Συμφωνία για την ασφαλή εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία υπέγραψαν το μεσημέρι της Παρασκευής Κίεβο και Μόσχα στην Κωνσταντινούπολη.

Η συμφωνία αφορά την εξαγωγή σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να σημειώνουν ότι η κίνηση αυτή θα βοηθήσει στην ανακούφιση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.

«Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα. Ένας φάρος ελπίδας δυνατότητας… και ανακούφισης σε έναν κόσμο που το χρειάζεται περισσότερο από ποτέ», είπε ο Γκουτέρες σε τελετή υπογραφής, καλώντας τη Ρωσία και την Ουκρανία να εφαρμόσουν τη συμφωνία.

Οι υπουργοί Ρωσίας και Ουκρανίας υπέγραψαν τη συμφωνία ξεχωριστά αποφεύγοντας να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι.

Πέφτουν οι τιμές στα σιτηρά

Ήδη όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ του BBC έχει ξεκινήσει αισθητή πτώση στις τιμές των σιτηρών. Η τιμή του σιταριού στο Σικάγο – βασικό σημείο αναφοράς για την παγκόσμια αγορά – μειώθηκε κατά περισσότερο από 3% το πρωί της Παρασκευής, ενώ το σιτάρι άλεσης υποχώρησε περισσότερο από 4%.

Παράλληλα ο σίτος ζωοτροφών στο Ηνωμένο Βασίλειο – ένα ευρωπαϊκό σημείο αναφοράς για το σιτάρι ζωοτροφών  – μειώθηκε σχεδόν κατά 3%.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Η συμφωνία, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο δίμηνης διαπραγμάτευσης και θα υπογραφεί σε λίγες ώρες στο Παλάτι του Ντολμάμπαχτσέ παρουσία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, προβλέπει:

Κέντρο συντονισμού και ελέγχου με έδρα την Κωνσταντινούπολη

Στο κέντρο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τριών πλευρών, ένας Ουκρανός, ένας Ρώσος, ένας Τούρκος, καθώς και ένας εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και οι ομάδες τους.

Θα είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος εναλλαγής των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα.

Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, θα χρειασθούν ακόμη τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και να ξεκινήσει η λειτουργία του.

Την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων των πλοίων κατά την αναχώρησή τους από τα ουκρανικά λιμάνια και κατά την άφιξή τους στην Τουρκία.

Η επιθεώρηση των πλοίων που θα μεταφέρουν τα φορτία των σιτηρών αποτελούσε απαίτηση της Μόσχας που ήθελε να αποκλείσει την παράλληλη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία.

Για πρακτικούς λόγους, οι επιθεωρήσεις δεν θα γίνονται εν πλω, ενδεχόμενο που είχε εξετασθεί, αλλά στην Τουρκία, πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διαθέτει δύο σημαντικά εμπορικά λιμάνια, το Χαϊντάρπασά, στην είσοδο του Βοσπόρου και το Αμπαρλι, στην Θάλασσα του Μαρμαρά.

Οι επιθεωρήσεις θα γίνονται από εκπροσώπους των τεσσάρων πλευρών κατά τον απόπλου και τον κατάπλου.

Ασφαλείς διάδρομοι ναυσιπλοΐας

Ρώσοι και Ουκρανοί δεσμεύονται να σεβασθούν του διαδρόμους ναυσιπλοΐας που θα διασχίζουν την Μαύρη Θάλασσα και θα εξαιρούνται από κάθε στρατιωτική δραστηριότητα.

Βάσει της συμφωνίας, εάν χρειασθεί αποναρκοθέτηση, θα πρέπει να γίνει από «τρίτη χώρα» – άλλη από τις τρεις εμπλεκόμενες – η οποία δεν έχει ορισθεί.

Κατά την αναχώρηση από την Ουκρανία, τα πλοία θα συνοδεύονται από ουκρανικά (μάλλον πολεμικά) πλοία, ανοίγοντας τον δρόμο μέχρι την έξοδο από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα.

Τετράμηνη ανανεώσιμη ισχύς

Η συμφωνία θα έχει ισχύ τεσσάρων μηνών που θα ανανεώνεται αυτόματα. Αν 20 έως 25 τόνοι σιτηρών βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένοι στα σιλό των ουκρανικών λιμανιών, με έναν ρυθμό μεταφοράς 8 τόνων τον μήνα, οι τέσσερις μήνες θα αρκέσουν για την μεταφορά του συνόλου των αποθεμάτων και την εκκένωση των σιλό.

Μνημόνιο για τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα

Μνημόνιο που θα συνοδεύει την συμφωνία και θα υπογράφεται από τον ΟΗΕ και την Ρωσία θα εγγυάται ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας δεν θα αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο. Η πρόβλεψη αυτή αποτελεί όρο sine qua non (δηλ. αποτελεί προϋπόθεση) για την υπογραφή της συμφωνία από την Μόσχα.