Τις σοβαρές αδυναμίες του συστήματος υγείας στην Ελλάδα κατέδειξαν τα ευρήματα της έκθεσης «Η κατάσταση της υγείας στην Ε.Ε. Ελλάδα: προφίλ υγείας 2019», που παρουσίασαν εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα συστήματα και τις πολιτικές υγείας, σε ημερίδα που διοργάνωσε το ινστιτούτο Prolepsis στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Μεταξύ άλλων, η έκθεση αποκαλύπτει ότι, αν και στην Ελλάδα το προσδόκιμο ζωής είναι λίγο υψηλότερο (81,4 έτη) από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (80,9), παρατηρούνται μεγάλες ανισότητες στην υγεία, ανάλογα με το φύλο και την κοινωνική θέση. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνδρες με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο αναμένεται να ζήσουν έξι χρόνια λιγότερο σε σύγκριση με άτομα με τριτοβάθμια εκπαίδευση (η αντίστοιχη διαφορά για τις γυναίκες είναι περίπου δυόμισι χρόνια). Αυτό σχετίζεται άμεσα με το γεγονός ότι συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου (π.χ. κάπνισμα, παχυσαρκία) είναι σημαντικά συχνότεροι σε άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου και εισοδήματος.

Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί επίσης η μειωμένη προσβασιμότητα στην περίθαλψη, καθώς ένα στα δέκα νοικοκυριά δεν έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Η δυσχερής οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιβαρύνεται επιπλέον από τις ιδιωτικές πληρωμές. Το ποσοστό των άμεσων ιδιωτικών πληρωμών (35% των δαπανών υγείας) είναι διπλάσιο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Το σημαντικότερο μερίδιο αφορά πληρωμές για φάρμακα και ενδονοσοκομειακές υπηρεσίες (πρόκειται για άτυπες πληρωμές, δεδομένου ότι η περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία είναι δωρεάν).

Σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας αποτελούν τα υψηλά ποσοστά που σχετίζονται με το κάπνισμα, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, στους ενηλίκους και στα παιδιά. Ένας στους τέσσερις ενηλίκους καπνίζει σε καθημερινή βάση (δεύτερο υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.), ενώ ένας στους τέσσερις 15χρονους ήταν υπέρβαρος ή παχύσαρκος την περίοδο 2013-2014. Τα υψηλά ποσοστά υπερβολικού βάρους/παχυσαρκίας, τόσο στα παιδιά όσο και στους ενηλίκους, οφείλονται σημαντικά στην κακή διατροφή και στη χαμηλή σωματική δραστηριότητα. Ανησυχία προκαλούν, επίσης, οι αυξητικές τάσεις στην κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους.

Η θνησιμότητα από διαβήτη, ορισμένες μορφές καρκίνου (παγκρέατος, παχέος εντέρου) και παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος έχει αυξηθεί, ενώ έχει μειωθεί σημαντικά η θνησιμότητα από εγκεφαλικό επεισόδιο και ισχαιμική καρδιοπάθεια. Εχει διαπιστωθεί επίσης αύξηση του επιπολασμού των συμπτωμάτων σοβαρής κατάθλιψης στον γενικό πληθυσμό (από 3,3% το 2008, σε 12,3% το 2013). Ατομα ηλικίας 65 ετών και άνω αντιπροσωπεύουν το 22% του πληθυσμού, ποσοστό που προβλέπεται να φθάσει το 34% έως το 2070. Οι άνω των 65 ετών στην Ελλάδα έχουν δύο λιγότερα έτη υγιούς ζωής συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ε.Ε., λόγω χρόνιων παθήσεων, αναπηρίας κ.ά. Εξαιρετικά ανησυχητικό είναι, τέλος, το γεγονός ότι 27% των ηλικιωμένων αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης.