Το μέλλον της εργασίας σε έναν ολοένα και πιο ψηφιοποιημένο κόσμο και νέα εργαλεία προσέλκυσης διεθνών ιδιωτών επενδυτών για βελτίωση των υποδομών είναι οι βασικές θεματικές της Συνόδου των G20 που διεξάγεται αυτό το Σαββατοκύριακο (21 και 22 Ιουλίου) στο Μπουένος Άιρες. Ωστόσο, η ατζέντα της οικοδέσποινας Αργεντινής φαίνεται να περνά σε δεύτερη μοίρα λόγω των κλιμακούμενων εμπορικών αντιπαραθέσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο πλανήτη.

Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο έχουν ήδη επιβάλει εκατέρωθεν δασμούς σε εισαγωγές προϊόντων αξίας 34 δις δολαρίων. Ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ απειλεί μάλιστα με νέα κλιμάκωση –με δασμούς σε εισαγωγές προϊόντων αξίας άνω των 500 δις δολαρίων, ποσό που ισοδυναμεί με την αξία του συνόλου των εξαγωγών της Κίνας στις ΗΠΑ. Ο Ντόναλντ Τραμπ τηρεί σκληρή στάση και απέναντι στην ΕΕ. Από την 1η Ιουνίου ισχύουν αμερικανικοί δασμοί σε εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Ευρώπη. Η ΕΕ απάντησε την προηγούμενη Πέμπτη, επιβάλλοντας και αυτή πρόσθετους προστατευτικούς δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα, ενώ προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο επιβολής υψηλότερων δασμών από την Ουάσιγκτον στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, γεγονός που θα έπληττε κυρίως τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία.

Ο Μαρσέλ Φράτσερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) στο Βερολίνο, εκτιμά ότι επιδίωξη του αμερικανού προέδρου είναι να διχάσει. «Φοβάμαι ότι ο στόχος του Ντόναλντ Τραμπ είναι ακριβώς να διχάσει την Ευρώπη, να προκαλέσει ρήγμα ανάμεσα σε Γερμανία και Γαλλία. Για παράδειγμα, με τους δασμούς στα αυτοκίνητα, που θα έπλητταν εξαιρετικά τη Γερμανία αλλά όχι τόσο τη Γαλλία. Θέλει επίσης να προκαλέσει διχασμό ανάμεσα σε Ευρώπη και Κίνα, κάτι που μάλλον θα πετύχει επειδή η Ευρώπη θέλει να προστατευθεί από κινεζικές εξαγωγές με όρους ντάμπινγκ. Η μεγάλη ανησυχία είναι ότι ο Τραμπ δεν προκαλεί απλώς διμερείς διαμάχες, αλλά κάτι που μπορεί να οδηγήσει πραγματικά σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, κι αυτό πρέπει οπωσδήποτε να αποτραπεί», τονίζει ο γερμανός οικονομολόγος.

Οι διμερείς συμφωνίες δεν είναι ενδεδειγμένη στρατηγική

Η αλληλουχία των απειλών και των μέτρων προστατευτισμού που επιβάλλονται ώθησε την Global Business Coalition, μια διεθνή ομάδα οικονομικών συνδέσμων στην οποία ανήκουν μεταξύ άλλων ο Σύνδεσμος Γερμανικών Βιομηχανιών BDI και το Αμερικανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο (USCC), να καλέσει τα μέλη του G20 να αναλάβουν δράση υπέρ του ελεύθερου εμπορίου.

Η σκληρή γραμμή του Ντόναλντ Τραμπ στο εμπορικό πεδίο οδήγησε την ΕΕ να υπογράψει προ ημερών διμερή εμπορική συμφωνία με την Ιαπωνία. Κατά τον Μαρσέλ Φράτσερ η στρατηγική αυτή δεν είναι ενδεδειγμένη. «Επί της αρχής η συμφωνία είναι καλή και σωστή, αλλά πρόκειται πάλι για μια διμερή συμφωνία. Η Ευρώπη θα πρέπει να επιδιώξει μια παγκόσμια, πολυμερή συμφωνία, η οποία να δίνει πρόσβαση στην αγορά και σε ασθενείς χώρες στην Αφρική και την Ασία. Αυτή θα ήταν μια πραγματικά ισχυρή απάντηση στον Τραμπ. Οι διμερείς συμφωνίες που κλείνει τώρα η Ευρώπη σίγουρα δεν είναι».

ΔΝΤ: συστήνει στο G20 να ασχοληθεί με την εξεύρεση λύσεων για το διεθνές εμπόριο

Oι υπουργοί Οικονομικών των κρατών-μελών του G20 στη σύνοδό τους στο Μπουένος Αϊρες, σήμερα και αύριο, θα έπρεπε να ασχοληθούν όχι με τους επαπειλούμενους δασμούς, αλλά με την εξεύρεση λύσεων για τη βελτίωση των συνθηκών στο διεθνές εμπόριο. Αυτό αναφέρει η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής του ΔΝΤ, σε άρθρο της στο ιστολόγιο του οργανισμού. Τρεις εκτιμά ότι θα είναι οι βασικοί άξονες, γύρω από τους οποίους θα περιστραφούν οι συνομιλίες των υπουργών: το παγκόσμιο εμπόριο και τα προβλήματα με τα μέτρα και τα αντίμετρα των εμπορικών εταίρων, η επίδραση της τεχνολογίας στην απασχόληση και οι αδυναμίες των αναδυόμενων οικονομιών.

Στις αρχές της εβδομάδας, το ΔΝΤ δημοσιοποίησε τις προβλέψεις του για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας και επανέλαβε την εκτίμησή του για ανάπτυξη 3,9% το 2019. Ωστόσο υπάρχουν και σημάδια αναδίπλωσης στην Ευρωζώνη, στην Ιαπωνία και στη Βρετανία, ενώ η δυναμική πορεία των ΗΠΑ σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα μετριασθεί. Στις αναδυόμενες οικονομίες, η ανάπτυξη είναι πιο ανομοιογενής απ' ό,τι είχε καταγραφεί από το ΔΝΤ τον Απρίλιο. Στο ιστολόγιο του ΔΝΤ, η κ. Λαγκάρντ επισημαίνει ότι ο διάσημος ζωγράφος Κλοντ Μονέ παρατηρούσε αδιάκοπα την κίνηση των θαλάσσιων ρευμάτων για να μπορέσει να τα αποτυπώσει όπως ακριβώς ήθελε. Εξ ου και οι υπουργοί του G20 πρέπει να εκμεταλλευθούν τα ευνοϊκά οικονομικά δεδομένα, πριν αυτά αλλάξουν.

Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι ο εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να ζημιώσει κατά 430 δισ. δολάρια το παγκόσμιο ΑΕΠ έως το 2020. Πιο ευπρόσβλητη από μια τέτοια εξέλιξη θα είναι η οικονομία των ΗΠΑ, ενώ πλήγματα θα δεχθούν και οι αναδυόμενες. Σε συνδυασμό και με τη σταδιακή αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, θα δεχθούν ισχυρότερες πιέσεις η Βραζιλία και η Τουρκία. Φέτος τον Μάιο και τον Ιούνιο, όπως παρατηρεί στο άρθρο της η κ. Λαγκάρντ, οι διεθνείς επενδυτές απέσυραν από τις αναδυόμενες αγορές 14 δισ. δολάρια. Αυτές οι χώρες για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες, μπορούν να διατηρήσουν ευέλικτες τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους, να αποτρέψουν την υπερβολική διόγκωση του δανεισμού και να ακολουθήσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική.

Πέραν τούτου, αναφερόμενη στην αυτοματοποίηση της εργασίας, η κ. Λαγκάρντ σημείωσε ότι πολλές χώρες δεν έχουν πλήρη εικόνα αυτού του φαινομένου. Θα όφειλαν, ωστόσο, να δράσουν και να προετοιμάσουν τους πολίτες τους με επενδύσεις στην εκπαίδευση και στη διά βίου κατάρτιση αλλά και με επενδύσεις στην ψηφιοποίηση των υποδομών τους.