Διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο της ρηματικής διακοίνωσης της Βόρειας Μακεδονίας προς τη Γραμματεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών δίνουν πηγές του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Το Υπουργείο εξωτερικών δια των πηγών του, και αφού κάνει λόγο για «εκτεταμένες διαστρεβλώσεις», σημειώνει:

– Η ρηματική διακοίνωση αναφέρεται στην υπηκοότητα των πολιτών της γείτονος ως “Μακεδόνας/πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας”. Ήτοι, είναι διατύπωση που προβλέπεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών και συνεπώς ο όρος “Μακεδόνας/πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας” είναι ενιαίος, δεν περιέχει δύο εναλλακτικές ούτε  απομονώνεται κάποιο συστατικό του.

-Η ως άνω διατύπωση δεν αφορά την εθνότητα των πολιτών της γείτονος χώρας, όπως εσφαλμένα αναφέρουν ορισμένα ΜΜΕ. Αυτό άλλωστε προκύπτει σαφώς από την αναφορά σε  “Nationality (Citizenship)” που περιλαμβάνεται στη ρηματική διακοίνωση, ενώ έχει εξηγηθεί επαρκώς και πολλάκις στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου η αναντιστοιχία μεταξύ “εθνότητας” και “ιθαγένειας” και έχει υπάρξει και σχετική τροποποίηση του Συντάγματος από τη γείτονα.

– Η Συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει ότι “ο επιθετικός προσδιορισμός για το Κράτος, τα επίσημα όργανά του και τις άλλες δημόσιες οντότητες θα ευθυγραμμίζεται με το επίσημο όνομα”, ήτοι “της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας” ή “της Βόρειας Μακεδονίας”. Σε ό,τι αφορά άλλους επιθετικούς προσδιορισμούς, καθώς και ιδιωτικές οντότητες και δρώντες που δεν έχουν σχέση με το Κράτος και τις δημόσιες οντότητες, δεν έχουν συσταθεί με νόμο και δεν απολαμβάνουν οικονομικής υποστήριξης από το Κράτος, η ρηματική διακοίνωση αναφέρει ότι “δύνανται να” αναφέρονται ως “μακεδονικός/ή”. Αντίστοιχα, σε αυτές τις περιπτώσεις, δύνανται να χρησιμοποιούνται και άλλοι επιθετικοί προσδιορισμοί, πχ “βορειομακεδονική κοινωνία, γεωργία της Βόρειας Μακεδονίας).

– Αναφορικά με τις εμπορικές ονομασίες και τα σήματα προϊόντων και αντίθετα με τους ισχυρισμούς που προβάλλονται σε ορισμένα ΜΜΕ, η πλευρά των βορείων γειτόνων μας δεν ζήτησε την κατοχύρωση του προσδιορισμού “μακεδονικός/ή”. Αντιθέτως, η ρηματική διακοίνωση αναφέρεται ρητώς στη σχετική διαδικασία που προβλέπεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών, διαχωρίζοντας το ζήτημα των εμπορικών ονομασιών και σημάτων από τις προηγούμενες αναφορές σε επιθετικούς προσδιορισμούς που αφορούν σε κρατικές και μη κρατικές οντότητες.

bbc: Η «αόρατη» μειονότητα στην Ελλάδα οι Σλαβομακεδόνες

Αντιδράσεις και ερωτηματικά προκαλεί δημοσίευμα στην ηλεκτρονική του έκδοση του bbc, στο οποίο υποστηρίζεται ότι στην Ελλάδα υπάρχει «μακεδονική» μειονότητα, η οποία μέχρι τη συμφωνία των Πρεσπών δεν αναγνωριζόταν, καταπιεζόταν και εξοριζόταν από το ελληνικό κράτος.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC, με την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών για τη «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», η Ελλάδα αναγνώρισε σιωπηρά την ύπαρξη «μακεδονικής γλώσσας και εθνότητας». Και όμως, αρνήθηκε την ύπαρξη της «μακεδονικής μειονότητας» για δεκαετίες.

Το δημοσίευμα του BBC σχολιάζει σε ανακοίνωσή της η ΝΔ, η οποία αναφέρει: «Το BBC σήμερα με εκτενές άρθρο του υιοθετεί τον ανήκουστο ισχυρισμό ότι “στην Ελλάδα κατοικεί εδώ και χρόνια μια καταπιεσμένη μακεδονική μειονότητα”» και προσθέτει: «Καλούμε τον κ. Τσίπρα να πράξει σήμερα κιόλας το αυτονόητο: να ξεκαθαρίσει άμεσα, κατηγορηματικά και προς όλες τις κατευθύνσεις ότι ζήτημα “εθνικής μακεδονικής μειονότητας” δεν υφίσταται στην Ελλάδα».

Το BBC φιλοξενεί δηλώσεις του 92χρονου κ. Φωκά, σύμφωνα με τον οποίο, «η μητρική του γλώσσα είναι «μακεδονική», μια σλαβική γλώσσα που σχετίζεται με τη βουλγαρική και μιλάει εδώ και αιώνες σε αυτό το τμήμα των Βαλκανίων».

«Στο σύγχρονο σπίτι του γιου του, σε ένα χωριό στη Βόρεια Ελλάδα, με οδηγεί στην οδυνηρή ιστορία της μη αναγνωρισμένης σλαβικής μειονότητας της Ελλάδας», αναφέρει το ρεπορτάζ του BBC.

Ο κ. Φωκάς αυτοπροσδιορίζεται ως «Μακεδόνας» και Έλληνας, ενώ, όπως δηλώνει, για σχεδόν έναν αιώνα, οι «Μακεδόνες» στην Ελλάδα υπήρξαν στο στόχαστρο υποψίας και υπέστησαν διώξεις «ακόμη και επειδή η παρουσία τους δεν γινόταν αποδεκτή σχεδόν από κανέναν».

«Οι περισσότεροι είναι απρόθυμοι να μιλήσουν με τους ξένους για την ταυτότητά τους. Για τους εαυτούς τους και τους άλλους, είναι γνωστοί απλά ως «ντόπιοι», που μιλούν μια γλώσσα που ονομάζεται «τοπική» ντόπια. Απουσιάζουν εντελώς από τα εγχειρίδια της σχολικής ιστορίας, δεν έχουν εμφανιστεί στις απογραφές από το 1951 (όταν καταγράφηκαν απλώς ως ομιλούντες τη «σλαβική γλώσσα») και η ύπαρξή τους δεν αναφέρεται καθόλου δημοσίως. Οι περισσότεροι Έλληνες δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξή τους», αναφέρει το ρεπορτάζ του BBC.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η συγκεκριμένη άρνηση ήταν ένας από τους λόγους για τη διαμάχη της Ελλάδας με τα Σκόπια, που λύθηκε με τη Συμφωνία των Πρεσπών.

«Όταν ο πρωθυπουργός, ο Αλέξης Τσίπρας, αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συζήτησης στην ύπαρξη «Σλαβομακεδόνων» στην Ελλάδα – την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου – έσπασε ένα μακροχρόνιο ταμπού», αναφέρει το ρεπορτάζ του BBC, που αναφέρει ότι η συμφωνία ανοίγει την πόρτα σε δύσκολες ερωτήσεις για την ιστορία της «μακεδονικής μειονότητας» της Ελλάδας.

Ο κ. Φωκάς αναφέρεται στην ιστορία της οικογένειάς του, ενώ υπενθυμίζει ότι η βόρεια ελληνική περιοχή της Μακεδονίας, όταν γεννήθηκε, είχε μόλις προστεθεί στο ελληνικό κράτος.

Ο θείος του έλεγε ότι η οικογένειά τους δεν ήταν «ούτε Σέρβοι, ούτε Έλληνες, ούτε Βούλγαροι, αλλά Ορθόδοξοι “Μακεδόνες”».

«Τελικά, οι Σλάβοι «Μακεδόνες» βρέθηκαν χωρισμένοι μεταξύ αυτών των τριών νέων κρατών. Στην Ελλάδα, ορισμένοι εκδιώχθηκαν, ενώ όσοι παρέμειναν ωθήθηκαν να αφομοιωθούν. Όλα τα χωριά και οι πόλεις με μη ελληνικά ονόματα έλαβαν νέα, τα οποία επέλεξε μια επιτροπή μελετητών στα τέλη της δεκαετίας του 1920, αν και σχεδόν ένας αιώνας αργότερα μερικοί «ντόπιοι» εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τα παλιά, αναφέρει το ρεπορτάζ του BBC.

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι «ο Έλληνας δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς, ένας θαυμαστής του Μουσολίνι» απαγόρευσε τη «μακεδονική γλώσσα» και ανάγκασε τους «Μακεδόνες» να αλλάξουν τα ονόματά τους σε ελληνικά.

Σύμφωνα με τον κ. Φωκά, οι αστυνομικοί παρακολουθούσαν όσους πηγαίνουν σε κηδείες και κρυφακούν στα παράθυρα για να πιάσουν κάποιον που μιλάει ή τραγουδάει στην απαγορευμένη γλώσσα. Υπήρχαν αγωγές, απειλές και ξυλοδαρμοί.

Οι γυναίκες – οι οποίες συχνά δεν μιλούσαν ελληνικά – θα κάλυπταν το στόμα τους με τις μαντίλες τους για να μην γίνονται αντιληπτές , αλλά η μητέρα του κ. Φωκά συνελήφθη και της επιβλήθηκε πρόστιμο 250 δραχμών, ένα μεγάλο ποσό τότε.

«Οι Σλαβόφωνοι, υπέφεραν πολλά από τους Έλληνες την περίοδο του Μεταξά», λέει ο κ. Φωκάς, του οποίου ο πατέρας, όπως αναφέρει, εξορίστηκε στη Χίο. Μαζί με άλλους αρχηγούς μεγάλων οικογενειών τους βασάνισαν και τους ανάγκαζαν να πίνουν ρητινέλαιο, ένα ισχυρό καθαρκτικό.

«Μερικοί σλαβόφωνοι καλωσόρισαν τους Βούλγαρους ως πιθανούς απελευθερωτές. Όταν η Γερμανία, η Ιταλία και η Βουλγαρία εισέβαλαν στην Ελλάδα το 1941, μερικοί Σλαβόφωνοι καλωσόρισαν τους Βούλγαρους ως πιθανούς απελευθερωτές από το καταπιεστικό καθεστώς του Μεταξά. Αλλά πολλοί σύντομα εντάχθηκαν στην αντίσταση, υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος (το οποίο τότε υποστήριζε τη “μακεδονική” μειονότητα) και συνέχισαν να αγωνίζονται με τους κομμουνιστές στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την κατοχή του Άξονα.

Όταν οι κομμουνιστές τελικά νίκησαν, ακολουθήθηκαν σοβαρά αντίποινα για όποιον συνδεόταν με την αντίσταση ή την Aριστερά.

Σύμφωνα με τον κ. Φωκά, οι «Μακεδόνες» πλήρωσαν περισσότερο από οποιονδήποτε για τον εμφύλιο», καθώς υπήρξαν εκτελέσεις.

Στη συνέχεια φοίτησε στη Θεσσαλονίκη, αλλά και ο ίδιος συνελήφθη και πέρασε τρία χρόνια στη Μακρόνησο, όχι για κάτι που έκανε, αλλά επειδή η μητέρα του βοήθησε τον γαμπρό του να ξεφύγει από τον φεγγίτη ενός καφενείου .

«Είναι αδύνατο να υπολογιστεί με ακρίβεια ο αριθμός των σλαβικών ομιλητών ή των απογόνων των εθνοτικών Μακεδόνων στην Ελλάδα», αναφέρει το BBC και προσθέτει πως: «ο  ιστορικός Λεωνίδας Εμπειρίκος εκτιμά ότι περισσότεροι από 100.000 εξακολουθούν να ζουν στην ελληνική περιφέρεια της Μακεδονίας, αν και μόνο 10.000 έως 20.000 θα αναγνωριστούν ανοιχτά ως μέλη μιας μειονότητας – και πολλοί άλλοι είναι υπερήφανοι ελληνικοί εθνικιστές.

Η «μακεδονική» γλώσσα δεν έχει επίσημα απαγορευτεί στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, αλλά ο φόβος εξακολουθεί να παραμένει και μάλιστα περνά από γενιά σε γενιά, αναφέρει το δημοσίευμα.

«Αργά η γλώσσα πεθαίνει. Χρόνια καταστολής την περιόρισαν σε εσωτερικούς χώρους», αναφέρει το BBC, τονίζοντας ότι η ομιλία στα «μακεδονικά» μπορεί να είναι αιτία παρενόχλησης.

Επιστολή του Ελληνα Πρέσβη στο Λονδίνο προς το ΒΒC: Ιστορικές ανακρίβειες εις βάρος της Ελλάδας

Επιστολή προς το BBC σχετικά με το άρθρο «Greece's Invisible Minority» απέστειλε ο Ελληνας Πρέσβης στο Λονδίνο  Δημήτριος Καραμήτσος – Τζιράς.

Στην επιστολή του, ο κ. Τζιράς αναφέρει:

«Διάβασα με ιδιαίτερη έκπληξη  και απογοήτευση το δημοσίευμα της ιστοσελίδας του έγκριτου οργανισμού σας χθες, Κυριακή 24 Φεβρουαρίου, με τίτλο “Greece's Invisible Minority”, το οποίο περιείχε σημαντικές ιστορικές ανακρίβειες και διαστρεβλώσεις  εις βάρος της Ελλάδας, ενώ αδικεί τη Συμφωνία Πρεσπών. Μια ιστορική συμφωνία, η οποία επέλυσε μια διαμάχη δεκαετιών, συνέβαλε στη σταθεροποίηση της περιοχής των Βαλκανίων και έστειλε ένα γενικότερο μήνυμα υπέρ της επίλυσης διεθνών διαφορών με βάση το διάλογο και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Στην Ελλάδα η ισονομία και ισοπολιτεία είναι απόλυτα σεβαστές, ενώ υφίσταται μόνο μία μειονότητα, η οποία και αναγνωρίζεται από διεθνείς συνθήκες – η μουσουλμανική. Ωστόσο, στο άρθρο επιχειρείται η έγερση ενός ανύπαρκτου θέματος με διαστρέβλωση της Συνθήκης των Πρεσπών, στα άρθρα της οποίας η αρθρογράφος δεν κάνει καν τον κόπο να αναφερθεί.

Αναφέρεται ότι “By ratifying an agreement with the newly renamed Republic of North Macedonia, Greece has implicitly recognised the existence of a Macedonian language and ethnicity”.

Ως προς τη γλώσσα, η Συνθήκη αναγνωρίζει στο άρθρο 1 παρ. 3 τη “Μακεδονική γλώσσα”, με πολύ συγκεκριμένο τρόπο, δηλαδή αποκλειστικά ως επίσημη γλώσσα της Βόρειας Μακεδονίας. Αποσαφηνίζει δε (άρθρο 7(4)) ότι οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών, αλλά, κυρίως, ότι δεν έχει σχέση με την ιστορία, τον πολιτισμό και την κληρονομιά της Ελληνικής Μακεδονίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Σε ό,τι αφορά στη δήθεν αναγνώριση «μακεδονικής εθνότητας» από τη Συμφωνία των Πρεσπών,  ας ξεκινήσουμε από το αυτονόητο για κάθε γνώστη του διεθνούς δικαίου: τα κράτη αναγνωρίζουν κράτη, όχι εθνότητες. Η εθνότητα των πολιτών ενός κράτους δεν ρυθμίζεται από διακρατικές συμφωνίες. Η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να αναφέρεται στoυς πολίτες που ανήκουν στην πλειοψηφούσα εθνότητα που κατοικεί στη γειτονική χώρα όπως έκανε μέχρι σήμερα, ενώ οι πολίτες της εν λόγω πλειοψηφούσας εθνότητας στη γειτονική χώρα διατηρούν το δικαίωμά στον αυτοπροσδιορισμό.

Η Συμφωνία των Πρεσπών αναφέρεται στο Άρθρο 1 σε ιθαγένεια, δηλαδή στον νομικό δεσμό μεταξύ του κράτους και του πολίτη και όχι σε εθνότητα. Αυτό έχει αναγνωριστεί από τη Βόρεια Μακεδονία και μάλιστα σε συνταγματικό επίπεδο, δεδομένου ότι  η πρόσφατη τροπολογία του Άρθρου ΧΧΧΙΙΙ του Συντάγματός της, ρητά προβλέπει ότι η ιθαγένεια «δεν προσδιορίζει, ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες».

Και, βεβαίως, σε καμία περίπτωση η Συμφωνία των Πρεσπών δεν συνιστά «σιωπηρή αναγνώριση», όπως εντελώς λανθασμένα και αυθαίρετα αναφέρει η συντάκτης του άρθρου, οιασδήποτε μειονότητας στη δική μας χώρα. Αντιθέτως, η Συμφωνία των Πρεσπών, μεταξύ άλλων, ορίζει ότι έκαστο Μέρος δεν θα παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλου Μέρους με οιαδήποτε μορφή και για οιονδήποτε λόγο, περιλαμβανομένης της προστασίας του καθεστώτος και των δικαιωμάτων οιωνδήποτε προσώπων δεν είναι πολίτες του και ότι το Σύνταγμα της χώρας όπως ισχύει σήμερα ή θα τροποποιηθεί στο μέλλον δεν μπορεί και δεν θα μπορεί στο μέλλον να αποτελέσει βάση για μια τέτοια παρέμβαση ( Άρθρο 4 παρ. 3).

Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, η Βόρεια Μακεδονία τροποποίησε το Σύνταγμά της (άρθρο 49) προκειμένου να αναφέρεται αποκλειστικά στην στήριξη των πολιτών και της Διασποράς της  και να μην περιέχει καμία αναφορά σε «υποστήριξη του μακεδονικού λαού….σε γειτονικές χώρες».

Οι ισχυρισμοί του άρθρου περί δήθεν «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα φαίνεται να απηχούν τις απόψεις του «Ουράνιου Τόξου», ενός εγχώριου πολιτικού φορέα που είναι ο μοναδικός ο οποίος ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί δήθεν «μακεδονική μειονότητα». Για την ολοκλήρωση της εικόνας, σημειώνεται ότι σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, εθνικές και ευρωεκλογές, στις οποίες έχει συμμετάσχει, έχει περιοριστεί σε εξαιρετικά μικρό ποσοστό του εκλογικού σώματος και μάλιστα ως τμήμα πολυκομματικού συνασπισμού.

Ελπίζω ότι οι ανωτέρω επισημάνσεις θα δημοσιευτούν προκειμένου να αποκατασταθεί η ορθή εικόνα των όσων αναφέρονται στο ρεπορτάζ σας και ότι εφεξής θα λαμβάνονται υπόψη στις σχετικές αναφορές του έγκριτου δημοσιογραφικού σας οργανισμού».