Τη διάψευση των μέχρι πρότινος εκτιμήσεών της ότι τα φορολογικά έσοδα θα ανέκαμπταν από τη βουτιά του Ιουλίου, παραδέχεται η κυβέρνηση στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018, προσγειώνοντας την πρόβλεψή της για τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού σε επίπεδα χαμηλότερα κατά 1,860 δισ. ευρώ για φέτος και κατά 580 εκατ. ευρώ για το 2018, σε σύγκριση με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.

Ο προϋπολογισμός διασώζεται κυρίως χάρη στα ασφαλιστικά ταμεία, όπου η αστοχία –στην αντίθετη κατεύθυνση– υπήρξε εξίσου μεγάλη. Οι δαπάνες για συντάξεις προβλέπονται πλέον πολύ χαμηλότερες και τα έσοδα ασφαλιστικών εισφορών σημαντικά αυξημένα, με αποτέλεσμα το ταμειακό έλλειμμά τους το 2017 να εμφανίζεται μειωμένο κατά 1,447 δισ. ευρώ το 2017 και κατά 1,362 δισ. ευρώ το 2018 σε σύγκριση με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.

Ετσι, το προσχέδιο του προϋπολογισμού, που κατέθεσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, σημειώνοντας ότι πρόκειται για το «τελευταίο των προγραμμάτων», όχι απλώς πετυχαίνει, αλλά και ξεπερνά τους στόχους. Για το 2017 προβλέπεται πλέον ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει το 2,21% του ΑΕΠ, έναντι στόχου του μνημονίου για 1,75%, ενώ για το 2018 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 3,57%, έναντι στόχου του μνημονίου για 3,5%. Μάλιστα, για το 2018 προβλέπεται πλεόνασμα (0,6% του ΑΕΠ) και στο ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης.

Οι αποκλίσεις, πάντως, δημιουργούν ερωτήματα για την έκβαση της αξιολόγησης, καθώς είναι πιθανό οι δανειστές να εγείρουν θέμα αβεβαιότητας και νέων μέτρων. Σε αυτή την κατεύθυνση έχει άλλωστε ήδη προϊδεάσει το ΔΝΤ. Ο προϋπολογισμός αποτελεί ισχυρή ένδειξη της εξάντλησης της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών και της επιβολής των φορολογικών βαρών σε όλο και μικρότερη ομάδα φορολογουμένων. Σημειωτέον ότι το 2017 επεβλήθησαν πρόσθετα φορολογικά μέτρα 2,5 δισ. ευρώ, ενώ το 2018 υπάρχει και πάλι μια «ουρά» ψηφισθέντων φορολογικών μέτρων, που αναμένεται να αποδώσουν έσοδα 500 εκατ. ευρώ. Μαζί με τις περικοπές δαπανών (συντάξεις, ενιαίο μισθολόγιο,οικογενειακά επιδόματα, κατάργηση ΕΚΑΣ) και τις πρόσθετες επιβαρύνσεις ασφαλιστικών εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τα μέτρα του προϋπολογισμού του 2018 φτάνουν το 1,86 δισ. ευρώ.

Το προσχέδιο βασίζεται εξάλλου σε πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 1,8% φέτος και 2,4% το 2018. Η απασχόληση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,6% φέτος και 1,7% το 2018 και η ανεργία να μειωθεί στο 20,2% φέτος (από 21,7% το 2016) και στο 19% το 2018, υποχωρώντας για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του 2011 κάτω από το όριο του 20%.

Το υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζει, ακόμη, πως η επαλήθευση του σεναρίου του για το 2018 θα εξαρτηθεί από την ομαλή εφαρμογή του προγράμματος, την επιστροφή της χώρας στις αγορές, την εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και επικράτηση ομαλών συνθηκών στο διεθνές περιβάλλον.