Διατήρηση της πτωτικής πορείας των τιμών ακινήτων, τόσο στην αγορά κατοικίας, όσο και στα επαγγελματικά ακίνητα (γραφεία, εμπορικά καταστήματα, αποθήκες, ξενοδοχεία κτλ.), προβλέπει και για το 2016 η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, η επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών και η έλλειψη ρευστότητας, η υψηλή ανεργία, η υψηλή φορολογική επιβάρυνση και η αστάθεια του φορολογικού πλαισίου για τα ακίνητα, εξακολουθούν να υφίστανται και να λειτουργούν αποτρεπτικά για την επιστροφή της αγοράς ακινήτων σε τροχιά ανάκαμψης.

Τι επηρεάζει

Παράλληλα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, μια σειρά παραγόντων εξακολουθεί να επηρεάζει δυσμενώς την πορεία της αγοράς, καθώς η σταθεροποίηση των τιμών των ακινήτων εξαρτάται από τον περιορισμό της αβεβαιότητας και την ενίσχυση των προοπτικών ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και από τη βελτίωση των προσδοκιών των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, τη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα, τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και τη διαμόρφωση ενός σταθερού πολεοδομικού και φορολογικού θεσμικού πλαισίου.

Ωστόσο η Τράπεζα της Ελλάδος διακρίνει και κάποια θετικά στοιχεία, καθώς η πρόσφατη μείωση των αντικειμενικών αξιών αναμένεται να συμβάλει στην ανάκαμψη της αγοράς. Θετικό ρόλο στη βελτίωση των συνθηκών στην κτηματαγορά μπορεί επίσης να διαδραματίσει και η επιτάχυνση των διαδικασιών αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, κυρίως μέσω της αναστροφής του αρνητικού επενδυτικού κλίματος και της ανάκτησης της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της εγχώριας αγοράς ακινήτων.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον η οικονομία σταθεροποιηθεί φέτος, είναι πολύ πιθανό η πτώση των τιμών των ακινήτων να είναι χαμηλότερη έναντι του 2015. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους και παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν στην οικονομία της χώρας, οι τιμές υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 5,1%, έναντι πτώσης 7,5% το 2014 και 10,9% το 2013. Ωστόσο ο αριθμός των συναλλαγών παρέμεινε εξαιρετικά περιορισμένος, δείγμα της έλλειψης αγοραστικού ενδιαφέροντος και βέβαια της πλήρους έλλειψης πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση, ιδίως από τα μέσα του έτους και μετά. Ως εκ τούτου, οι πρώτες ενδείξεις σταθεροποίησης της αγοράς ακινήτων που καταγράφηκαν από τα μέσα του 2014 και σχεδόν έως το πρώτο τρίμηνο του 2015, δεν είχαν συνέχεια.

Τα διαμερίσματα

Πλέον, από την αρχή της υφιστάμενης κρίσης στο τέλος του 2008 και μέχρι το τέλος του 2015, η συνολική πτώση των τιμών των διαμερισμάτων αγγίζει το 41,2%. Τις μεγαλύτερες απώλειες έχουν καταγράψει τα παλιότερα ακίνητα, όπως επίσης κι εκείνα που βρίσκονται στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ειδικότερα, η πτώση των παλιών διαμερισμάτων άγγιξε το 42,2%, έναντι μείωσης 39,6% για τα νεόδμητα διαμερίσματα (ηλικίας έως πέντε ετών). Αντίστοιχα, η πτώση στη Θεσσαλονίκη άγγιξε το 45,4% και στην Αθήνα το 43,4%, τη στιγμή που στις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 39,2% και στις υπόλοιπες περιοχές (κυρίως τουριστικού χαρακτήρα) η υποχώρηση των τιμών από το 2008 μέχρι σήμερα αγγίζει το 36,9%.