Σε ανάπτυξη 100 επιπλέον συνοριοφυλάκων στην ελληνική μεθόριο προέβη χθες η Frontex, σε ανταπόκριση του σχετικού αιτήματος που είχε απευθύνει προς τον Οργανισμό η Αθήνα.

«Η παρουσία των στελεχών μας από όλη την Ευρώπη στα ελληνικά σύνορα υπογραμμίζει το γεγονός ότι η προστασία της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης στα ευρωπαϊκά εδάφη, αποτελεί κοινή ευθύνη όλων των κρατών  – μελών και της Frontex», ανέφερε ο επικεφαλής του Οργανισμού, Φαμπρίς Λεζερί, κατά την έναρξη της επιχείρησης στην περιοχή της Ορεστιάδας.

Πώς θα χρηματοδοτηθεί η εθελούσια επιστροφή 5.000 μεταναστών από τα νησιά

Τη δημιουργία προσωρινού μηχανισμού εθελοντικής επιστροφής 5.000 μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στις χώρες καταγωγής τους με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα νησιά, ανακοίνωσαν σε κοινές δηλώσεις τους η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, μετά το τέλος της σύσκεψης που είχαν στο υπουργείο.

Ο μηχανισμός αυτός θα είναι προσωρινός, δίνοντας την ευκαιρία μόνο για ένα μήνα σε όσους μετανάστες βρίσκονται στις δομές στα νησιά και έφτασαν στη χώρα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020 να υποβάλουν αίτημα εθελούσιας επιστροφής λαμβάνοντας βοήθημα ύψους 2.000 ευρώ.

Δεν έχει καθοριστεί ακόμα το πότε θα ξεκινήσει η υποβολή αιτήσεων, ωστόσο ο στόχος είναι να τεθεί σε ισχύ πολύ άμεσα, προκειμένου να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των νησιών.

Οι επιστροφές θα γίνουν σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και τη Frontex.

Πώς θα χρηματοδοτηθεί ο μηχανισμός

Μέσω της αναδιαμόρφωσης του υπάρχοντος προγράμματος Υποβοηθούμενων Εθελούσιων Επιστροφών και Επανένταξης (AVRR), που ήδη «τρέχει» ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, θα προκύψει η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία του προσωρινού μηχανισμού εθελοντικής επιστροφής 5.000 μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στις χώρες καταγωγής τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τον έκτακτο μηχανισμό είχε επεξεργαστεί η ελληνική κυβέρνηση, ενώ αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης και κατά την πρόσφατη συνάντηση του αναπληρωτή υπουργού, Γιώργου Κουμουτσάκου και της Επιτρόπου, Ίλβα Γιόχανσον, στις Βρυξέλλες.

Νεότερες πληροφορίες από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου αναφέρουν, εξάλλου, ότι ο έκτακτος μηχανισμός θα «τρέξει» μόλις για 20 ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων θα δοθεί η δυνατότητα στους μετανάστες και αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στα νησιά και έχουν αφιχθεί στη χώρα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020, να εκδηλώσουν ενδιαφέρον επιστροφής στις πατρίδες τους.

Επίσης, οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ότι ο μηχανισμός αυτός θα προκύψει από το υπάρχον πρόγραμμα AVRR. Στο πλαίσιο του έκτακτου μηχανισμού θα διατεθεί το ποσό των δέκα εκατομμυρίων ευρώ στους μετανάστες που θα συμμετάσχουν, δηλαδή 2.000 ευρώ για κάθε έναν από τους 5.000 που θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε αυτό.

Το υπάρχον πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών AVRR ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2019 και είχε προγραμματιστεί να έχει τριετή διάρκεια, με στόχο να δώσει τη δυνατότητα επιστροφής σε 16.500 υπηκόους τρίτων χωρών να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται κατά 75% από ευρωπαϊκούς πόρους (Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης) και κατά 25% από εθνικούς πόρους. Κύκλοι του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης τονίζουν ότι μετά τις ανακοινώσεις της Επιτρόπου και του υπουργού Μετανάστευσης γίνονται συζητήσεις μεταξύ του διεθνούς οργανισμού και των αρχών για το πώς θα αναπροσαρμοστεί το τρέχον πρόγραμμα για να εντάξει την υλοποίηση του έκτακτου μηχανισμού.

Το πρόγραμμα AVRR προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής πριν από την αναχώρηση καθώς και υποστήριξη στην έκδοση των απαραίτητων ταξιδιωτικών εγγράφων. Παράλληλα υποστηρίζει την προετοιμασία του ταξιδιού στη χώρα καταγωγής, παρέχει βοήθεια στη χώρα διέλευσης και στήριξη μετά την άφιξη στον τελικό προορισμό, εξασφαλίζοντας την ασφαλή και αξιοπρεπή επιστροφών των επωφελούμενων.

Όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις για να εγγραφούν στο πρόγραμμα, λαμβάνουν εφάπαξ οικονομικό βοήθημα για την κάλυψη βασικών εξόδων, που κανονικά ανέρχεται σε 370 ευρώ ανά άτομο, ενώ μετά τις εξαγγελίες της Επιτρόπου και του υπουργού Μετανάστευσης, μόνο για όσους εγγραφούν στον έκτακτο μηχανισμό που, όπως διευκρίνισαν, θα «τρέξει» μόνο για μία φορά, θα λάβουν το ποσό των 2.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, επίσης, προϋπόθεση συμμετοχής στο AVRR είναι η συμμετέχοντες να αποσύρουν το αίτημα ασύλου τους και να μην έχουν συμμετάσχει ξανά σε εθελοντικό πρόγραμμα του ΔΟΜ.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΟΜ, από τον Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα έχουν επιστρέψει εθελοντικά στις πατρίδες τους περίπου 1.600 άτομα. Ο ΔΟΜ Ελλάδας υλοποιεί αντίστοιχα προγράμματα από το 2010 έχοντας βοηθήσει περισσότερους από 45.000 υπηκόους τρίτων χωρών να επιστρέψουν εθελοντικά στην πατρίδα τους.

Μηχανισμός εθελούσιας επιστροφής για 5.000 μετανάστες – Τι προβλέπει

Τη δημιουργία προσωρινού μηχανισμού εθελοντικής επιστροφής 5.000 μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στις χώρες καταγωγής τους με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα νησιά, ανακοίνωσαν σε κοινές δηλώσεις τους η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, μετά το τέλος της σύσκεψης που είχαν στο υπουργείο.

Ο μηχανισμός αυτός θα είναι προσωρινός, δίνοντας την ευκαιρία μόνο για ένα μήνα σε όσους μετανάστες βρίσκονται στις δομές στα νησιά και έφτασαν στη χώρα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020 να υποβάλουν αίτημα εθελούσιας επιστροφής λαμβάνοντας βοήθημα ύψους 2.000 ευρώ. Οι επιστροφές θα γίνουν σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και τη Frontex. Όπως επισήμανε η κ. Γιόχανσον, ο μηχανισμός αυτός «είναι μια ευκαιρία να μειωθεί η πίεση στα ελληνικά νησιά», ενώ ο κ. Μηταράκης παρατήρησε ότι οι εθελοντικές επιστροφές έρχονται να προστεθούν στην μεταφορά 10.000 αιτούντων άσυλο στην ενδοχώρα, που έχει ανακοινωθεί για το πρώτο τρίμηνο του 2020.

Επίσης, η επίτροπος και ο υπουργός ανακοίνωσαν ότι θα δοθεί βαρύτητα στο θέμα της μετεγκατάστασης ασυνόδευτων ανηλίκων σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αρχή να κάνουν ήδη επτά κράτη μέλη, που αναμένεται να πάρουν στις χώρες τους τουλάχιστον 1.600 ασυνόδευτους. «Είναι πολύ επείγον να βρούμε λύση γιατί η παιδική και εφηβική ηλικία δεν επαναλαμβάνονται», παρατήρησε η κ. Γιόχανσον και συμπλήρωσε ότι η Επιτροπή θα συνδιοργανώσει με την ελληνική κυβέρνηση τη διάσκεψη για τα ασυνόδευτα τον Μάιο.

Η κ. Γιόχανσον επανέλαβε την αλληλεγγύη της Επιτροπής προς την Ελλάδα, αλληλεγγύη που συμβαδίζει «με τις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες και αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ταυτότητας της ΕΕ». Υπογράμμισε επίσης ότι «συζητήσαμε τη σημασία να τηρούνται οι διεθνείς και ευρωπαϊκές συνθήκες και να δίνεται πρόσβαση στο άσυλο σε όλους τους ανθρώπους που το θέλουν, πριν επιστραφούν».

«Ζητήσαμε και ζητάμε τη στήριξη της Ευρώπης, για τη διαχείριση της κρίσης και των επιπτώσεών της», επισήμανε ο υπουργός Μετανάστευσης & Ασύλου, Νότης Μηταράκης, κάνοντας λόγο για αίτημα «άμεσης στήριξης και στο νέο κανονισμό τής ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, ο οποίος πρέπει να ανταποκρίνεται στην αρχή της αναλογικής κατανομής της ευθύνης των προσφυγικών ροών».

Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ προς την Ίλβα Γιόχανσον, αν στην πρόταση για το νέο κανονισμό για το άσυλο, που θα παρουσιάσει η Επιτροπή μετά το Πάσχα, θα προβλέπονται υποχρεωτικές μετεγκαταστάσεις στα άλλα κράτη μέλη, η Επίτροπος απάντησε ότι «αυτό ήταν ένα από τα ζητήματα που μπλόκαραν στις προηγούμενες προτάσεις, οπότε πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους να προχωρήσουμε, που θα γίνουν αποδεκτοί από τα άλλα κράτη μέλη».

Τέλος, σε ερώτηση σουηδικού ΜΜΕ προς τον κ. Μηταράκη για την κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση για παραβίαση των διεθνών συνθηκών με την απόφαση να μην έχουν πρόσβαση στο άσυλο οι μετανάστες που έρχονται στη χώρα μετά την 1η Μαρτίου, ο υπουργός απάντησε πως «είναι ξεκάθαρο ότι είμαστε αντιμέτωποι με μια εθνική επείγουσα κατάσταση και πρέπει να προστατεύσουμε τα σύνορά μας» και προσέθεσε: «Το κάνουμε αυτό με πλήρη σεβασμό των διεθνών και εθνικών νόμων».