Η επίσκεψη Πομπέο στο Φανάρι ενοχλεί την Άγκυρα

16 Νοεμβρίου 2020 - 20:11 Από Πέπη Οικονόμου

Η ανακοίνωση της επικείμενης επίσκεψης του Μάικ Πομπέο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο θεωρείται ένα από τα πιο ευχάριστα νέα των τελευταίων μηνών για το Φανάρι.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ σχεδιάζει να φθάσει στην Κωνσταντινούπολη το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου και θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο την επομένη. Στο Φανάρι υπήρχαν πληροφορίες για την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ωστόσο δεν γνώριζαν πως ο κ. Πομπέο δεν σχεδιάζει να συναντηθεί με κάποιον Τούρκο αξιωματούχο. Αυτό ήταν έκπληξη για όλους και μέχρι στιγμής δεν έχει αλλάξει ο σχεδιασμός, εκτός αν προστεθεί κάτι την τελευταία στιγμή. Πάντως, από την αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας φαίνεται η ενόχληση για το πρόγραμμα του κ. Πομπέο, ο οποίος έχει επισκεφθεί, εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο, σχεδόν όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, αλλά απέφυγε επιδεικτικά να ταξιδέψει στην Τουρκία, και τώρα που αποφασίζει να την επισκεφθεί θα πάει μόνο στο Φανάρι.

Η Άγκυρα εκδήλωσε την ενόχλησή της με αφορμή την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την επίσκεψη, που αναφέρει πως ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ με τον Οικουμενικό Πατριάρχη «θα συζητήσουν τα σχετικά με τα θρησκευτικά ζητήματα στην Τουρκία και στην ευρύτερη περιοχή, υπογραμμίζοντας τη σθεναρή στάση των ΗΠΑ στο θέμα των θρησκευτικών ελευθεριών σε όλο τον κόσμο». Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας Χαμί Ακσόι, αφού υποστήριξε πως στη χώρα δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα θρησκευτικών ελευθεριών, τόνισε πως «θα ήταν πιο σωστό για τις ΗΠΑ να κοιτάξουν πρώτα στον καθρέφτη και να δείξουν την απαραίτητη ευαισθησία στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο ρατσισμός, η εχθρότητα έναντι του Ισλάμ και τα εγκλήματα μίσους στη χώρα τους». Στον τουρκικό Τύπο υπήρξαν πληροφορίες πως ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου απέφυγε να συναντηθεί με τον ομόλογό του, όμως δεν υπάρχει οποιαδήποτε ανακοίνωση για κάτι τέτοιο.

i-episkepsi-pompeo-sto-fanari-enochlei-tin-agkyra0 — Η συγκυρία της επίσκεψης Πομπέο αλλά και της εκλογής νέου Αμερικανού προέδρου είναι εξαιρετική για το Φανάρι. Αλλωστε, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος διατηρεί θερμές σχέσεις με τον Τζο Μπάιντεν από την εποχή που ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Φωτ. NIKOΣ ΜΑΓΓΙΝΑΣ

Ο πρέσβης ε.τ. Ονούρ Οϊμέν, σε δηλώσεις του στην εφημερίδα Cumhuriyet, αναφέρει πως «η ενέργεια αυτή ουσιαστικά αποδεικνύει σε τι κατάσταση βρίσκονται οι σχέσεις. Η συμπεριφορά αυτή στέλνει μήνυμα στην υπό επίσκεψη χώρα ότι “δεν έχουμε τίποτε να συζητήσουμε μαζί σας”. Οταν σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής θα έχει επίσημες συναντήσεις και στην Τουρκία θα συναντήσει μόνο τον “Ρωμιό Πατριάρχη Φαναρίου” (σ.σ.: τον Οικουμενικό Πατριάρχη), αυτό δείχνει κάτι. Τέτοιες περιπτώσεις δείχνουν πως οι σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ βρίσκονται κάτω από το αποδεκτό επίπεδο. Δεν είναι μια κανονική και κομψή συμπεριφορά».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, πάντως, γνωρίζει καλά και τον Τζο Μπάιντεν. Η εκλογή του στην ηγεσία των ΗΠΑ προκάλεσε ικανοποίηση και έφερε μνήμες από το παρελθόν. Ο Παναγιότατος, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψής του στις ΗΠΑ, για την πραγματοποίηση από το Πατριαρχείο διεθνούς εν πλω περιβαλλοντικού συνεδρίου στον ποταμό Μισισιπή, είχε συναντηθεί κατ’ ιδίαν με τον τότε πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο και στη συνέχεια με τον αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν στην επίσημη κατοικία του στο Number One Observatory Circle, όπου παρέθεσε επίσημο δείπνο προς τιμήν του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Νωρίτερα οι δύο άνδρες είχαν καθίσει στη βιβλιοθήκη της κατοικίας του αντιπροέδρου και είχαν συνομιλήσει για 45 λεπτά δίπλα στο τζάκι. Πολιτική, τα ζητήματα του Πατριαρχείου, μέχρι και το περιβάλλον, ήταν τα θέματα που συζήτησαν. Στο δείπνο που ακολούθησε, ο κ. Μπάιντεν είχε κάνει μια εντυπωσιακή ομιλία, την οποία θυμούνται πολλοί. «Παναγιότατε, είμαι εδώ για να σας πω ότι είμαστε μαζί σας. Υποστηρίζουμε τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως ηγέτη παγκοσμίου εμβέλειας. Ήσασταν πάντοτε γενναίος, αλλά ουδέποτε εξ αποστάσεως ασφαλείας. Έχετε κοιτάξει κατάματα εκείνους που επιθυμούν τη συρρίκνωση της εξουσίας της Εκκλησίας, έχετε ακούραστα υπερασπισθεί τον ελληνικό ορθόδοξο τρόπο για εκατομμύρια πιστούς κι έχετε γίνει υπερασπιστής της ανοχής και του διαθρησκειακού διαλόγου, τόσο προς τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία όσο και προς τη μουσουλμανική κοινότητα, τόσο στη γενέτειρά σας Τουρκία όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο. Και επιθυμώ να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε να έχω συνάντηση 45 λεπτών μαζί σας στη βιβλιοθήκη», είχε αναφέρει.

Ο κ. Μπάιντεν, ο οποίος ως πρόεδρος αναμένεται να υποδεχθεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη το 2021 στις ΗΠΑ, στην ίδια ομιλία του είχε τονίσει πως «ήταν ο Πλάτων που είπε πως η ανθρώπινη συμπεριφορά προέρχεται από τρεις κύριες πηγές – την επιθυμία, το συναίσθημα και τη γνώση. Ο Παναγιότατος έχει εντρυφήσει στην επιθυμία –την επιθυμία για αλλαγή– και έχει επιστρατεύσει το συναίσθημα στην υπηρεσία ενός καλύτερου αύριο. Παναγιότατε, έχετε χρησιμοποιήσει τη γνώση ως ένα ισχυρό εργαλείο εναντίον της άγνοιας και της μη ανοχής. Και ακριβώς γι’ αυτό έχετε αρχίσει να αλλάζετε την ανθρώπινη συμπεριφορά προς το καλύτερο, όπου κι αν πηγαίνετε».

Λίγα χρόνια μετά, στις 3 Δεκεμβρίου του 2011, ο Τζο Μπάιντεν, πάλι ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, επισκέφθηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Τότε είχαν εντυπωσιαστεί όλοι, καθώς έμεινε στο Φανάρι για 2,5 ώρες. Συνομίλησε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, άκουσε όλα τα ζητήματα και ξεναγήθηκε σε όλους τους χώρους.

Τόσο η επίσκεψη Πομπέο στο Φανάρι όσο και οι στενές σχέσεις του κ. Μπάιντεν με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο θεωρούνται σημαντικές ενδείξεις του μεγάλου ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για το Οικουμενικό Πατριαρχείο.