Ένα νέο πλαίσιο για τη δόμηση στη χώρα μας, που θα περιλαμβάνει και τον μηχανισμό «τακτοποίησης» αυθαιρέτων, επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Το πλαίσιο θα περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών, στον πολεοδομικό σχεδιασμό και την παρακολούθησή του, ενώ θα κάνει μια προσπάθεια να αναστήσει τρεις «νεκρούς» θεσμούς, τη μεταφορά συντελεστή, την τράπεζα γης και την ταυτότητα κτιρίου. Ενδιαφέρουσα είναι η δημιουργία μιας νέας, «κάθετης» υπηρεσίας που θα φθάνει μέχρι τις περιφέρειες και θα αφορά την παρακολούθηση όλων των πολεοδομικών ζητημάτων.

Με την προθεσμία της ρύθμισης για την «τακτοποίηση» των αυθαίρετων κατασκευών να λήγει τον Οκτώβριο, είναι επόμενο το ενδιαφέρον όλων να στρέφεται στο ποια θα είναι η διάδοχη κατάσταση. «Ομως το πλαίσιο, που βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο επεξεργασίας, δεν θα αφορά μόνο την αυθαίρετη δόμηση αλλά τη δόμηση γενικά», επισημαίνει η γενική γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ειρήνη Κλαμπατσέα. «Με δεδομένους τους περιορισμούς της εποχής, στόχος μας είναι να φτιάξουμε μια νέα δομή που θα ασχολείται με το πώς αντιλαμβανόμαστε το δομημένο περιβάλλον και τις αυθαιρεσίες στον αστικό και στον εξωαστικό χώρο. Αν θέλουμε κάποτε να σταματήσει η αυθαίρετη δόμηση, πρέπει να δράσουμε προληπτικά και με όρους εκπαίδευσης του κοινού».

Η κ. Κλαμπατσέα είναι φειδωλή για τις πολυαναμενόμενες ρυθμίσεις για την αυθαίρετη δόμηση. «Επιθυμία μας είναι να εμπλέξουμε τον πολεοδομικό σχεδιασμό στον τρόπο που διαχειριζόμαστε την αυθαίρετη δόμηση. Ο ισχύων νόμος (ν.4178/13) έκανε μια πρώτη προσέγγιση, ας μου επιτραπεί, με ερασιτεχνικό τρόπο. Το ζήτημα είναι να χρησιμοποιήσουμε πιο ώριμους τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της πολεοδομικής και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης μιας περιοχής».

Σημασία «τράπεζας γης»

Μπορεί όμως αυτό να γίνει εφικτό μέσω (επιεικώς ανενεργών) πολεοδομικών εργαλείων όπως η μεταφορά συντελεστή και η τράπεζα γης; «Σύμφωνα με το ΣτΕ, ο μεταφερόμενος συντελεστής δεν μπορεί να είναι εμπορεύσιμο αγαθό, άρα είναι λάθος να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο. Επιπλέον η “τράπεζα γης” έχει μια σημασία στον βαθμό που θα έχει μια φυσική υπόσταση, ως ένα απόθεμα γης που θα μπορεί να είναι κομμάτι του πολεοδομικού σχεδιασμού μιας περιοχής. Με δεδομένο ότι το κράτος αδυνατεί να πληρώσει τις περιουσίες που ρυμοτομεί ή δεσμεύει για κοινόχρηστους χώρους (και προκειμένου αυτές να μην χαθούν με άρσεις απαλλοτριώσεων), πρέπει να δημιουργήσουμε ένα εργαλείο ενταγμένο στον σχεδιασμό, όχι ένα αλισβερίσι τίτλων».

Το υπουργείο Περιβάλλοντος σκοπεύει να συνεχίσει τη διαδικασία θέσπισης της ταυτότητας κτιρίου, ενός θεσμού που κατά πολλούς δεν έχει άλλη πρακτική σημασία πλην της δημιουργίας ενός νέου πεδίου δραστηριότητας για τους μηχανικούς. «Το επάγγελμα του μηχανικού δεν “σώζεται” με την ταυτότητα κτιρίου», αντιτάσσει η κ. Κλαμπατσέα. «Στόχος της ρύθμισης είναι να υπάρχουν όλες οι οικοδομικές άδειες της χώρας ηλεκτρονικά, με ένα συντεταγμένο τρόπο. Είναι μια προσπάθεια να μπει τάξη και να γίνει πιο διαφανής η διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας».

Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της αναμενόμενης ρύθμισης είναι η δημιουργίας μιας υπηρεσίας για τη δόμηση και τον πολεοδομικό σχεδιασμό, ένα «παρατηρητήριο». «Θα δημιουργήσουμε εκ των ενόντων μια νέα υπηρεσία, όχι ένα πάρεργο, που θα φθάνει μέχρι τις περιφέρειες και θα παρακολουθεί όλα τα σχετικά με τη δόμηση θέματα, από τα αυθαίρετα έως τον πολεοδομικό σχεδιασμό», αναφέρει η κ. Κλαμπατσέα. Το πιθανότερο είναι το σχέδιο νόμου, που θα ξεπερνά τις 100 σελίδες, να παρουσιαστεί τον Σεπτέμβριο.