ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Μπορεί η κυβέρνηση να διαφημίζει την επιστροφή στην «κανονικότητα», να μοιράζει κοινωνικά μερίσματα, να εξαγγέλλει αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και να ανοίγει τον ασκό των προεκλογικών παροχών, αλλά, στην πραγματικότητα, η πορεία της χώρας το 2019 κάθε άλλο παρά στρωμένη με μεταμνημονιακά ροδοπέταλα είναι.

Αντιθέτως, σειρά σοβαρών κινδύνων απειλεί όχι μόνο να «προσγειώσει» τα όνειρα της άμεσης επιστροφής σε υψηλά επίπεδα ευημερίας, αλλά ακόμη και να προκαλέσει νέα κρίση, με απρόβλεπτη έκβαση.

Σε τηλεδιάσκεψη μεταξύ των θεσμών, προ ολίγων ημερών, σύμφωνα με πληροφορίες, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έθεσε θέμα για τον μεγαλύτερο, ίσως, από τους κινδύνους εσωτερικής προέλευσης: τις επικείμενες δικαστικές αποφάσεις για τη νομιμότητα ή μη των περικοπών των συντάξεων και των δώρων των δημοσίων υπαλλήλων. Το κόστος υπολογίζεται ότι μπορεί να φθάσει έως και τα 17 δισ. ευρώ, εφόσον οι τελικές αποφάσεις αναγνωρίσουν αναδρομικά για όλη τη διεκδικούμενη περίοδο, ενώ, ακόμη κι αν αναγνωριστούν μόνο για ένα έτος, όπως ουσιαστικά αποδέχεται η κυβέρνηση, θα φθάσουν τα 5 δισ. ευρώ, ήτοι 2,5% του ΑΕΠ. Ο κίνδυνος εκτροχιασμού από τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ είναι προφανής. Στη σύσκεψη, πάντως, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Κομισιόν απέφυγε να δώσει συνέχεια στο θέμα, παραπέμποντας σε μελλοντική ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση.

Στο θέμα κάνουν αναφορά οι περισσότεροι οικονομολόγοι που γράφουν σήμερα στην «Κ» για τους κινδύνους του 2019, με τον συντονιστή του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή Φραγκίσκο Κουτεντάκη να μιλάει για ανταγωνιστική σχέση συνταγματικής νομιμότητας και δημοσιονομικής σταθερότητας.

Η προεκλογική περίοδος είναι ακόμη μία εστία κινδύνου, κατά γενική ομολογία. Η παροχολογία, που ήδη ξεκίνησε, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Πάνος Τσακλόγλου, σε συνδυασμό με πιθανή «ανακουφιστική» μεταρρυθμιστική στασιμότητα, όπως τη χαρακτηρίζει ο καθηγητής Π. Πετράκης, απειλεί όχι μόνον το οριακό πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό του 2019, αλλά και τον ελάχιστο βαθμό εμπιστοσύνης των αγορών.

Η επιστροφή σε αυτές για χρηματοδότηση του χρέους προβλέπεται στην καλύτερη περίπτωση οριακή. Για άλλου είδους επενδύσεις, ούτε κουβέντα πριν από τις εκλογές. Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας προειδοποιεί, μάλιστα, ότι η χώρα μπορεί να βρεθεί και πάλι στα πρόθυρα ανάγκης διάσωσης μέσω ενός νέου προγράμματος, ενώ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank Τάσος Αναστασάτος μιλάει για τον κίνδυνο να θεωρηθεί η Ελλάδα «μη μεταρρυθμίσιμη και άρα μη επενδύσιμη χώρα». Το ασταθές διεθνές περιβάλλον ασφαλώς δεν βοηθάει. Η χώρα έχασε την ευκαιρία της συμμετοχής στην άνοδο του κύκλου.