Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία του πρώτου προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη και την επένδυση 9,2 δισ. ευρώ για την προσαρμογή του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για το διάστημα 2021-2027 στις εντεινόμενες ψηφιακές προκλήσεις.

Με τη στρατηγική για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, δημιουργήσαμε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο κατάλληλο για την ψηφιακή εποχή. Το πλαίσιο αυτό πρέπει να συνδυαστεί με εξίσου φιλόδοξη χρηματοδότηση και με επενδύσεις στο πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη προκειμένου να αυξηθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν οι στρατηγικές ψηφιακές ικανότητες της Ευρώπης. Αυτές οι καίριας σημασίας ικανότητες αφορούν την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, την τεχνητή νοημοσύνη, την κυβερνοασφάλεια και τις προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες και εξασφαλίζουν την ευρεία χρήση και προσβασιμότητά τους σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τον δημόσιο τομέα.

Ο Άντρους Άνσιπ, αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδιος για την ψηφιακή ενιαία αγορά, δήλωσε τα εξής: «Η Ψηφιακή Ενιαία Αγορά παρέχει ένα νομικό πλαίσιο που επιτρέπει στα άτομα και στις επιχειρήσεις να αντλήσουν τα μέγιστα οφέλη από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Στόχος μας είναι να καταστήσουμε τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατάλληλο για τις μελλοντικές προκλήσεις: ο ψηφιακός μετασχηματισμός λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις προτάσεις, από τις μεταφορές και την ενέργεια ως τη γεωργία, την υγεία και τον πολιτισμό. Στην ίδια λογική, σήμερα προτείνουμε την αύξηση των επενδύσεων στην τεχνητή νοημοσύνη, τους υπερυπολογιστές, την κυβερνοασφάλεια, τις δεξιότητες και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Πρόκειται για τομείς που έχουν αναγνωριστεί από τους ηγέτες της ΕΕ ως κρίσιμης σημασίας για τη μελλοντική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

Η Μαρίγια Γκαμπριέλ, επίτροπος Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας, δήλωσε τα εξής: «Η δημιουργία του πρώτου πανευρωπαϊκού ψηφιακού προγράμματος αποτελεί σημαντικό βήμα για την εδραίωση της Ευρώπης ως παγκόσμιας πρωτοπόρου στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Θα επενδύσουμε σε στρατηγικές ψηφιακές ικανότητες καίριας σημασίας όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η υπολογιστική υψηλών επιδόσεων και η κυβερνοασφάλεια και, όπως ισχύει για όλες τις ψηφιακές μας πρωτοβουλίες, στο επίκεντρο και αυτού του προγράμματος θα τεθούν οι Ευρωπαίοι πολίτες. Ένας από τους βασικούς πυλώνες του προγράμματος είναι η επένδυση στους πολίτες μας προκειμένου να αποκτήσουν τις προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες που χρειάζονται για να έχουν πρόσβαση στις πλέον σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες και να τις χρησιμοποιούν.»

Η πρόταση της Επιτροπής επικεντρώνεται σε πέντε τομείς:

1. Υπερυπολογιστές: ποσό ύψους 2,7 δισ. ευρώ θα χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και την ενίσχυση των υπερυπολογιστών και της επεξεργασίας δεδομένων στην Ευρώπη, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη πολλών τομέων, από την υγεία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως την ασφάλεια των αυτοκινήτων και την κυβερνοασφάλεια. Η χρηματοδότηση αυτή θα καταστήσει δυνατή την αποτελεσματικότερη και ευρύτερη χρήση των υπερυπολογιστών τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στόχος του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη είναι να αναπτυχθεί μια παγκόσμιας κλάσης υποδομή υπερυπολογιστών και δεδομένων με υπολογιστική ικανότητα εξακλίμακας (ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια ή 10¹⁸ υπολογισμοί ανά δευτερόλεπτο) ως το 2022/2023 και με δυνατότητες μεταεξακλίμακας ως το 2026/2027, ώστε η ΕΕ να εφοδιαστεί με τη δική της ανεξάρτητη και ανταγωνιστική τεχνολογία, να επιτευχθεί αριστεία στις εφαρμογές και να διευρυνθεί η διαθεσιμότητα και η χρήση των υπερυπολογιστών. Οι σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες θα βασιστούν στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τους υπερυπολογιστές, η οποία θα βοηθήσει την ΕΕ να προοδεύσει σε διάφορους τομείς, από την υγεία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως την ασφάλεια των αυτοκινήτων και την κυβερνοασφάλεια.
2. Τεχνητή νοημοσύνη: ποσό ύψους 2,5 δισ. ευρώ πρόκειται να διατεθεί για τη διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία και την κοινωνία. Ο προϋπολογισμός αυτός αξιοποιεί την ευρωπαϊκή προσέγγιση για την τεχνητή νοημοσύνη που παρουσιάστηκε στις 25 Απριλίου 2018: σκοπός είναι η τόνωση των επενδύσεων ώστε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο η τεχνητή νοημοσύνη, λαμβανομένων ταυτόχρονα υπόψη των κοινωνικοοικονομικών αλλαγών που επιφέρει, και να διασφαλιστεί το κατάλληλο δεοντολογικό και νομικό πλαίσιο. Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη θα προσφέρει στις δημόσιες αρχές και στις επιχειρήσεις, ιδίως στις μικρότερες, καλύτερη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού τεχνητής νοημοσύνης που βρίσκονται στα κράτη μέλη, ενώ η αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη θα διασφαλίσει τη θέση της ΕΕ στην πρωτοπορία των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Η Επιτροπή προτείνει την ανάπτυξη προσβάσιμων σε όλους κοινών «ευρωπαϊκών βιβλιοθηκών» αλγορίθμων, χάρη στις οποίες ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας θα μπορούν να εντοπίζουν και να αποκτούν τις λύσεις που ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους. Ανοικτές πλατφόρμες και χώροι βιομηχανικών δεδομένων για την τεχνητή νοημοσύνη θα είναι διαθέσιμοι σε όλη την Ευρώπη, σε κόμβους ψηφιακής καινοτομίας που θα παρέχουν εγκαταστάσεις δοκιμών και γνώσεις στις μικρές επιχειρήσεις και στους τοπικούς φορείς καινοτομίας.
3. Kυβερνοασφάλεια και εμπιστοσύνη: ποσό ύψους 2 δισ. ευρώ θα επενδυθεί για την προάσπιση της ψηφιακής οικονομίας, της κοινωνίας και των δημοκρατιών της ΕΕ μέσω της ενίσχυσης της κυβερνοάμυνας και του ευρωπαϊκού κλάδου της κυβερνοασφάλειας, της χρηματοδότησης εξοπλισμού και υποδομών κυβερνοασφάλειας προηγμένης τεχνολογίας, και της στήριξης της ανάπτυξης των απαραίτητων δεξιοτήτων και γνώσεων. Η πρόταση βασίζεται στο ευρύ φάσμα των μέτρων για την κυβερνοασφάλεια που παρουσιάστηκαν τον Σεπτέμβριο του 2017, και στην πρώτη νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2018.
4. Ψηφιακές δεξιότητες: ποσό ύψους 700 εκατ. ευρώ θα επιτρέψει στο σημερινό και στο μελλοντικό εργατικό δυναμικό να αποκτά με ευκολία προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες μέσω μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων επιμορφωτικών προγραμμάτων και πρακτικών ασκήσεων στον χώρο εργασίας, ανεξαρτήτως κράτους μέλους διαμονής. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη», οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας θα πραγματοποιούν στοχευμένα προγράμματα χάρη στα οποία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι δημόσιες διοικήσεις θα μπορούν να εφοδιάζουν τους εργαζομένους τους με τις δεξιότητες που χρειάζονται για να αποκτήσουν πρόσβαση στις νέες ευκαιρίες που προσφέρουν οι υπερυπολογιστές, η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια.
5. Διασφάλιση ευρείας χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας: με χρηματοδότηση ύψους 1,3 δισ. ευρώ θα καταστεί δυνατός ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών και η διαλειτουργικότητά τους σε επίπεδο ΕΕ, και θα διευκολυνθεί η πρόσβαση όλων των επιχειρήσεων, και ιδίως των μικρομεσαίων, στην τεχνολογία και την τεχνογνωσία. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας θα λειτουργούν ως σημεία ενιαίας εξυπηρέτησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε τεχνολογική εμπειρογνωσία και πειραματικές εγκαταστάσεις, καθώς και συμβουλές για την καλύτερη αξιολόγηση της επιχειρηματικής σκοπιμότητας των έργων ψηφιακού μετασχηματισμού. Θα υποστηριχθεί η δημιουργία ενός δικτύου κόμβων ψηφιακής καινοτομίας ώστε να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή γεωγραφική κάλυψη όλης της Ευρώπης. Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας αποτελούν σήμερα ένα από τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής για την ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.

 Επόμενα βήματα

Προκειμένου οι πόροι της ΕΕ να αρχίσουν το συντομότερο δυνατό να παράγουν αποτελέσματα στην πράξη, είναι απαραίτητο να επιτευχθεί γρήγορα συμφωνία επί του συνολικού μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ και των τομεακών προτάσεων.

Δεδομένου του επείγοντος της κατάστασης και της κλίμακας των απαιτούμενων επενδύσεων, κρίνεται απαραίτητη η παρέμβαση της ΕΕ ώστε να υπάρξει από κοινού χρηματοδότηση και συντονισμός δράσεων σε μια κλίμακα ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που επιφέρει ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Έτσι θα εξασφαλισθεί ο πλήρης διαμοιρασμός των οφελών των νέων ψηφιακών τεχνολογιών.

Εάν δεν καλυφθεί γρήγορα το επενδυτικό κενό, υφίσταται κίνδυνος αποδυνάμωσης της ικανότητας καινοτομίας και της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.

Η επίτευξη συμφωνίας επί του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού μέσα στο 2019 θα συνέβαλλε στην απρόσκοπτη μετάβαση από τον τρέχοντα (2014-2020) μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό στον νέο, και θα εξασφάλιζε την προβλεψιμότητα της χρηματοδότησης προς όφελος όλων.

 Ιστορικό

Η Ψηφιακή Ευρώπη είναι ένα νέο πρόγραμμα που εντάσσεται στο κεφάλαιο «Ενιαία Αγορά, Καινοτομία και Ψηφιακή Οικονομία» του προτεινόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ. Το πρόγραμμα βασίζεται στη στρατηγική για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά που δρομολογήθηκε τον Μάιο του 2015 και σε ό,τι αυτή έχει επιτύχει κατά τα τελευταία έτη, έχοντας ως κύριο στόχο να διαμορφώσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων.

Η διάθεση πρόσθετων πόρων θα επιτρέψει στην ΕΕ να πραγματοποιήσει μεγαλύτερες επενδύσεις στην ψηφιακή οικονομία και κοινωνία. Σήμερα η Επιτροπή προτείνει επίσης την αύξηση του προϋπολογισμού για τα ψηφιακά έργα υποδομών στο πλαίσιο του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» στα 3 δισ. ευρώ. Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» επικεντρώνεται σε έργα που παρουσιάζουν την υψηλότερη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, και ιδίως στις διασυνοριακές συνδέσεις. Όσον αφορά τις ψηφιακές τεχνολογίες, ο μηχανισμός ως το 2025 θα εξασφαλίσει την πρόσβαση όλων των βασικών κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, όπως σχολείων, νοσοκομείων, συγκοινωνιακών κόμβων, κύριων παρόχων δημόσιων υπηρεσιών και επιχειρήσεων ψηφιακής έντασης σε ευρυζωνικές συνδέσεις μελλοντικού προσανατολισμού (βλ. χωριστό δελτίο Τύπου).

Πέραν του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη, η χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας στις ψηφιακές τεχνολογίες επόμενης γενιάς πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη. Τα δύο προγράμματα θα είναι συμπληρωματικά: ενώ ο Ορίζων Ευρώπη παρέχει ζωτικής σημασίας επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία, η Ψηφιακή Ευρώπη αξιοποιεί τα παραγόμενα αποτελέσματα για να δημιουργήσει τις απαραίτητες υποδομές και στηρίζει την ανάπτυξη και τη δημιουργία ικανοτήτων, που με τη σειρά τους θα παράσχουν στοιχεία χρήσιμα για τη μελλοντική έρευνα στην τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική, την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων και τα μαζικά δεδομένα.

 

Διαστημικό πρόγραμμα ύψους 16 δισ. ευρώ για την ενίσχυση του ηγετικού ρόλου της ΕΕ μετά το 2020

Στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, η Επιτροπή προτείνει τη διάθεση 16 δισ. ευρώ για να βοηθήσει την ΕΕ να διατηρήσει και μάλιστα να ενισχύσει περαιτέρω τον ηγετικό ρόλο της στον τομέα του διαστήματος.

Η διαστημική τεχνολογία και τα συναφή δεδομένα και υπηρεσίες έχουν γίνει πλέον απαραίτητα στοιχεία της καθημερινότητας των Ευρωπαίων και βοηθούν την Ευρώπη στην προώθηση των στρατηγικών συμφερόντων της. Χάρη σε σημαντικές επενδύσεις, η ΕΕ έχει σημαντικό προβάδισμα στις διαστημικές δραστηριότητες και η ευρωπαϊκή διαστημική βιομηχανία είναι μία από τις πλέον ανταγωνιστικές. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές νέες προκλήσεις και παράγοντες σε παγκόσμιο επίπεδο. Το νέο διαστημικό πρόγραμμα της ΕΕ θα αυξήσει τις επενδύσεις σε διαστημικές δραστηριότητες, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες ανάγκες και τεχνολογίες και ενισχύοντας την αυτόνομη πρόσβαση της Ευρώπης στο διάστημα.

Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε σχετικά: «Οι επενδύσεις της ΕΕ στο διάστημα έχουν ήδη αποφέρει αποτελέσματα παγκόσμιας εμβέλειας προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων της Ευρώπης. Πάνω από το 10% του ΑΕΠ της ΕΕ εξαρτάται ήδη από διαστημικές υπηρεσίες, και σημαντικές επενδύσεις της ΕΕ έχουν επιφέρει πρόοδο την οποία δεν θα μπορούσε να επιτύχει κανένα κράτος μέλος μόνο του. Πρέπει όμως να κάνουμε ακόμη περισσότερα. Τα διαστημικά δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν τις βιομηχανίες μας να παίξουν ηγετικό ρόλο όσον αφορά το διαδίκτυο των πραγμάτων και την αυτοματοποιημένη οδήγηση, καθώς και να συμβάλουν στην ακριβέστερη παρακολούθηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ώστε να γίνει ακόμη πιο αποτελεσματική η δράση μας για το κλίμα.»

Η επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα πρόσθεσε τα εξής: «Το διάστημα είναι σημαντικό για την Ευρώπη. «Η αξία των διαστημικών δραστηριοτήτων της ΕΕ για την κοινωνία, την οικονομία και την ασφάλειά μας είναι τεράστια. Ο χάρτης πορείας μας είναι σαφής: διατήρηση και αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών για τα προγράμματα Galileo και Copernicus, αύξηση της χρήσης των διαστημικών δεδομένων, ενίσχυση ενός νέου χώρου καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, και αύξηση της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών. Σήμερα μετουσιώνουμε τις φιλοδοξίες και το όραμά μας σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, ώστε η Ευρώπη να εξακολουθήσει να παίζει παγκοσμίως ηγετικό ρόλο στις διαστημικές δραστηριότητες και να είναι καλύτερα εξοπλισμένη ώστε να ανταποκρίνεται στις ριζικές αλλαγές που υφίσταται ο τομέας του διαστήματος.»

Η πρόταση της Επιτροπής θα ενοποιήσει όλες τις υφιστάμενες και τις νέες διαστημικές δραστηριότητες σε ένα ενιαίο πρόγραμμα. Το νέο διαστημικό πρόγραμμα θα διατηρήσει τις υφιστάμενες υποδομές και υπηρεσίες και θα προσθέσει ορισμένα νέα στοιχεία:

• Προώθηση μιας ισχυρής και καινοτόμου διαστημικής βιομηχανίας: Το νέο διαστημικό πρόγραμμα θα βελτιώσει την πρόσβαση των νεοφυών επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός ειδικού μέσου κεφαλαιακής συμμετοχής στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEU. Το νέο διαστημικό πρόγραμμα θα δημιουργήσει καινοτόμες συμπράξεις με σκοπό την ανάπτυξη και την αγορά καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών· θα διευκολύνει την πρόσβαση των νεοφυών επιχειρήσεων σε εγκαταστάσεις δοκιμών και επεξεργασίας· και θα προωθήσει την πιστοποίηση και την τυποποίηση. Το πρόγραμμα θα αναπτυχθεί από κοινού με το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη, εξασφαλίζοντας τη συνεργασία των δράσεων διαστημικής έρευνας με τις ενέργειες καινοτομίας.
• Διατήρηση της αυτόνομης, αξιόπιστης και οικονομικά αποδοτικής πρόσβασης της ΕΕ στο διάστημα: Η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά τις υποδομές ζωτικής σημασίας, την τεχνολογία, τη ασφάλεια και την άμυνα. Δεδομένου ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός πελάτης του τομέα, η Επιτροπή θα ομαδοποιήσει τη ζήτηση υπηρεσιών εκτόξευσης στην ΕΕ, παρέχοντας επενδύσεις και στηρίζοντας τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, όπως οι επαναχρησιμοποιήσιμοι εκτοξευτές, και θα συμβάλει στην αναπροσαρμογή των αναγκαίων υποδομών εδάφους.
• Ενιαίο και απλουστευμένο σύστημα διακυβέρνησης: Η ΕΕ θα διασφαλίσει ότι η αύξηση των χρηματοοικονομικών επενδύσεων θα συνοδεύεται από αποτελεσματική λήψη αποφάσεων, έτσι ώστε όλες οι διαστημικές δραστηριότητες της ΕΕ να αναπτύσσονται εγκαίρως και σύμφωνα με τον προϋπολογισμό. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του συνολικού προγράμματος. Ο διακυβερνητικός Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ) θα εξακολουθήσει, λόγω της απαράμιλλης εμπειρογνωσίας του, να αποτελεί σημαντικό εταίρο για την τεχνική και επιχειρησιακή εφαρμογή του διαστημικού προγράμματος της ΕΕ. Ο Οργανισμός του Ευρωπαϊκού Παγκόσμιου Δορυφορικού Συστήματος Πλοήγησης, ο οποίος πρόκειται να μετονομαστεί σε «οργανισμό της ΕΕ για το διαστημικό πρόγραμμα», θα υποστηρίζει όλο και περισσότερο την εκμετάλλευση και τη διείσδυση στην αγορά των διαστημικών δραστηριοτήτων της ΕΕ, και θα έχει ενισχυμένο ρόλο στην ασφάλεια όλων των συνιστωσών του προγράμματος.

Η Επιτροπή προτείνει την κατανομή του προϋπολογισμού ύψους 16 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, ως εξής:

• 9,7 δισ. ευρώ για τα προγράμματα Galileo και EGNOS, τα παγκόσμια και περιφερειακά δορυφορικά συστήματα πλοήγησης της ΕΕ: με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η συνέχιση των επενδύσεων σε επιχειρήσεις και έργα υποδομής για τη συμπλήρωση και τη συντήρηση της συστοιχίας δορυφόρων, την ανάπτυξη σήματος ενισχυμένης ακρίβειας και τη στήριξη της εμπορικής εκμετάλλευσης των υπηρεσιών δορυφορικής πλοήγησης για τα αυτόνομα και διασυνδεδεμένα αυτοκίνητα, το διαδίκτυο των πραγμάτων, τα έξυπνα τηλέφωνα και τη διαχείριση της κυκλοφορίας.
• 5,8 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα Copernicus, το πρόγραμμα γεωσκόπησης της ΕΕ: με τον τρόπο αυτό, θα διατηρηθεί η αυτονομία και η ηγετική θέση της ΕΕ όσον αφορά την υψηλής ποιότητας παρακολούθηση του περιβάλλοντος, τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και την υποστήριξη της ασφάλειας στα σύνορα και στη θάλασσα. Οι νέες αποστολές του Copernicus, όπως η παρακολούθηση των εκπομπών CO2, θα δώσουν στην ΕΕ τη δυνατότητα να πρωτοστατεί στην τεχνολογία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Χάρη στις υπηρεσίες πρόσβασης σε δεδομένα και πληροφορίες του Copernicus (DIAS), οι ΜΜΕ και οι νεοφυείς επιχειρήσεις θα αξιοποιούν ευκολότερα τα δεδομένα του Copernicus και θα αναπτύσσουν καινοτόμες εφαρμογές.
• 500 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων συνιστωσών ασφάλειας: Το νέο διαστημικό πρόγραμμα θα βελτιώσει την απόδοση και την αυτονομία όσον αφορά την επαγρύπνηση για την κατάσταση στο διάστημα (SSA), η οποία συμβάλλει στην αποφυγή συγκρούσεων στο διάστημα και στην παρακολούθηση της επανεισόδου αντικειμένων από το διάστημα στη Γη. Στοχεύει επίσης στην αντιμετώπιση κινδύνων που σχετίζονται με το διάστημα και συνδέονται με δραστηριότητες του ήλιου ή με αστεροειδείς και κομήτες που απειλούν υποδομές ζωτικής σημασίας.Η νέα πρωτοβουλία για τις κυβερνητικές δορυφορικές επικοινωνίες (GOVSATCOM) θα παρέχει στα κράτη μέλη αξιόπιστη, ασφαλή και οικονομικά αποδοτική πρόσβαση σε ασφαλείς δορυφορικές επικοινωνίες και θα υποστηρίζει την αστυνομική προστασία των συνόρων, τις διπλωματικές κοινότητες, ή τις παρεμβάσεις πολιτικής προστασίας και ανθρωπιστικής βοήθειας

 Επόμενα βήματα

Μια ταχεία συμφωνία για τον συνολικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και τις τομεακές προτάσεις είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου η χρηματοδότηση της ΕΕ να αρχίσει να αποφέρει αποτελέσματα το συντομότερο δυνατόν. Καθυστερήσεις παρόμοιες με εκείνες που σημειώθηκαν στην αρχή της τρέχουσας δημοσιονομικής περιόδου 2014-2020, θα είχαν ως αποτέλεσμα να κινδυνεύσουν οι επενδύσεις στις διαστημικές δραστηριότητες της ΕΕ –Galileo, EGNOS και Copernicus– και θα προκαλούσαν την καθυστερημένη εφαρμογή νέων υπηρεσιών. Οι επενδύσεις σε διαστημικά προγράμματα καλύπτουν δεκαετίες και συνεπάγονται σημαντικούς κινδύνους. Απαιτούν δε, τον έγκαιρο προγραμματισμό των αποφάσεων για τον σχεδιασμό και τη διαχείριση των προγραμμάτων.

Η επίτευξη συμφωνίας το 2019 για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό θα συμβάλει στην απρόσκοπτη μετάβαση από τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό (2014-2020) στον νέο, και θα εξασφαλίσει την προβλεψιμότητα και τη συνέχιση των διαστημικών δραστηριοτήτων προς όφελος όλων.

 Ιστορικό

Η διαστημική τεχνολογία και τα συναφή δεδομένα και υπηρεσίες έχουν γίνει πλέον απαραίτητα στοιχεία της καθημερινότητας των Ευρωπαίων και συμβάλλουν σημαντικά στην προάσπιση πολλών στρατηγικών συμφερόντων. Σημαντικές επενδύσεις της ΕΕ έχουν καταστήσει δυνατή την πρόοδο την οποία κανένα κράτος μέλος δεν θα μπορούσε να επιτύχει μόνο του.

Η σημερινή πρόταση βασίζεται στη διαστημική στρατηγική για την Ευρώπη, του Οκτωβρίου 2016, καθώς και στη στρατηγική βιομηχανικής πολιτικής που παρουσίασε ο πρόεδρος Γιούνκερ στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης (2017). Αποτελούν και οι δύο ένα στρατηγικό όραμα για μια έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη βιομηχανία που θα ανταποκρίνεται στον συνεχώς αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό και στις σημαντικές τεχνολογικές αλλαγές.

Η πρόταση σκοπό έχει να διασφαλίσει ότι η ΕΕ θα παραμείνει στην παγκόσμια πρωτοπορία στον τομέα του διαστήματος. Θα εγγυηθεί τη συνέχεια των επενδύσεων σε διαστημικές δραστηριότητες της ΕΕ, θα ενθαρρύνει την επιστημονική και τεχνική πρόοδο και θα στηρίξει την ανταγωνιστικότητα και την ικανότητα καινοτομίας της ευρωπαϊκής διαστημικής βιομηχανίας, ιδίως όσον αφορά τις μικρομεσαίες, τις νεοφυείς και τις καινοτόμες επιχειρήσεις. Θα στηρίξει επίσης τη δράση της ΕΕ σε τομείς όπως η πληροφορική υψηλών επιδόσεων, η κλιματική αλλαγή ή η ασφάλεια.

Προϋπολογισμός της ΕΕ: Η Επιτροπή προτείνει αυξημένη χρηματοδότηση για επενδύσεις στη σύνδεση των Ευρωπαίων με υποδομές υψηλών επιδόσεων

Στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει σήμερα την ανανέωση του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», με ποσό ύψους 42,3 δισ. ευρώ για τη στήριξη των επενδύσεων στα ευρωπαϊκά δίκτυα υποδομών στους τομείς των μεταφορών (30,6 δισ. ευρώ), της ενέργειας (8,7 δισ. ευρώ) και της ψηφιακής τεχνολογίας (3 δισ. ευρώ).

Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 47 % σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2020[1], γεγονός που καταδεικνύει τη δέσμευση της ΕΕ για μια καλά συνδεδεμένη και ολοκληρωμένη Ένωση, στην οποία οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφελούνται πλήρως από την ελεύθερη κυκλοφορία και την ενιαία αγορά. Για την περίοδο 2021-2027, η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθεί η περιβαλλοντική διάσταση του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», με στόχο να διατεθεί το 60 % του προϋπολογισμού του στους κλιματικούς στόχους. Η προσέγγιση αυτή θα συμβάλει στην ενίσχυση της Ενεργειακής Ένωσης, στην εκπλήρωση των δεσμεύσεων της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού και στην εδραίωση της παγκοσμίως ηγετικής θέσης της Ευρώπης στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Eπίτροπος Ενεργειακής Ένωσης Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε τα εξής: «Μετά τη συμφωνία του Παρισιού είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν δεσμοί μεταξύ των τομέων. Ο νέος μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα δημιουργήσει τις συνθήκες για ακόμη μεγαλύτερες συνέργειες μεταξύ των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος της ενεργειακής μετάβασης. Πέραν αυτού, ο αυξημένος προϋπολογισμός του και ο πιθανός συνδυασμός με άλλους μηχανισμούς θα βοηθήσουν την Ευρώπη να διατηρήσει το προβάδισμα παγκοσμίως σε καινοτόμα έργα όπως τα έξυπνα δίκτυα και η αποθήκευση ενέργειας.»

Ο επίτροπος Δράσης για το Κλίμα και την Ενέργεια  Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε δήλωσε σχετικά: «Η παρούσα πρόταση θα επιτρέψει την κατασκευή των υποδομών που είναι αναγκαίες για την καθαρή ενεργειακή μετάβαση και θα συμβάλει στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων μας στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας για το 2030. Το νέο πρόγραμμα θα μας βοηθήσει επίσης να ολοκληρώσουμε στρατηγικά έργα απαραίτητα για μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση, όπως ο συγχρονισμός των χωρών της Βαλτικής με το ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.»

Η επίτροπος Μεταφορών  Βιολέτα Μπουλτς δήλωσε τα εξής: «Οι μεταφορές είναι ένας τομέας στον οποίο η ΕΕ προσφέρει συγκεκριμένα οφέλη στους πολίτες της, και σήμερα προτείνουμε έναν χωρίς προηγούμενο προϋπολογισμό για τη βελτίωση της κινητικότητας σε ολόκληρη την ήπειρό μας. Θέλουμε οι Ευρωπαίοι να ταξιδεύουν στο πλέον σύγχρονο, ασφαλές, καθαρό και συνδεδεμένο δίκτυο στον κόσμο. Το αξίζουν.»

Στόχος της πρότασης της Επιτροπής είναι η καλύτερη ενοποίηση των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας, προκειμένου να επιταχυνθούν η ψηφιοποίηση της οικονομίας της ΕΕ και η απαλλαγή της από τις ανθρακούχες εκπομπές. Πράγματι, για καθαρές λύσεις κινητικότητας, όπως η ηλεκτρική κινητικότητα παραδείγματος χάριν, απαιτείται στενή ενοποίηση μεταξύ των τομέων των μεταφορών και της ενέργειας. Άλλα παραδείγματα αποτελούν η αυτόνομη κινητικότητα, η αποθήκευση ενέργειας και τα έξυπνα δίκτυα.

  Μεταφορές: ασφαλής, καθαρή και συνδεδεμένη κινητικότητα

Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα στηρίξει την έξυπνη, βιώσιμη, ασφαλή και χωρίς αποκλεισμούς κινητικότητα, σύμφωνα με τις προτάσεις «Η Ευρώπη σε κίνηση» και την πολιτική της ΕΕ για τις υποδομές μεταφορών. Για παράδειγμα, ο μηχανισμός θα συμβάλει στην απαλλαγή των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές, με την παροχή προτεραιότητας σε τρόπους μεταφοράς φιλικούς προς το περιβάλλον (όπως οι σιδηροδρομικές μεταφορές) και με την ανάπτυξη σταθμών φόρτισης για εναλλακτικά καύσιμα. Προτείνεται επίσης να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό του δικτύου, κυρίως για να αυξηθεί η ασφάλεια και η προστασία του. Ως συγκεκριμένη έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, μέρος του προϋπολογισμού (11,3 δισ. ευρώ) θα προορίζεται για τα κράτη μέλη που είναι επιλέξιμα για το Ταμείο Συνοχής.

Για πρώτη φορά στα χρονικά, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα στηρίξει επίσης υποδομές μεταφορών διττής χρήσης, πολιτικής και στρατιωτικής, με ποσό ύψους 6,5 δισ. ευρώ. Στόχος είναι να προσαρμοστεί το δίκτυο μεταφορών της Ευρώπης στις στρατιωτικές απαιτήσεις και να βελτιωθεί η στρατιωτική κινητικότητα στην ΕΕ. Το μέτρο αυτό θα αποτελέσει σημαντική συμβολή σε μια πραγματική Αμυντική Ένωση έως το 2025, πράγμα που συνιστά πολιτική προτεραιότητα της τρέχουσας Επιτροπής. Η σημερινή πρόταση ανταποκρίνεται στην κοινή ανακοίνωση του Νοεμβρίου 2017 και στο σχέδιο δράσης του Μαρτίου 2018.

 Ενέργεια: οικονομικά προσιτή, ασφαλής και βιώσιμη

Στον τομέα της ενέργειας, ο νέος μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα επιτρέψει τη δημιουργία μιας πραγματικής Ενεργειακής Ένωσης και θα στηρίξει την ενεργειακή μετάβαση σύμφωνα με τους στόχους των προτάσεων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους». Με τον τρόπο αυτό η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να πρωτοστατεί στην καθαρή ενεργειακή μετάβαση σύμφωνα με την πολιτική προτεραιότητα της Επιτροπής Γιούνκερ να καταστεί η Ευρώπη ηγετική δύναμη παγκοσμίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Προς τον σκοπό αυτό, ένα νέο σκέλος του προϋπολογισμού θα προωθεί τη συνεργασία των κρατών μελών σε διασυνοριακά έργα παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με σκοπό την προαγωγή της στρατηγικής αποδοχής τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έτοιμων για διάθεση στην αγορά. Το πρόγραμμα θα συνεχίσει επίσης να στηρίζει τις βασικές υποδομές του διευρωπαϊκού δικτύου, επιτρέποντας την περαιτέρω ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, προωθώντας τη διαλειτουργικότητα των δικτύων σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο, καθώς και διευκολύνοντας την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και εξασφαλίζοντας την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.

 Ψηφιακός τομέας: ευρυζωνικό δίκτυο υψηλής χωρητικότητας

Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα στηρίζει τις προηγμένες ψηφιακές υποδομές, θέτοντας με τον τρόπο αυτό τα θεμέλια για μια λειτουργική ψηφιακή ενιαία αγορά. Η ψηφιοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και ο εκσυγχρονισμός τομέων όπως οι μεταφορές, η ενέργεια, η υγειονομική περίθαλψη και η δημόσια διοίκηση εξαρτώνται από την καθολική πρόσβαση σε αξιόπιστα, οικονομικά προσιτά και ποιοτικά δίκτυα υψηλής και πολύ υψηλής χωρητικότητας. Λαμβανομένης υπόψη της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης για δίκτυα υψηλής χωρητικότητας και υποδομές ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» θα αποδίδει μεγαλύτερη σημασία στις υποδομές ψηφιακής συνδεσιμότητας.

 Επόμενα βήματα

Μια ταχεία συμφωνία για τον συνολικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και τις τομεακές προτάσεις είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου τα ταμεία της ΕΕ να αρχίσουν να παράγουν συγκεκριμένα αποτελέσματα το συντομότερο δυνατόν. Ειδάλλως, οι καθυστερήσεις θα επηρεάσουν σημαντικά διάφορα εν εξελίξει έργα υποδομών μεγάλης κλίμακας. Στον τομέα των μεταφορών, αυτό αφορά εμβληματικά έργα όπως οι σιδηροδρομικές συνδέσεις Rail Baltica, Σήραγγα Μπρένερ, Λυών-Τορίνο, Evora–Merida κ.λπ. Για το Rail Baltica, παραδείγματος χάριν, πρέπει να καταστεί δυνατή η δρομολόγηση των σημαντικών συμβάσεων που απαιτούνται για την κατασκευή το 2021. Αυτό έχει καθοριστική σημασία για την ολοκλήρωση του έργου, το οποίο θα συμβάλει στη σύνδεση πέντε εκατομμυρίων ατόμων στα κράτη της Βαλτικής.

Η επίτευξη συμφωνίας το 2019 για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό θα συμβάλει στην απρόσκοπτη μετάβαση από τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό (2014-2020) στον νέο, και θα εξασφαλίσει την προβλεψιμότητα και τη συνέχεια της χρηματοδότησης προς όφελος όλων.

 Ιστορικό

Τα διευρωπαϊκά δίκτυα και η διασυνοριακή συνεργασία έχουν όχι μόνο κρίσιμη σημασία για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, αλλά και στρατηγική σημασία για την υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης και της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, καθώς και για την ανάπτυξη βιώσιμων τρόπων μεταφοράς. Ωστόσο, χωρίς παρέμβαση από την ΕΕ, οι ιδιωτικοί φορείς και οι εθνικές αρχές δεν έχουν επαρκή κίνητρα για να επενδύσουν σε διασυνοριακά έργα υποδομών.

Ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» αποσκοπεί στην επανόρθωση αυτής της κατάστασης χάρη στη συγχρηματοδότηση της ΕΕ. Η χρηματοδότηση κατανέμεται με βάση ανταγωνιστικές προσκλήσεις υποβολής προτάσεων τις οποίες διαχειρίζονται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Εκτελεστικός Οργανισμός Καινοτομίας και Δικτύων (INEA).

Παράλληλα με το πρόγραμμα InvestEU, συμβάλλει επίσης στη γεφύρωση του επενδυτικού χάσματος στην Ευρώπη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και οικονομικής μεγέθυνσης.