Εγρήγορση αλλά όχι ανησυχία για πρόκληση σεισμών είναι το συμπέρασμα της σημερινής ημερίδας του ΙΓΜΕ που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Βόλου, κατά την οποία παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του έργου με τίτλο «ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ, ΓΕΩΘΕΜΑΤΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ (1:5.000) ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΒΟΛΟΥ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ (ΑΣΤΒΟ) .

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου και σε διάρκεια περίπου 27 μηνών συγκεντρώθηκαν οι γεωθεματικές πληροφορίες, που περιλαμβάνουν γεωλογικά, υδρογεωλογικά, τεχνικογεωλογικά, γεωχημικά και γεωφυσικά στοιχεία για την αστική και περιαστική περιοχή του Βόλου Μαγνησίας, συμπεριλαμβανομένης και της βιομηχανικής περιοχή του. Οι γεωπληροφορίες αυτές επεξεργάστηκαν, ερμηνεύτηκαν, κωδικοποιήθηκαν και καταχωρήθηκαν σε βάσεις δεδομένων με τη χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (G.I.S).

Οι γεωθεματικές εργασίες, δηλαδή οι γεωλογικές, γεωτεχνικές, γεωφυσικές, γεωχημικές, υδρογεωλογικές και υποθαλάσσιες στην εγγύτερη της πόλεως θαλάσσια περιοχή έρευνες που εκτελέστηκαν, καθώς και οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν, είναι αλληλένδετες και έχουν ως στόχο την πλήρη διερεύνηση και τεκμηρίωση της εδαφικής και υπεδαφικής μάζας, τόσο της επιφανειακής, όσο και αυτής που υπόκειται των δομημένων και περί αυτών περιοχών και επηρεάζεται από τα ήδη κατασκευασμένα έργα.

Έτσι, οι γεωθεματικοί χάρτες που παρήχθησαν αποτελούν τη βάση για το σχεδιασμό και την υλοποίηση μελλοντικών αναπτυξιακών προγραμμάτων και συνιστούν ένα βασικό εργαλείο για την ορθολογική διαχείριση και επίλυση τεχνικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων και γενικά προβλημάτων γεωεπικινδυνότητας.

Ο διευθυντής γεωφυσικής στο ΙΓΜΕ Πέτρος Κάρμης είπε πως τα συμπεράσματα είναι πολυσχιδή και έχουν να κάνουν με τις διαφορετικές ειδικότητες που απασχολήθηκαν στο έργο και πρόσθεσε: «Εμείς ασχοληθήκαμε κυρίως με την τεκτονική της περιοχής και με τη μελέτη της σεισμικότητας στην περιοχή του ΒΌΛΟΥ. Είχαμε βάλει ένα δίκτυο σεισμογράφων που κατέγραψε τη σεισμικότητα της περιοχής επί ένα εξάμηνο, παρατηρήσαμε μία αυξημένη σεισμικότητα η οποία όμως δεν είχε να κάνει με τον κύριο ιστό του Βόλου αλλά ήταν πολύ κοντά στην περιοχή του Βελεστίνου.
Διαπιστώσαμε κάποιες περιοχές που ενδεχομένων να δώσουν σεισμό μελλοντικό και τεκτονικές γραμμές οι οποίες ενδεχομένως θα είναι επικίνδυνες για την περιοχή του Βόλου. Δεν είδαμε κάποιο πρόβλημα άμεσο και να κινδυνεύει η περιοχή του Βόλου αλλά έχουμε πάρει πληροφορίες για νευραλγικά σημεία και περιοχές της πόλης τα οποία ενδεχομένως θα κινδυνεύσουν σε περίπτωση ενός κάποιου σεισμικού φαινομένου».

Επίσης ο κ. Κάρμης εξήγησε ότι διαχρονικά οι σεισμικές ζώνες είναι το ρήγμα της Ν. Αγχιάλου και το ρήγμα του Ρηγαίου που ξεκινά από το Βελεστίνο και συμπλήρωσε: « Το μέγεθος που εξετάσαμε εμείς ήταν ο σεισμός 4,1 Ρίχτερ που έγινε το Δεκέμβριο του 2014. Αυτό δεν είναι σοβαρό για να κινδυνεύσει μια πόλη είναι όμως ένα γεγονός που πρέπει να μας κρατά σε εγρήγορση.

Εμείς δεν έχουμε πληροφορίες για όλο τον οικοδομικό ιστό. Έχουμε μελετήσει 10 συγκεκριμένα περιοχές όπου είναι το Νοσοκομείο και το δημαρχείο. Έχουμε δημιουργήσει μία βάση δεδομένων που θα βοηθήσει πολιτικούς μηχανικούς να υπολογίζουν τις σεισμικές αποκρίσεις τα φάσματα της επιτάχυνσης. Γενικότερα η παράκτια ζώνη έχει έναν κάποιο κίνδυνο από ρευστοποίηση για σεισμούς μεγέθους 7 ρίχτερ για το ρήγμα από την Αγχίαλο και 5,4 για το ρήγμα από το Βελεστίνο.

Οι μηχανικοί είναι αυτοί που μπορούν να υπολογίσουν την σεισμική συμπεριφορά του κάθε κτιρίου. Δεν ανησυχούμε αλλά βρισκόμαστε σε εγρήγορση.»

Για τα πλυμμυρικά φαινόμενα

Από την πλευρά της η γεωλόγος M.Sc Βασιλική Μπαρσάκη αναφέρθηκε στα πλημμυρικά φαινόμενα λέγοντας: « Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε το φαινόμενο των πλημμυρικών συμβάντων στην περιοχή μελετώντας τα ακραία καιρικά φαινόμενα που τις προκαλούν και εφαρμόζοντας μία μέθοδο στον υπολογιστή, με το σύστημα GIS, τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών ούτως ώστε να παράγουμε ένα χάρτη πλημμυρικής επικινδυνότητας. Αυτός ο χάρτης μας δείχνει τα σημεία που έχουμε πολύ υψηλό κίνδυνο να εκδηλωθούν καταστροφές από πλημμύρες».

Σύμφωνα με την κα Μπαρσάκη η περιοχή μελέτης είναι η ευρύτερη υδρογεωολογική λεκάνη της περιοχής του Βόλου όπως ορίζεται από τη διεύθυνση υδρογεωολογίας. Τα σημεία που παρουσιάζουν την έντονη πλημμυρική επικινδυνότητα είναι τα δέλτα που εκβάλλουν οι χείμαρροι, όπως ο Σεσκουλιώτης, ο Κραυσίνδωνας, ο Ξηριάς, ο Άναυρος, εκεί που όμως έχουν γίνει έργα διευθέτησης του χειμάρρου και δεν παρουσιάζει προβλήματα.

Τέλος υπάρχει το ρέμα Καρουτά της Αγριάς όπου εκεί υπάρχουν προβλήματα και μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί καμία μέριμνα, αλλά είναι και κάποια σημεία που συμβάλλουν όπως ρέματα που μεταφέρουν μεγάλο όγκο νερού. «Αυτά φαίνονται στο χάρτη.

Ένα σημείο είναι στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής, αλλά και στην περιοχή της Νεάπολης, όπου υπάρχει σημαντικό πρόβλημα. Το ότι έχουν διευθετηθεί τα ποτάμια δεν σημαίνει ότι όταν θα κατέβει μεγάλος όγκος νερού σε ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο, ότι δεν θα υπερχειλίσει και ότι δεν θα καλύψει τις όχθες του. Πρέπει να γίνουν σωστά μελετημένα έργα για να μην υπάρχουν προβλήματα. Ο χάρτης αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη των φυσικών καταστροφών από τις πλημμύρες» ανέφερε η γεωλόγος.

Στην περιοχή του Βόλου έργα έχουν γίνει και στον Κραυσίνδωνα, αλλά εκεί που δεν έχει γίνει κανένα έργο είναι το ρεύμα Καρουτά στην Αγριά και πρέπει να γίνει μελέτη. «Η περιοχή πλήττεται συχνά από ακραία καιρικά φαινόμενα και είναι δύσκολα τα πράγματα. Δύσκολο επίσης ήταν να βρούμε δεδομένα.

Ειδικά όσον αφορά τις χρονοσειρές των ημερήσιων υψών βροχόπτωσης. Μπόρεσα να συγκεντρώσω μόνο από τους μετεωρολογικούς σταθμούς της ΕΜΥ που τα στοιχεία είναι ελλιπή, ειδικά αν πάμε σε βάθος χρόνου, γιατί αυτές οι έρευνες πρέπει να συμπεριλάβουν στοιχεία των τελευταίων τριάντα χρόνων» σημείωσε η κα Μπαρσάκη.

Για το ραδόνιο

Ο γεωλόγος Α. Κούκουλης μίλησε για το ραδόνιο κι όπως είπε στο πλαίσιο του έργου καταγράφηκαν τα ποσοστά ραδονίου αλλά και οι ακτινοβολίες που εκπέμπονται από όλα τα ραδιοενεργά στοιχεία, αυτά που συνδέονται με τους γεωλογικούς τοπικούς σχηματισμούς όσο και με τα βαθυγενή που είναι το ραδόνιο και το θορόνιο, δύο ευγενή αέρια μέταλλα τα οποία προέρχονται από βαθείς ορίζοντες και τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με τους τοπικούς σχηματισμούς του Βόλου.

Ο ίδιος εξήγησε λέγοντας «Οι δικές μας μετρήσεις έγιναν πάνω σε πλέγμα κυψελίδα 500 μέτρων και οι οποίες δίνουν μια εμπεριστατωμένη εικόνα της κατανομής των στοιχείων αυτών. Σε κάθε θέση μέτρησης έχουν γίνει εννέα μετρήσεις διαφόρων μονάδων ραδιενέργειας για πέντε διαφορετικά μεγέθη ραδιενέργειας.

Από όλη αυτή την καταγραφή έχουν δημιουργηθεί σχηματισμοί και δομές που μας δείχνουν την κατανομή τόσο των επιφανειακών καταγραφών αλλά και αυτών που είναι στο βάθος. Στο Βόλο έχουμε να κάνουμε με φτωχά σε ραδιενέργεια πετρώματα, τόσο χαμηλής ακτινοβολίας που είναι πρωτόγνωρο. Επίσης δεν έχουν δημιουργηθεί εκείνες οι προϋποθέσεις της μετακίνησης, δηλαδή της διευκόλυνσης των πετρωμάτων να δώσουν ένα εύκολα μετακινούμενο ποσοστό ραδιενεργών στοιχείων».

Σύμφωνα με τον κ. Κούκουλη, ένα άλλο στοιχείο που συμβάλλει να μην έχουμε καθόλου ραδιενέργεια στο Βόλο είναι ότι η ανθρώπινη επιβάρυνση δεν έχει συμβάλλει σε αυτό. Όμως σε αντίθεση εκείνα τα ραδιενεργά στοιχεία που σχετίζονται με τους βαθείς ορίζοντες, το ραδόνιο και το θορόνιο δείχνουν υψηλές τιμές. Αυτό σημαίνει ότι τα αέρια αυτά που έχουν μικρή περίοδο ζωής-ραδόνιο τέσσερις μέρες και θορόνιο κάτι λεπτά-κι όμως με τις διόδους που βρίσκουν δια μέσου των πετρωμάτων από βαθιές ορίζοντες φθάνουν μέχρι και μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.

Εμείς λοιπόν μετράμε τι συμβαίνει στα πενήντα εκατοστά κάτω από το έδαφος. Αυτές οι συγκεντρώσεις και οι κατανομές τις συσχετίζουμε με την περατότητα του εδάφους, πόσο είναι τεμαχισμένο, κατακερματισμένο που σημαίνει ότι έχει υποστεί τεκτονική καταπόνηση. Άρα λοιπόν οι δομές κατανομής του ραδονίου τις συνδέουμε με τις τεκτονικές δομές οι οποίες είτε είναι καταγεγραμμένες από συναδέλφους της τεκτονικής γεωλογίας, ή εάν δεν είναι, υποδεικνύουμε ότι εδώ υπάρχει μια δομή».

Ο ίδιος είπε τέλος ότι έχουμε πολλές καταγραφές όπου το ραδόνιο οδηγεί σε τέτοιες τεκτονικές ζώνες που δεν έχουμε χαρτογραφήσει. Άρα η μελέτη της καταγραφής του ραδονίου έχει συμβάλλει εκτός των άλλων και στην ποσοτικοποίηση της τεκτονικής που έχει υποστεί η ευρύτερη περιοχή του Βόλου. Επίσης συμβάλλουμε και στην κατανόηση ενεργών ρηγμάτων ή δομών που συμβάλλουν πάνω σε αυτούς τους σχηματισμούς.