ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΣ

Στην Ελλάδα καταφέραμε να ψηφιοποιήσουμε τη γραφειοκρατία. Δεν καταφέραμε όμως να την απλοποιήσουμε και κυρίως να την κάνουμε λιγότερο δαπανηρή.

Κρυμμένοι έμμεσοι φόροι, που υπολογίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, επιβαρύνουν την οικονομική αλλά και την προσωπική δραστηριότητα. Έχουν τη μορφή των παραβόλων, που ναι μεν με την υπηρεσία e-Παράβολο μπορούν να εκδοθούν από το Διαδίκτυο, πλην όμως παραμένουν ούτε λίγο ούτε πολύ περισσότερα από 3.700. Τα έσοδα του Δημοσίου από τα κάθε λογής παράβολα (κωδικός 3740) ξεπερνούν τα 240 εκατ. ετησίως, χωρίς βέβαια να συμπεριλαμβάνονται τα δεκάδες άλλα τέλη και ειδικοί φόροι που ανεβάζουν το άθροισμα σε δισεκατομμύρια ευρώ, εξηγούν στην «Κ» οικονομολόγοι που έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα.

Μόνον για την αγροτική παραγωγή και τυποποίηση υπάρχουν 250 κωδικοί, που συχνά απαιτούν από 500 έως και 1.000 ευρώ από τους ενδιαφερομένους. Για παράδειγμα, απαιτείται παράβολο αξίας 586,94 ευρώ για την Επανεξέταση/Επικαιροποίηση/Ανανέωση Εγγραφής στα σχετικά μητρώα όσων θέλουν να εμπορεύονται λιπάσματα και παράβολο 540 ευρώ για όσους βαμβακοπαραγωγούς πρέπει να εγγραφούν στον εθνικό κατάλογο παραδοσιακών ποικιλιών. Υπάρχει και παράβολο 420 ευρώ για την υποβολή ένστασης κατά της απόρριψης εγγραφής και άλλο για τη χορήγηση πιστοποιητικού γνώσεως ορθολογικής χρήσης φυτοφαρμάκων.

Για όσους νομίζουν πως αυτά αποτελούν αποσπασματικές περιπτώσεις, αξίζει να αναφερθεί πως εισπράττονται τέλη υπό τη μορφή παραβόλων για συμμετοχή σε διαδικασίες διορισμού ή πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ αλλά και για την υποβολή ενστάσεων κατά αυτών των διαδικασιών. Υπάρχει τέλος δημοσίευσης ισολογισμού σε ΦΕΚ ύψους 544 ευρώ ή 289 ευρώ για άλλες δημοσιεύσεις. Η Γενική Γραμματεία Ενέργειας εισπράττει τέλος 600 ευρώ (παράβολο με κωδικό 2199) για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης εξοπλισμού του ν. 3982/2011 και 1.200 ευρώ για άδεια εγκατάστασης μηχανολογικού εξοπλισμού ύστερα από διακοπή λειτουργίας (κωδικός 2221). Η έγκριση, θεώρηση ή τροποποίηση μίσθωσης μεταλλευτικών δικαιωμάτων του Δημοσίου με απευθείας σύμβαση χρειάζεται και παράβολο 10.000 ευρώ. Παράβολο της τάξης των 70-80 ευρώ πρέπει να καταβάλουν και οι πρόσφυγες που έχουν χάσει ή θέλουν να ανανεώσουν ταξιδιωτικό έγγραφο της υπηρεσίας ασύλου.

Τα παράδοξα, κατά κάποιους, δεν σταματούν βέβαια εδώ. Λίγοι ας πούμε γνωρίζουν πως το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αξιώνει τέλος 40 ευρώ για την αίτηση και 460 ευρώ για την έγκριση –ανά έτος– άδειας σύνδεσης συστήματος συναγερμού.

Δεκάδες και ενίοτε εκατοντάδες διαφορετικά παράβολα χρειάζονται ενέργειες σε υπουργεία όπως τα Ναυτιλίας, Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη, Εσωτερικών, Εμπορίου, Υποδομών και Μεταφορών, Εξωτερικών κ.λπ. Το ίδιο και υπηρεσίες όπως ο ΕΟΦ, η ΕΜΥ, το ΑΣΕΠ, η ΥΠΑ, ρυθμιστικές και ανεξάρτητες αρχές.

Παράβολα για τη χορήγηση και ανανέωση αδειών διαμονής αλλοδαπών που χορηγούνται μόνο από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις, παράβολα επίδειξης γραπτών δοκιμίων Πανελληνίων Εξετάσεων, παράβολα για την πολιτογράφηση αλλοδαπών και ομογενών κατόχων Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενών, παράβολα υπέρ Πράσινου Ταμείου εγγραφής των ενεργειακών επιθεωρητών στα οικεία μητρώα, παράβολα αιτήσεων ρύθμισης αυθαιρέτων κατασκευών ή αλλαγών χρήσης ακινήτων – και ο παραλογισμός συνεχίζεται.

Εκατοντάδες επιμέρους κωδικοί παραβόλων δεν έχουν σταθερή τιμή αλλά μεταβλητή και προσδιορίζονται ως ποσοστό επί της αξίας της συναλλαγής ή πράξης για την οποία είναι απαραίτητοι. Πολύ περισσότερα παράβολα είναι μηδαμινής αξίας ενός ή δύο ευρώ, αλλά παρά ταύτα απαιτούν την έκδοσή τους και την υποβολή τους, προσθέτοντας ταλαιπωρία στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων.

Παλαιότερα βέβαια η έκδοση των παραβόλων ήταν μια πολύ πιο χρονοβόρος διαδικασία, αλλά εξίσου δαπανηρή. Μόνο που ήταν δύσκολο να ελεγχθούν τα ταμεία, αναφέρουν με νόημα βετεράνοι υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών. Επειδή λοιπόν σε αυτή τη χώρα, από τα μνημόνια και μετά, όταν το Δημόσιο επιδιώκει να εισπράξει χρησιμοποιεί την τεχνολογία, προχώρησε το ηλεκτρονικό σύστημα που έβαλε τέλος στους ανέλεγκτους λογαριασμούς διαφόρων υπηρεσιών. Δεν έγινε όμως τίποτα για να περιοριστεί η οικονομική επιβάρυνση των πολιτών και των επιχειρήσεων, αν και τουλάχιστον μειώθηκαν οι ουρές έξω από τα γκισέ των δημόσιων οικονομικών υπηρεσιών, που παλαιότερα εξέδιδαν το σύνολο σχεδόν των παραβόλων.

Η υπηρεσία του ηλεκτρονικού παραβόλου του υπουργείου Οικονομικών και η δυνατότητα άμεσης (on-line) πληρωμής έχουν ξεκινήσει πριν από τρία χρόνια και συγκεκριμένα από τις 5 Νοεμβρίου του 2014. Χαρακτηρίστηκε «μια μικρή επανάσταση» –και ίσως για τα ελληνικά δεδομένα να είναι– αλλά παραμένει μια διόλου ευκαταφρόνητη επιπλέον επιβάρυνση για πολίτες και επιχειρήσεις και μάλιστα για ένα πραγματικά απίστευτο πλήθος δράσεων και ενεργειών στις οποίες παρεμβαίνει το κράτος.

Στην ουσία αποτελεί μνημείο γραφειοκρατίας αλλά και των μεθόδων που διαχρονικά έχει βρει το Δημόσιο για να εισπράττει περισσότερα για τις υπηρεσίες που θεωρητικά τουλάχιστον είναι υποχρεωμένο να παρέχει. Οσοι αμφιβάλλουν για τα παραπάνω ή θέλουν να μάθουν περισσότερα για τον κυκεώνα των παραβόλων του Δημοσίου δεν έχουν παρά να επισκεφθούν τις ηλεκτρονικές σελίδες του eparavolo και να κατεβάσουν το αρχείο από τον σύνδεσμο «Αναλυτική περιγραφή ηλεκτρονικών παραβόλων σε μορφή xls» στην κεφαλίδα της ιστοσελίδας.

Τα χιλιάδες αυτά παράβολα έρχονται να προστεθούν σε πολλά ακόμα άλλα τέλη και ειδικούς φόρους –όπως ο ΕΝΦΙΑ, ιδιαίτερα γνωστός και απεχθής πλέον λόγω του ύψους του– που αθροιστικά επιβαρύνουν με δισεκατομμύρια ευρώ τους Ελληνες και τις επιχειρήσεις, την ώρα που ήδη ο φόρος εισοδήματος και οι ασφαλιστικές εισφορές απορροφούν από τους πολίτες περισσότερο από το 50% του εισοδήματός τους. Πέραν των μεγάλων έμμεσων φόρων όπως ο ΦΠΑ, που πληρώνονται με το υπόλοιπο εισόδημα των φορολογουμένων, η επιβολή επιπλέον τελών σχεδόν σε κάθε είδους δραστηριότητα παραμένει αθέατη αιμορραγία…