Ανησυχητικά είναι τα αποτελέσματα της ανάλυσης δειγμάτων από τον πυθμένα του λιμανιού της Σύρου. Οι τιμές δέκα βαρέων μετάλλων όχι μόνο ξεπερνούν τις φυσιολογικές, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι έως και πέντε φορές μεγαλύτερες.

Περιβαλλοντική οργάνωση, που πραγματοποίησε τη δειγματοληψία, έστειλε τα αποτελέσματα των αναλύσεων στο υπουργείο Περιβάλλοντος ζητώντας την παρέμβασή του, ωστόσο το βασικότερο ζήτημα είναι να προσδιοριστεί η πηγή της ιδιαίτερα σοβαρής για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία ρύπανσης και να οριστούν μέτρα απορρύπανσης.

Η οργάνωση Aegean Rebreath αποτελείται από εθελοντές δύτες… και φίλους και από το 2017 ασχολείται με την απομάκρυνση απορριμμάτων από τον πυθμένα της θάλασσας και προγράμματα εκπαίδευσης και έρευνας. Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει 38 καθαρισμούς, ενώ έχει ιδρύσει σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων στην Πάρο, στην Αντίπαρο και στον Πόρο. «Τον  Σεπτέμβριο του 2019 ταξιδέψαμε στη Σύρο κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ AnimaSyros, στο οποίο παρουσιάστηκε μια ταινία animation που δημιουργήσαμε με θέμα τα μικροπλαστικά στη θάλασσα. Παράλληλα, πραγματοποιήσαμε συμβολικά μια δράση καθαρισμού βυθού στο Καρνάγιο και πήραμε δείγματα ιζήματος από την επιφάνεια του πυθμένα», εξηγεί ο επικεφαλής της οργάνωσης, Γιώργος Σαρελάκος. «Κατόπιν στείλαμε τα δείγματα στα εργαστήρια του ΕΛΚΕΘΕ, με το οποίο συνεργαζόμαστε, ώστε να τα αναλύσουν».

Τα αποτελέσματα των αναλύσεων ήταν ιδιαιτέρως ανησυχητικά. Σε μία σειρά από βαρέα μέταλλα οι τιμές ξεπερνούσαν κατά πολύ τις φυσιολογικές: για παράδειγμα, η περιεκτικότητα του δείγματος σε χρώμιο ήταν 189 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), όταν η μέση τιμή ενός ιζήματος είναι 72 ppm.

Αντίστοιχα, η περιεκτικότητα του δείγματος σε χαλκό ήταν 181 ppm με τη μέση τιμή στα 33 ppm, σε ψευδάργυρο 228 ppm με μέση τιμή τα 95 ppm, σε μόλυβδο 135 ppm με μέση τιμή τα 19 ppm, σε κάδμιο 0,523 ppm με μέση τιμή τα 0,17 ppm. «Τα αποτελέσματα των αναλύσεων ήταν πολύ υψηλότερα από τα όρια που αναφέρονται στην επιστημονική βιβλιογραφία και στην εθνική νομοθεσία για τη θαλάσσια στρατηγική. Επομένως, θεωρήσαμε υποχρέωσή μας να ενημερώσουμε το υπουργείο Περιβάλλοντος, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Δήμο Σύρου», καταλήγει ο κ. Σαρελάκος.

Ερωτήματα

Μετά την εξέλιξη αυτή, τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά: για παράδειγμα, αν οι τιμές αυτές μπορεί να οφείλονται στη φυσιολογική δραστηριότητα ενός λιμανιού ή είναι κάποια άλλη, «βαριά» δραστηριότητα στο νησί, με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στη δεύτερη περίπτωση, η υπόθεση γίνεται πιο πολύπλοκη καθώς τα απόβλητα με υψηλή περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα δύσκολα θα επιτρεπόταν από την πολιτεία να απορριφθούν στη θάλασσα. Αν τα απόβλητα έχουν απορριφθεί χωρίς άδεια, τότε με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», θα πρέπει να κινηθεί η διαδικασία απορρύπανσης του βυθού με το κόστος να μεταβιβάζεται στον υπαίτιο, που προφανώς δεν είναι ο Δήμος Σύρου.