ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Αν για το 2019 προβλέπεται πλέον με σχετική ασφάλεια ότι θα επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ, το μεγάλο στοίχημα είναι κατά πόσον θα εξασφαλιστεί το ίδιο και για το 2020.

Οι θεσμοί  περιμένουν να ακούσουν από την κυβέρνηση πώς σχεδιάζει να το πετύχει, δεδομένου ότι μεσολάβησε και η εξαγγελία φοροελαφρύνσεων από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, το κόστος των οποίων υπολογίζεται σε 1,2  δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό προστίθεται, μάλιστα, σε μια χρονιά που θα είναι ήδη επιβαρυμένη από την πλήρη εφαρμογή του πακέτου των μέτρων του περασμένου Μαΐου, ενώ δεν θα μειωθεί το αφορολόγητο, όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.

Ασφαλώς, η ενδεχόμενη έγκριση από το Εurogroup της χρησιμοποίησης των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν (SMPs  και ANFAs) ως εσόδων του προϋπολογισμού θα δώσει μια ανάσα, αφού το σχετικό ποσό για το 2020 θα μπορούσε να φτάσει στο 1,2 με 1,3 δισ. ευρώ. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι ακόμη τόσο απλά, καθώς το ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για επενδύσεις, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του Eurogroup. Εφόσον βρεθούν τόσες επενδύσεις, ώστε να διοχετευθεί εκεί το σχετικό ποσό, οι αντίστοιχοι εθνικοί πόροι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα μπορούσαν να μεταφερθούν στον τακτικό προύπολογισμό, για φοροελαφρύνσεις. Προς το παρόν, όμως, αναφέρονται δυσκολίες στην εξεύρεση τέτοιου ύψους ώριμων επενδύσεων. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσουν να εγγραφούν εξαρχής στον προϋπολογισμό τα έσοδα αυτά, δεδομένου πως η είσπραξή τους δεν είναι δεδομένη, αλλά εξαρτάται από την επιτυχή ολοκλήρωση των αξιολογήσεων.

Ετσι, η κυβέρνηση θα παρουσιάσει παράλληλα στους δανειστές τα υπόλοιπα «χαρτιά» της που περιλαμβάνουν: 1. Τη μείωση των οροφών των πιστώσεων. Οπως  το 2019, για το οποίο υπάρχουν πλέον συγκεκριμένες προβλέψεις για υποεκτέλεση δαπανών, έτσι και το 2020, οι δαπάνες θα είναι μικρότερες από αυτές που εκτιμώνται ώς τώρα. Ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης θα προσαρμόσει προς τα κάτω τις οροφές των πιστώσεων του νέου προϋπολογισμού, το προσχέδιο του οποίου θα κατατεθεί στη Βουλή στις 7 Οκτωβρίου. 2. Την επισκόπηση δαπανών (spending review) από την οποία η εξοικονόμηση δεν προβλέπεται, πάντως, εντυπωσιακή σε πρώτη φάση.

3. Μία σειρά από πρωτοβουλίες για την αύξηση των εσόδων, όπως το ηλεκτρονικό τιμολόγιο. 4. Την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης.

Το κατά πόσον αυτά θα είναι αρκετά για να δώσουν οι θεσμοί το πράσινο φως για τον προϋπολογισμό του 2020 θα φανεί τις επόμενες μέρες, αλλά σε κάθε περίπτωση στην κυβέρνηση δεν θα προχωρήσουν σε καμία πρωτοβουλία χωρίς προηγούμενη συνεννόηση μαζί τους.

Το γεγονός ότι ο επικεφαλής του ESM  Κλάους Ρέγκλινγκ άφησε προχθές ανοιχτό το ενδεχόμενο να εξεταστεί η μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2020 (υπό τις προϋποθέσεις υψηλότερης ανάπτυξης και χαμηλότερων επιτοκίων δανεισμού) είναι ασφαλώς μια θετική ένδειξη της διάθεσης των θεσμών.

Παραμένει, βεβαίως, πάντα ο μεγάλος κίνδυνος μιας ύφεσης στην Ευρώπη που θα συμπαρασύρει και την Ελλάδα, τη στιγμή ακριβώς που παλεύει για να απογειωθεί αναπτυξιακά.