκιζα σε κομμάτια», είπε.

Αυτός ο εργολάβος, ο οποίος επέβλεπε την κατασκευή του κτιρίου των 250 διαμερισμάτων, συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης την Παρασκευή πριν επιβιβαστεί σε αεροπλάνο με προορισμό το εξωτερικό, όπως μετέδωσε το επίσημο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. Το Σάββατο συνελήφθη επίσημα. Ο δικηγόρος του δήλωσε ότι το κοινό αναζητούσε έναν αποδιοπομπαίο τράγο.

Εντάσεις μεταξύ Σύρων και Τούρκων

Στην πολυεθνική νότια Τουρκία, δημιουργούνται άλλες εντάσεις. Ορισμένοι εξέφρασαν την απογοήτευσή τους που οι Σύροι πρόσφυγες που έζησαν στην περιοχή αφού διέφυγαν από τον καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο στη χώρα τους επιβαρύνουν το ήδη φτωχό σύστημα πρόνοιας και ανταγωνίζονται με τον τουρκικό λαό για τη διοχέτευση των πόρων.

«Υπάρχουν πολλοί φτωχοί άνθρωποι στο Χατάι, αλλά δεν μας προσφέρουν καμία πρόνοια, τη δίνουν στους Σύρους. Δίνουν τόσο πολλά στους Σύρους», είπε η Κανμάζ. «Εδώ ζουν περισσότεροι Σύροι παρά Τούρκοι».

Υπήρχαν σημάδια το Σάββατο ότι οι εντάσεις μπορεί να πάρουν τέλος.

Η Κανμάζ όμως νιώθει θλίψη και θυμό. «Είμαι θυμωμένη. Η ζωή τελείωσε», είπε. «Ζούμε για τα παιδιά μας, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για εμάς είναι τα παιδιά μας. Υπάρχουμε αν υπάρχουν κι αυτά. Τώρα τελειώσαμε. Ολα όσα βλέπετε εδώ έχουν τελειώσει».

«Είμαστε εδώ για να σε βγάλουμε»

Ενας πατέρας και η κόρη του, ένα νήπιο και ένα δεκάχρονο κορίτσι συγκαταλέγονται στους επιζώντες που ανασύρθηκαν σήμερα από τα χαλάσματα των σπιτιών που κατέρρευσαν στην επαρχία Χατάι της νότιας Τουρκίας.

Ενα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον δήμο της Κωνσταντινούπολης δείχνει διασώστες στη Χατάι να ανασύρουν ζωντανή μια δεκάχρονη μέσα από μια τρύπα στο πάτωμα ενός κατεστραμμένου κτιρίου προτού τη μεταφέρουν με φορείο.

Το κορίτσι, ονόματι Κουντί, ήταν θαμμένο επί 147 ώρες, σύμφωνα με τον δήμο της Κωνσταντινούπολης.

Επίσης στη Χατάι οι διασώστες ανέσυραν από τα συντρίμμια ενός κτιρίου που κατέρρευσε ένα μικρό παιδί. Βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα το τουρκικό υπουργείο Υγείας δείχνει το παιδί να είναι ξαπλωμένο σε ένα φορείο με εμφανείς μώλωπες και καλυμμένο με σκόνη καθώς οι διασώστες το απομακρύνουν με ασφάλεια.

Στην κεντρική Χατάι, ένας άνδρας και η πεντάχρονη κόρη του, η Εμίρα, επίσης ανασύρθηκαν ζωντανοί από ένα κατεστραμμένο κτίριο.

Βίντεο που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από την επαρχία Κοτζάελι δείχνει διασώστες να μιλάνε στην Εμίρα και στον πατέρα της, ενώ βρίσκονται ακόμη εγκλωβισμένοι.

«Γεια σου, ομορφούλα, είμαστε εδώ για να σε βγάλουμε έξω», ακούγεται να της λέει ένας από τους διασώστες.

Περίπου 180 χιλιόμετρα βορείως της Χατάι, στην πόλη Καχραμανμαράς, ο 27χρονος Μοχάμεντ Χαμπίμπ απήγγελε το Κοράνι στους διασώστες κατά τη διάρκεια της δεκάωρης επιχείρισης απεγκλωβισμού του.

Βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν τον Χαμπίμπ με υψωμένη τη γροθιά στον αέρα να φωνάζει «ο Θεός είναι ύψιστος» και τους διασώστες να ζητωκραυγάζουν τη στιγμή που ανασύρεται από τα χαλάσματα με τη βοήθεια σκαπτικών μηχανημάτων.