Με παράταση της λιτότητας, που θα πιέζει την οικονομία προς τα κάτω, ισοδυναμεί η συμφωνία που επιτεύχθηκε με τους θεσμούς, καθώς συνεπάγεται νέες φορολογικές επιβαρύνσεις και διατηρεί μια πηγή αβεβαιότητας που αφορά κυρίως τους φόρους.

Αυτό επισημαίνει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στην τριμηνιαία έκθεσή του, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η συμφωνία θα έχει –υπό όρους– θετικές συνέπειες, αλλά είναι εκτεθειμένη σε πολλαπλούς κινδύνους.

Το περιεχόμενο της έκθεσης προκάλεσε «έκπληξη και δυσαρέσκεια» στην προεδρία της Βουλής, κύκλοι της οποίας επισημαίνουν ότι απηχεί απόψεις που ακούγονται από την αντιπολίτευση και ότι δεν έχει λάβει υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις μετά τη συμφωνία, δηλαδή τη μείωση των spreads.

Στην έκθεση των οικονομολόγων του Γραφείου Προϋπολογισμού, επικεφαλής του οποίου είναι ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας, η κριτική επικεντρώνεται στην επίτευξη των προβλεπόμενων ρυθμών ανάπτυξης και των πρωτογενών πλεονασμάτων. Ημερομηνία ορόσημο –πολιτικά και οικονομικά– η άνοιξη του 2018, καθώς τότε θα κριθεί αν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι το 2018, αν θα εφαρμοστούν τα αντίμετρα, αν θα επισπευσθούν τα φορολογικά μέτρα για το 2019 και αν θα οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις για το χρέος.

Οι καθυστερήσεις σε αξιολόγηση και μεταρρυθμίσεις επέτειναν την αβεβαιότητα, που είναι «δηλητήριο για την οικονομία», επισημαίνει, ενώ βασικός παράγοντας αβεβαιότητας που θα κρίνει και την επιτυχία του προγράμματος είναι η διαφαινόμενη διάψευση των στόχων για ανάπτυξη. Η ανάπτυξη κατά 2,7% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός φαίνεται, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού, «απίθανη», με δεδομένη και την επιβράδυνση το τελευταίο τρίμηνο του 2016. Αν η επιβράδυνση επιβεβαιωθεί, «θα αμφισβητηθούν και οι λοιπές προβλέψεις του προϋπολογισμού για φορολογικά έσοδα και πρωτογενή πλεονάσματα» και η ελληνική οικονομία θα πρέπει να κάνει «άλματα» τα επόμενα τρίμηνα, προκειμένου να ανατρέψει τις αρνητικές εξελίξεις. Οι εξελίξεις αυτές έρχονται σε αντίθεση με τις προσδοκίες που επενδύθηκαν στο τρέχον μνημόνιο και μπορεί να οδηγήσουν σε ολική ανατροπή των δεδομένων του με απρόβλεπτες συνέπειες, προειδοποιεί. Η αποτροπή του αρνητικού σεναρίου, σύμφωνα με τους οικονομολόγους του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, απαιτεί διπλή προσπάθεια: από την ελληνική πλευρά να «ενστερνισθεί» το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και από την ευρωπαϊκή να αναθεωρήσει τη στάση της στο ζήτημα του χρέους και των πλεονασμάτων.

Η έκθεση προειδοποιεί για τον κίνδυνο να βρεθεί η χώρα σε «παγίδα λιτότητας», όπου οι συνεχείς αυξήσεις φορολογίας και οι μειώσεις δαπανών θα μειώνουν το ΑΕΠ και θα αυξάνουν το χρέος και ασκεί κριτική στην πολιτική του υψηλού πλεονάσματος που επιτεύχθηκε το 2016.

Η «δημοσιονομική υπεραπόδοση», σημειώνει, δεν φαίνεται να μπορεί να άρει την αβεβαιότητα στην ελληνική οικονομία, η οποία δεν σχετίζεται πλέον τόσο με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων όσο με την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τις τράπεζες, τη ΔΕΗ, τον ΕΦΚΑ κ.ά. Με δεδομένο μάλιστα ότι η επίτευξη υψηλών δημοσιονομικών στόχων της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ είναι σχεδόν ανέφικτη για μεγάλες χρονικές περιόδους, η δημοσιονομική υπεραπόδοση «υποσκάπτει τη δυνατότητα της ελληνικής οικονομίας να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα», όπως δεσμεύεται στο μνημόνιο.

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι δυνατότητες συγκράτησης ή και μείωσης των κρατικών δαπανών δεν έχουν εξαντληθεί, ενώ διαπιστώνεται μεταρρυθμιστική υστέρηση και ανάγκη για επιτακτική αντιμετώπιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού, που θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στα δημόσια οικονομικά. Αυτό που εξακολουθεί να χρειάζεται η χώρα είναι μια «μεταρρυθμιστική επανάσταση», υπογραμμίζει, μια ριζική αλλαγή των συστημάτων κινήτρων, των κανόνων του παιχνιδιού και των θεσμών που τους εφαρμόζουν.